Historia filozofii

obowiązkowe

Kulturoznawstwo

I stopień

Wyposażenie studenta w wiedzę z zakresu historii filozofii oraz w umiejętności dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, poznane doktryny filozoficzne ma on traktować jak narzędzia użyteczne w badaniach kulturoznawczych. Po drugie, ma on orientować się w tym, co na temat kultury (jej pojęciowych ekwiwalentów) mieli do powiedzenia filozofowie od czasów antycznych greckich do narodzin nowoczesnej formacji kulturowej w XVIII wieku.

I rok

Wykład ma charakter wprowadzający. Warunkiem rozumienia przez jego uczestników omawianych zagadnień jest umiejętność posługiwania się wiedzą wyniesioną ze szkoły średniej oraz bieżące przygotowanie się do (kolejnych) zajęć.

Czytelnia instytutowa

Wykład

Wykłady z historii filozofii, poza prezentacją doktryn filozoficznych reprezentatywnych dla tej dyscypliny - obejmują wiedzę o koncepcjach światopoglądowych konkurujących z owymi doktrynami. Do rangi symbolu urastają tu tragediopisarze antyczni oraz pisarze chrześcijańscy. Jedni i drudzy podają w wątpliwość wartość arche jako wiedzy chroniącej człowieka to przed wpływem fatum, w wersji chrześcijańskiej przybierającego postać wszechmocnego Boga. W przypadku studentów kulturoznawstwa rozszerzenie to służy czemuś więcej, niż wskazywaniu alternatywy dla myślenia filozoficznego. Celem przedsięwzięcia, jest odkrywanie kultury jako fenomenu (od zawsze) wymykającego filozofom usiłującym zamknąć go w ontologicznym projekcie.

Wykłady z historii filozofii, poza prezentacją doktryn filozoficznych reprezentatywnych dla tej dyscypliny - obejmują wiedzę o koncepcjach światopoglądowych konkurujących z owymi doktrynami. Do rangi symbolu urastają tu tragediopisarze antyczni oraz pisarze chrześcijańscy. Jedni i drudzy podają w wątpliwość wartość arche jako wiedzy chroniącej człowieka to przed wpływem fatum, w wersji chrześcijańskiej przybierającego postać wszechmocnego Boga. W przypadku studentów kulturoznawstwa rozszerzenie to służy czemuś więcej, niż wskazywaniu alternatywy dla myślenia filozoficznego. Celem przedsięwzięcia, jest odkrywanie kultury jako fenomenu (od zawsze) wymykającego filozofom usiłującym zamknąć go w ontologicznym projekcie.

Tematy zajęć:

- Jońscy filozofowie przyrody

- Heraklit i Parmenides

- Tragediopisarze antyczni i sofiści

- Sokrates

- Platon

- Arystoteles

- Szkoły filozoficzne późnego antyku (epikurejczycy, stoicy, sceptycy)

- Narodziny chrześcijaństwa

- Św. Augustyn

- Św. Anzelm z Canterbury

- Św. Tomasz i św. Bonawentura

- Filozofia renesansu (G. Boccaccio, G. Pico della Mirandola, N. Machiavelli)

- Reformacja i kontrreformacja

- Filozofowie angielscy XVII wieku (Fr. Bacon, Th. Hobbes, J. Locke)

- Filozofowie francuscy XVII wieku (Kartezjusz, B. Pascal)

- Oświecenie angielskie (D. Hume, A. Smith)

- Oświecenie francuskie (Wielka Encyklopedia Francuska, Monteskiusz. J.-J. Rousseau)

- Oświecenie niemieckie (I. Kant)

- Wł. Tatarkiewicz, Historia filozofii. T I-III, PWN Warszawa

- St. Świeżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej PWN, Warszawa

- P. Rotengruber, Ideologia, anarchia, etyka. Dyskurs ponowoczesny a dialog. Humaniora, Poznań 2000

- P. Rotengruber, Kultura jako przedmiot badania, kultura jako horyzont wartości. Pragmatyczny zwrot Floriana Znanieckiego. Humaniora. Czasopismo Internetowe Nr 1 (13)/2016, s. 83–95

Po zakończeniu modułu student dysponuje wiedzą z zakresu historii filozofii. Wiedzę tę potrafi wykorzystać w dwojaki sposób. Po pierwsze, poznane doktryny filozoficzne traktuje on jako narzędzia użyteczne w badaniach kulturoznawczych. Po drugie, potrafi on odtworzyć genezę refleksji nad kulturą poprzez (chronologiczne) zestawienie tego, co na jej temat mieli do powiedzenia filozofowie wszystkich epok. Kluczowe w tej umiejętności jest wyodrębnienie kultury jako sfery ludzkiej aktywności tyleż niemieszczącej się w ramach projektu ontologicznego, co rozpoznanej jako warunek wiarygodności tegoż projektu. Kultura zdefiniowana jako świat wartości heterogenicznych (Nietzsche, Znaniecki, Deleuze, Vattimo itd.) stawia pod znakiem zapytania poznawczą wartość sprawozdania z tego, co jest podporządkowanego (Arystotelesowskiej) zasadzie niesprzeczności.

egzamin pisemny; standardowa skala ocen (5.0-2.0):

5.0 - znakomita wiedza w zakresie treści kształcenia zawartych w programie przedmiotu

4.5 – bardzo dobra wiedza w zakresie treści kształcenia zawartych w programie przedmiotu

4.0 - dobra wiedza w zakresie treści kształcenia zawartych w programie przedmiotu

3.5 - zadowalająca wiedza w zakresie treści kształcenia zawartych w programie przedmiotu

3.0 - zadowalająca wiedza w zakresie treści kształcenia zawartych w programie przedmiotu

2.0 - niezadowalająca wiedza w zakresie treści kształcenia zawartych w programie przedmiotu.