Prawo kanoniczne procesowe

Cele modułu kształcenia

a) zaznajomienie studentów z przebiegiem procesu o nieważność małżeństwa

b) nabycie umiejętności sporządzania poszczególnych pism procesowych, zarówno wnoszonych przez strony procesowe, jak i pochodzących od Trybunału

c) nabycie umiejętności właściwej interpretacji norm prawa procesowego

d) umiejętność praktycznego stosowania norm procesowych w ewentualnej przyszłej pracy w poradnictwie rodzinnym oraz sądach kościelnych

e) umiejętność właściwej aplikacji norm prawnych do konkretnych stanów faktycznych

f) zdolność oceny środków dowodowych w procesie

g) umiejętność zastosowania właściwych środków odwoławczych

h) wyrobienie elementarnej zdolności współpracy z sądami kościelnymi

Opis treści kształcenia

Zagadnienia wstępne - zarys procesu o nieważność małżeństwa

Przyczyny nieważności małżeństwa

Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu

Prawo zaskarżenia małżeństwa

Sporządzanie skargi powodowej

Przyjęcie / odrzucenie skargi powodowej

Postępowanie dowodowe: przygotowywanie pytań dla stron procesu i świadków, prowadzenie przesłuchań, wskazania dla biegłego psychologa

Ocena środków dowodowych

Publikacja akt i zamknięcie postępowania dowodowego

Funkcja i zadania obrońcy węzła małżeńskiego w procesie

Wyrok w procesie małżeńskim

Podważenie wyroku

Zawieszenie instancji, umorzenie oraz jej zrzeczenie

Zalecana literatura:

 P. Majer (red.), Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, Kraków 2011

 J. Krukowski (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. V Procesy, Poznań 2007

 T. Rozkrut (red.), Komentarz do instrukcji procesowej Dignitas Connubii, Sandomierz 2007

 T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 4, Olsztyn 1990

 P. Bianchi, Kiedy małżeństwo jest nieważne, Kraków 2006

 J. Gręźlikowski, Co po rozwodzie?, Częstochowa 2005

 T. Rozkrut (red.), Proces małżeński według Instrukcji „Dignitas connubii”, Tarnów 2006

 T. Rozkrut (red.), Proces małżeński w świetle „Dignitas connubii” – pierwsze doświadczenia, Tarnów 2008

 W. Wenz, P. Wróblewski, Urząd obrońcy węzła i procesowe decyzje sędziego na etapie wyrokowania. Zagadnienia wybrane z procesu o nieważność małżeństwa, Wrocław 2007.

 A. Dzięga, Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, Warszawa 1994

 S. Kasprzak, Wybrane zagadnienia z prawa kościelnego, Lublin 2000

 F. Bączkowicz, Prawo kanoniczne, t. III, Opole 1958

 S. Biskupski, Prawo małżeńskie Kościoła rzymskokatolickiego, t. II Proces małżeński, Olsztyn 1960

 U. Nowicka, Przyczyny nieusuwalnej i usuwalnej nieważności wyroku w kanonicznym procesie małżeńskim, Prawo Kanoniczne 51 (2008), nr 3-4, s. 275-297

 B. Nowakowski, Nowe regulacje procesowe w Dignitas connubii – wybrane zagadnienia, Seminare 28 (2010), s. 55-64

 B. Nowakowski, Certitudo moralis w wybranych przemówieniach papieży do Roty Rzymskiej jako aplikacja normy postępowania w sprawach trybunałów niższych instancji, Prawo i Kościół 2/2010, s. 131-145

 P. Majer, Niestawiennictwo strony pozwanej w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Ius Matrimoniale 7 (2002), s. 167-190

 R. Sobański, Uwagi o funkcji sędziego w procesie o nieważność małżeństwa, Ius Matrimoniale 3 (1998), s.45-60

 W. Góralski, Natura procesów o nieważność małżeństwa oraz zadania trybunału w ich prowadzeniu, Ius Matrimoniale 2 (1997), s. 87-94

 M.J. Arroba Conde, Diritto processuale canonico, Roma 2006

 L. Chiappetta, Il matrimonio nella nuova legislayione canonica e concordataria, Roma 1990

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Zna procedurę prowadzącą do stwierdzenia nieważności małżeństwa kanonicznego

Potrafi opracować skargę powodową i inne pisma procesowe

Potrafi odnaleźć, wyjaśnić, właściwie zinterpretować i odpowiednio aplikować normy prawa procesowego

Jest przygotowany do udzielania podstawowej pomocy prawnej osobom pragnącym ubiegać się o orzeczenie nieważności małżeństwa

Rozpoznaje konkretny stan faktyczny sprawy i potrafi go przyporządkować do poszczególnych przepisów prawa

Potrafi ocenić wartość dowodową poszczególnych środków dowodowych w procesie

Rozróżnia różne rodzaju środków odwoławczych i stosuje je w odniesieniu do konkretnych przypadków zgodnie z normami prawa

Zna strukturę organizacyjną trybunałów kościelnych

Na poszczególnych etapach procesu potrafi wskazać osoby odpowiedzialne za jego przebieg

Przykładowe zadania/pytania służące ocenie osiągnięcia opisanych efektów kształcenia.

Proszę wymienić tytuły właściwości sądowej.

Proszę wymienić możliwości zastosowania trybu procesowego ne pereant probationes w przesłuchaniu świadka.

Kryteria oceniania

5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu

4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu

4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu

3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu

3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu

2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu