Wstęp do językoznawstwa

obowiązkowe

kierunek studiów: filologia wschodniosłowiańska

specjalności studiów:

- filologia rosyjska

- filologia ukraińska

- filologia białoruska

- filologia rosyjska z filologią angielską

- filologia ukraińska z filologią angielską

- filologia rosyjska z lingwistyką stosowaną

I stopień

wprowadzenie i zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami związanymi z językiem i językoznawstwem, a także nauką o komunikacji, paradygmatami badawczymi, znajomość klasyfikacji języków

przekazanie wiedzy o języku jako głównym przedmiocie językoznawstwa, nabycie umiejętności odróżniania funkcji języka, umiejętność rozróżniania systemów znaków jedno- i dwuklasowych, znajomość teorii aktów komunikacyjnych, komunikacji niewerbalnej

wyrobienie umiejętności rozróżniania podstawowych i złożonych jednostek języka, zapoznanie z podstawowymi jednostkami fonologii i morfologii

zapoznanie się z pośrednimi płaszczyznami języka (słowotwórstwem, frazeologią, morfonologią)

przygotowanie do analizy gramatycznej jednostek języka, znajomość sposobów wyrażania znaczenia gramatycznego

wyrobienie umiejętności rozpoznawania w praktyce kategorii gramatycznych na płaszczyźnie morfologicznej

zapoznanie się z leksykalno-semantycznym systemem języka, umiejętność rozróżniania i określania typów znaczeń leksemów, znajomość podstawowych relacji semantycznych pomiędzy wyrazami

umiejętność rozpoznawania struktur parataktycznych i hipotaktycznych, znajomość struktury zdania i jej podstawowych członów

umiejętność korzystania ze źródeł bibliograficznych, wyszukiwania materiałów badawczych

rozwijanie umiejętności komunikacji oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

I rok

nie

Podstawowa wiedza ze znajomości języka polskiego jako systemu językowego.

zalecana literatura przedmiotu

Wykład konwersatoryjny

Dyskusja

Praca z tekstem

Metoda ćwiczeniowa

Demonstracje dźwiękowe i/lub video

Język jako przedmiot badań językoznawstwa, Pojęcie znaku językowego, systemy jedno- i dwuklasowe, język naturalny

Pojęcie systemu fonologicznego, Fonologia a fonetyka, podstawowe jednostki systemu fonologicznego, prozodyczne cechy składniowe,

Sposoby wyrażania znaczenia gramatycznego, forma gramatyczna, pojęcie kategorii gramatycznej

Płaszczyzny pośrednie języka, przedmiot słowotwórstwa, typy łączliwości wyrazów, frazeologia jak językowy obraz świata

System leksykalno-semantyczny języka, podstawowe jednostki, relacje semantyczne między leksemami, pojęcie pola semantycznego

Przedmiot badań składni, stosunki paradygmatyczne i syntagmatyczne, modalność i predykacja, główne człony zdania

Główne paradygmaty badawcze, językoznawstwo teoretyczne i stosowane, związki językoznawstwa z innymi naukami

Najnowsze teorie zdania, aktualne rozczłonkowanie zdania

Językoznawstwo szczegółowe i ogólne

Klasyfikacja języków, przegląd języków europejskich, języki słowiańskie a inne grupy języków indoeuropejskich

Cz. Lachur, Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004;

R. Grzegorczykowa, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007;

T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 2004;

Bobrowski, Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998;

Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001;

Kurcz, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2005

Furdal, Językoznawstwo otwarte, Wrocław 1990.

E. Łuczyński, J. Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne, Gdańsk 1999.

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się

student /ka:

zna podstawowe zagadnienia opisu języka i szeroki zakres terminów związanych z językoznawstwem, zna kryteria klasyfikacji języków, potrafi scharakteryzować główne paradygmaty badawcze

rozumie i w praktyce wykorzystuje funkcje języka, rozpoznaje znaki werbalne i niewerbalne jako elementy aktu komunikacji, prawidłowo posługuje się terminami z zakresu teorii komunikacji

analizuje elementy języka w zależności od ich formalnej złożoności, jak również z uwzględnieniem takich płaszczyzn języka jak słowotwórstwo, frazeologia, morfonologia

przeprowadza analizę gramatyczną jednostek języka

prawidłowo rozpoznaje jednostki leksykalne, potrafi opisać system leksykalno-semantyczny języka, wymienia typy znaczeń leksemów, relacji semantycznych

orientuje się w podstawowych zagadnieniach związanych ze składnią języka rosyjskiego, wyróżnia człony zdania i ich funkcje

umiejętnie rozróżnia związki hipotaktyczne i parataktyczne

zna najnowsze teorie dotyczące zdania, potrafi ogólnie opisać zdanie z punktu widzenia struktury

umiejętnie potrafi korzystać ze źródeł bibliograficznych w języku polskim i rosyjskim

opracowuje referat na temat językoznawstwa szczegółowego lub ogólnego

stosuje nabyte umiejętności i wiedzę w wzbogacaniu własnych wypowiedzi ustnych

Podstawowe kryteria:

- obecność na zajęciach,

- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,

- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,

- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)

- zaliczenie kolokwium semestralnego.

Skala ocen:

• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;

• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;

• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;

• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;

• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;

• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.