Nauka o współczesnym języku polskim

I. Informacje ogólne

1. Nazwa zajęć/przedmiotu: Nauka o współczesnym języku polskim

2. Kod zajęć/przedmiotu: 03-WJP-11PDL, 03-WJP-12PDL

3. Rodzaj zajęć/przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny): obowiązkowy

4. Kierunek studiów: filologia polska

5. Poziom studiów (I lub II stopień, jednolite studia magisterskie): I stopień, studia licencjackie

6. Profil studiów (ogólnoakademicki / praktyczny): ogólnoakademicki

7. Rok studiów (jeśli obowiązuje): I i II

8. Rodzaje zajęć i liczba godzin (np.: 15 h W, 30 h ĆW): 90 h Ćw.

9. Liczba punktów ECTS: 10

10. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy, adres e-mail prowadzącego zajęcia: prof. UAM dr hab. M. Graf (m.graf@amu.edu.pl), prof. UAM dr hab. R. Łapa (romalapa@amu.edu.pl), prof. UAM dr hab. M. Rybka (grybka@amu.edu.pl), prof. UAM dr hab. K. Ruta-Korytowska (karuta@amu.edu.pl), prof. UAM dr hab. M. Wrześniewska-Pietrzak (martawp@amu.edu.pl), prof. UAM dr hab. P. Wiatrowski (przemek@amu.edu.pl), dr Wojciech Hofmański (wh@amu.edu.pl),

11. Język wykładowy: język polski

12. Zajęcia / przedmiot prowadzone zdalnie (e-learning) (tak [częściowo/w całości] / nie): ma-teriały dydaktyczne ‒ serwis edukacji interaktywnej WFPiK UAM

II. Informacje szczegółowe

1. Cele zajęć/przedmiotu:

‒ przekazanie wiedzy z zakresu gramatyki współczesnego języka polskiego;

‒ zdobycie wiedzy o podstawowych koncepcjach metodologicznych współczesnego językoznawstwa;

‒ rozwinięcie umiejętności integrowania wiedzy teoretycznej o języku z praktycznym użyciem form gramatycznych;

‒ wypracowanie zdolności badań interdyscyplinarnych (na przecięciu psycholingwistyki, socjo-lingwistyki, etnolingwistyki, neurolingwistyki).

‒ rozwinięcie umiejętności wykorzystania zagadnień z gramatyki współczesnego języka pol-skiego w analizie różnorodnych tekstów użytkowych;

‒ kształcenie umiejętności samodzielnej pracy z różnorodnymi tekstami, ich językowej anali-zy;

‒ doskonalenie umiejętności poprawnego wypowiadania się w mowie i piśmie;

‒ rozwinięcie świadomości językowej, wypracowanie krytycznej oceny dostrzegalnych w polszczyźnie tendencji i procesów rozwojowych.

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują): nie

4. Treści programowe zapewniające uzyskanie efektów uczenia się (EU) z odniesieniem do odpowiednich efektów uczenia się (EU) dla zajęć/przedmiotu:

Wprowadzenie do nauki o języku. Definicja języka, cechy języka naturalnego. Język jako system. Perspektywa komunikacyjna w opisie języka (NWJP_ 01 ‒ NWJP_ 09);

Fonetyka jako dyscyplina językoznawcza. System wokaliczny i konsonantyczny współczesnej polszczyzny. Koartykulacja i asymilacje. Różnice regionalne w wymowie. Fonetyczna reprezen-tacja współczesnych polskich tekstów. Fonetyka suprasegmentalna: sylaba i akcent (NWJP_01 ‒ NWJP_09);

Zaburzenia i wady wymowy ‒ podstawowe zagadnienia (NWJP_01 ‒ NWJP_03; NWJP_06 ‒ NWJP_09);

Przedmiot badań fonologii. Fonem a głoska, cecha dystynktywna, sposoby wykrywania cech dystynktywnych. Opozycja fonologiczna, klasyfikacja opozycji. Fonem i jego warianty (NWJP_01 ‒ NWJP_02; NWJP_05 ‒ NWJP_09);

Części mowy. Kryteria opisu, klasyfikacje (semantyczna, gramatyczna, syntaktyczna). Wyrazy dwuklasowe (NWJP_01 ‒ NWJP_02; NWJP_04 ‒ NWJP_09);

Morfologia. Pojęcie morfemu. Kryteria podziału morfemów. Klasyfikacje morfemów; podział funkcjonalny. Zasady analizy morfologicznej. Morfonologia, wymiany morfonologiczne (samo-głoskowe i spółgłoskowe) (NWJP_01 ‒ NWJP_02; NWJP_04 ‒ NWJP_09);

Przedmiot opisu słowotwórczego. Podstawowe pojęcia. Definicja derywatu synchronicznego. Zasady analizy słowotwórczej. Słowotwórstwo rzeczownika, przymiotnika, przysłówka, czasownika (NWJP_01 ‒ NWJP_09);

Polszczyzna jako język fleksyjny. Fleksja imienna (odmiana rzeczownika, przymiotnika, liczeb-nika oraz zaimka). Odmiana czasownika (NWJP_01‒ NWJP_02; NWJP_04‒NWJP_09);

Przedmiot badań składni. Wypowiedzenie, definicje. Zdanie w ujęciu semantyczno-logicznym. Kategoria modalna. (NWJP_01 ‒ NWJP_09);

Wypowiedzenie, składnik, grupa składniowa. Poziomy opisu wypowiedzenia: semantyczny, strukturalny, linearny. Konotacja, akomodacja syntaktyczna (NWJP_01 ‒ NWJP_02; NWJP_04 ‒ NWJP_09);

Wypowiedzenie pojedyncze i części zdania. Wypowiedzenia złożone i ich osobliwości. Procesy nominalizacyjne. Konstrukcje o charakterze niezdaniowym (NWJP_01 ‒NWJP_01; NWJP_01‒NWJP_09);

Zdania i teksty jako całości ponadzdaniowe. Kierunki badań nad tekstem: trans-zdaniowy i funkcjonalny (pragmatyczny) (NWJP_01‒ NWJP_09).

III. Informacje dodatkowe

1. Metody i formy prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EU (proszę wskazać z proponowanych metod właściwe dla opisywanych zajęć lub/i zaproponować inne):

- Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień

- Wykład konweratoryjny

- Wykład problemowy

- Dyskusja

- Praca z tekstem

- Metoda ćwiczeniowa

- Metoda badawcza (dociekania naukowego)

- Metoda warsztatowa

- Metoda projektu

- Praca w grupach

2. Sposoby oceniania stopnia osiągnięcia EU (proszę wskazać z proponowanych sposobów właściwe dla danego EU lub/i zaproponować inne):

- egzamin ustny (NWJP_01, NWJP_02, NWJP_03, NWJP_04, NWJP_05, NWJP_06, NWJP_07, NWJP_08, NWJP_09)

- kolokwium pisemne (NWJP_01, NWJP_02, NWJP_03, NWJP_04, NWJP_05, NWJP_06, NWJP_07, NWJP_08, NWJP_09)

- test (NWJP_01, NWJP_02, NWJP_03, NWJP_04, NWJP_05, NWJP_06, NWJP_07, NWJP_08, NWJP_09)

- prezentacja multimedialna (NWJP_01, NWJP_02, NWJP_03, NWJP_04, NWJP_05, NWJP_06, NWJP_07, NWJP_08, NWJP_09)

- praca zaliczeniowa (analiza językowa tekstu) (NWJP_01, NWJP_02, NWJP_03, NWJP_04, NWJP_05, NWJP_06, NWJP_07, NWJP_08, NWJP_09)

- aktywność, uczestnictwo w dyskusji i rozmowie (NWJP_01, NWJP_02, NWJP_03, NWJP_04, NWJP_05, NWJP_06, NWJP_07, NWJP_08, NWJP_09).

3. Nakład pracy studenta i punkty ECTS:

a) godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: 90 h

b) praca własna studenta:

- przygotowanie do zajęć: 30 h

- czytanie wskazanej literatury: 40 h

- przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp.: 30 h

- przygotowanie pracy semestralnej: 30 h

- przygotowanie do egzaminu / zaliczenia: 30 h

- inne (jakie?) - pisemne prace domowe 20 h

- egzamin ustny: 1 h

c) SUMA GODZIN: 271 h

d) LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU: 10

3. Efekty uczenia się (EU) dla zajęć i odniesienie do efektów uczenia się (EK) dla kierunku studiów:

NWJP_01: ma podstawową wiedzę o języku jako systemie i języku jako narzędziu komunikacji (K_W03; K_W09; K_W11; K_U10; K_K03);

NWJP_02: zna i poprawnie stosuje terminologię związaną ze współczesną polską gramatyką (K_W02;K_W09; K_U06);

NWJP_03: umie powiązać badania językoznawcze z wynikami badań innych dyscyplin naukowych (K_W03; K_W04; K_W08; K_W11; K_W12; K_W12; K_W19; K_U03; K_U06; K_K03);

NWJP_04: na podstawie wiedzy teoretycznej o systemie językowym potrafi rozpoznawać i nazywać występujące w tekstach formacje słowotwórcze, formy gramatyczne leksemów oraz określone struktury składniowe i tekstowe (K_W04; K_W11; K_U07; K_U11; K_K03);

NWJP_05: na podstawie wiedzy o systemie gramatycznym współczesnego języka polskiego umie interpretować i analizować różne rodzaje tekstów użytkowych; rozpoznaje ich status gatunkowy, funkcje i wymiar kulturowy (K_W04; K_W11; K_W12; K_U07; K_U08; K_U11; K_K03);

NWJP_06: potrafi uzasadnić wybór danej metodologii badań, umie także uogólniać wyniki analiz oraz integrować różne metody (K_W02; K_W03; K_W04; K_W09; K_W11; K_W19; K_U04; K_U07; K_K03);

NWJP_07: poprawnie posługuje się językiem w mowie i piśmie (K_W11; K_W12; K_U08; K_K03; K_K06);

NWJP_08: jest gotowy do samodzielnej, krytycznej lektury źródeł, dyskusji z zaproponowanymi w nich rozwiązaniami badawczymi, umie odwoływać się do opracowań naukowych podczas zajęć, w pracy zespołowej i indywidualnej (K_W04; K_U03; K_U05; K_U08; K_U10; K_K07; K_K09; K_K12);

NWJP_09: potrafi samodzielnie przygotować analizę językową tekstu i prezentację multimedialną (K_W19; K_U06; K_U09; K_U14; K_U15).