Analiza i interpretacja filmu: modele interpretacji

obowiązkowe

filmoznawstwo i kultura mediów

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- zapoznanie studentów z metodami i modelami interpretowania utworów filmowych w odniesieniu do analizy formy oraz kontekstów kulturowych, społecznych, antropologicznych, filozoficznych, psychologicznych oraz literackich,

- przedstawienie zagadnień problemowych odnoszących się do modeli interpretacji filmów fabularnych, dokumentalnych, krótkometrażowych oraz seriali, a także mikroanalizy fragmentów filmowych (scen, sekwencji, ujęć, kadrów),

- omówienie wybranych dzieł filmowych w kontekście różnych strategii interpretacyjnych.

II rok

Dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda ćwiczeniowa, demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach.

3

Treści programowe dla przedmiotu:

- omówienie pojęć i zagadnień problemowych związanych z interpretowaniem utworów filmowych w oparciu o wybrane modele interpretacji,

- omówienie i analiza wybranych przykładów analiz i interpretacji filmów reprezentujących różne modele interpretacji,

- przedstawienie zagadnień dotyczących interpretowania filmu w oparciu o analizę całego utworu w jego złożonych formalnym ksztacie oraz w odniesieniu do fragmentów filmu (mikroanaliza),

- wieloaspektowe rozpatrzenie zagadnienia interpretowania filmu w odniesieniu do kontekstów filmowych, literackich, społecznych, politycznych, filozoficznych i psychologicznych.

Zalecana literatura:

Jacques Aaumont, Interpretacja filmów, przeł. Teresa Rutkowska, Warszawa 2021.

David Bordwell, Tworzenie znaczenia [w:] Interpretacja dzieła filmowego. Antologia przekładów, pod redakcją Wiesława Godzica, Kraków 1993.

David Bordwell, Kristin Thompson, Film Art. Sztuka Filmowa. Wprowadzenie, tłumaczyła Bogna Rosińska, Warszawa 2010, rozdział 2: Znaczenie formy filmowej, s.60-83, z rozdziału 11: Forma, styl i ideologia, s. 498-503.

Alicja Helman, U podstaw interpretacji [w:] 25 lat Ogólnopolskich Konferencji Filmoznawczych. Borki – Radziejowice 1991-2015, pod red. Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej, Zbigniewa Batki i Bronisławy Stolarskiej, Łódź 2015, s.19-27

House of Cards i filozofia. Demokracja jest przereklamowana, przeł. Wojciech Usarzewicz, Gliwice 2017.

Interpretacja dzieła filmowego. Antologia przekładów, pod redakcją Wiesława Godzica, Kraków 1993

Interpretacja dzieła filmowego: Teoria i praktyka, pod redakcją Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej i Piotra Sitarskiego, Łódź 1995.

Mikołaj Jazdon, Jak jest skonstruowany krótkometrażowy film fabularny? Kilka słów o teorii Richarda Raskina, „Script. Zeszyty Gdyńskiej Szkoły Filmowej”, Krótki film fabularny, pod redakcją Krzysztofa Kornackiego, 2017 z.1, s.13-29.

Mikołaj Jazdon, Zagłada miasta. Warszawa w „Pianiście” Romana Polańskiego, „Images” 2013 nr 21.

Rafał Koschany, Zamiast interpretacji. Między doświadczeniem kinematograficznym a rozumieniem filmu, Poznań 2017.

Krzysztof Kozłowski, Madryt malarski i filmowy. O Duchach Goi Miloša Formana, „Images” 2013 nr 21.

Psychoanaliza i film, „Film na Świecie” 1989 nr 369.

Douglas Pye, Podwójna wizja: problem bliskich kontaktów przedstawicieli różnych ras a punkt widzenia w filmie Johna Forda „Poszukiwacze”, tłum. Jan Rek [w:] Interpretacja dzieła filmowego: Teoria i praktyka, pod redakcją Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej i Piotra Sitarskiego, Łódź 1995, s.181-205.

Richard Raskin, The Art of the Short Fiction Film. A Shot by Shot Study of None Modern Classics, Jefferson, North Carolina and London 2002.

The Searchers. Essays and Reflections on John Ford’s Classic Wester, edited byArthur M. Eckstein nad Peter Lehman, Detroit 2004.

Sztuka filmowej interpretacji. Antologia przekładów, pod redakcją Wiesława Godzica, Kraków 1994.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- zna i rozumie podstawowe terminy wykorzystywane w interpretowaniu utworów filmowych,

- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji filmów w zakresie nauk humanistycznych,

- zna podstawowe pojęcia z zakresu poetyki i genologii filmowej, ma świadomość ich literaturoznawczych korzeni oraz potrafi je wykorzystać przy analizie i interpretacji utworu filmowego,

- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację (z zakresu filmoznawstwa i literaturoznawstwa oraz obszarów pokrewnych) z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów,

- posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie filmoznawstwa a w szczególności analizy i interpretacji utworów filmowych,

- potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami w zakresie filmoznawstwa oraz wykorzystuje je w zadaniach badawczych dotyczących interpretowania filmów,

- potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację filmów z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oraz oddziaływania społecznego,

- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania (oraz formułowania wniosków), z wykorzystaniem poglądów autorów wskazanych na zajęciach tekstów prezentujących rozmaite metody analizy i interpretacji,

- potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania z zakresu filmoznawstwa (analiza i interpretacja wybranych filmów),

- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności z zakresu analizowania i interpretowania utworów filmowych, rozumie i realizuje potrzebę ustawicznego uczenia się,

- wykazuje świadomość reguł służących realizowaniu, samodzielnie i zespołowo, podstawowych zadań naukowo-badawczych a w szczególności tych związanych z analizowanie i interpretowaniem dzieł filmowych.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student posiada rozbudowaną wiedzę i umiejętności dotyczące analizy i interpretacji filmu w oparciu o różne modele interpretacji filmu, potrafi scharakteryzować je, posługując się zarówno specjalistyczną terminologią, jak i kontekstami historycznymi, potrafi dokonać wieloaspektowej interpretacji dzieła filmowego.

dobry plus (+db; 4,5): student zna, rozumie i potrafi dokonać interpretacji filmu ze szczególnym uwzględnieniem różnych modeli interpretacji, oraz przy zastosowaniu specjalistycznej terminologii, wskazując na istotne konteksty dzieła.

dobry (db; 4,0): student zna, rozumie i potrafi dokonać interpretacji filmu przy zastosowaniu specjalistycznej terminologii i ze znajomością wybranych kontekstów dzieła.

dostateczny plus (+dst.; 3,5): student w stopniu dostatecznym realizuje założenia przedmiotu, zarysowane w programie studiów. Potrafi dokonać w wymiarze podstawowym interpretacji filmu przy zastosowaniu specjalistycznej terminologii i ze znajomością wybranych kontekstów dzieła.

dostateczny (dst.; 3,0): student w stopniu dostatecznym realizuje założenia przedmiotu, zarysowane w programie studiów. Zna podstawowe pojęcia i konteksty dotyczące interpretowania filmu w oparciu o określone modele interpretacji.

niedostateczny (ndst.; 2,0): student nie realizuje założeń przedmiotu, zarysowanych w programie studiów – nie zna podstawowych pojęć i kontekstów związanych z interpretowaniem filmu w oparciu o modele interpretacji.