Rosja w XX-XXI wieku

obowiązkowe

wschodoznawstwo

II stopień

Poznanie przez studenta podstawowej faktografii i pojęć z zakresu najnowszej historii Rosji, poznanie podstawowej historiografii polskiej i rosyjskiej, nabycie umiejętności szukania wiedzy w różnych źródłach, umiejętności oceny wiarygodności i selekcji wiadomości, odpowiedzialności za słowo.

I rok

brak

biblioteka i czytelnia uniwersytecka, oraz czytelnia Wydziału Historycznego UAM

Wykład z elementami prezentacji multimedialnej,

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 30

Praca własna studenta – czytanie wskazanej literatury 30

Praca własna studenta – przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 30

SUMA GODZIN 90

SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU) 3

Uksztaltowanie się nowoczesnych ruchów społecznych i politycznych w Rosji – rewolucje rosyjskie początku XX w.

Powstanie i początki organizacji Rosji radzieckiej. Ewolucja ustrojowo-ideologiczna ZSRR. Proces budowy tożsamości radzieckiej; homo sovieticus; mity i symbole „narodowe”.

Rosja w ramach ZSRR: biurokracja i elity lokalne. Polityka narodowościowa w ZSRR, zagadnienie sowieckiego/rosyjskiego kolonializmu. Próba stworzenia narodu radzieckiego i kształtowanie się nowoczesnego narodu rosyjskiego.

Kryzys systemu sowieckiego „przyspieszenie” – pierestrojka i głasnost. Nieudana reforma ZSRR 1989-1991, rozwiązanie ZSRR.

Federacja Rosyjska jako państwo sukcesora ZSRR wewnątrz obszaru b. imperium i na arenie międzynarodowej.

Dekada Jelcyna: zachowanie dominacji Rosji na obszarze bliskiej zagranicy, kształtowanie podstaw nowego systemu politycznego. Kryzys w 1998 roku. Tendencje odśrodkowe w Rosji, samodzielność podmiotów federacji, problemy na Kaukazie (wojna czeczeńska, konflikty w Inguszetii i Dagestanie) kwestia terroryzmu.

Epoka Putina 2000-2008 – systemu tzw. demokracji sterowanej. Umocnienie pozycji międzynarodowej Rosji.

Rosja współczesna pod rządami D. Miedwiediewa i W. Putina 2008-2012. Stosunki z Chinami, USA, wojna z Gruzją i uczestnictwo w G-8, G-20 – perspektywy rozwoju Rosji.

Podręczniki akademickie:

1. Bazylow L., Wieczorkiewicz P., Historia Rosji, Wrocław 2005;

2. Bazylow L., Historia Rosji, t. 1-2, Warszawa 1983;

3. Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2002;

4. Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego,t. 1-2;

5. Marples D. R., Historia ZSRR od rewolucji do rozpadu, Wrocław 2006;

6. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D., Historia Rosji, Kraków 2009;

7. Smaga J., Rosja w XX stuleciu, Kraków 2002;

8. Smaga J., Narodziny i upadek imperium. ZSRR 1917 – 1991, Kraków 1992;

9. Smoleń M., Stracone Dekady. Historia ZSRR 1917 – 1991, Warszawa 1994;

Pozostała literatura:

1. Appelbaum A., Gułag, Warszawa 2005;

2. Besanson A., Świadek wieku, tom I, Warszawa 2006;

3. Bonusiak W., Sowa K. Z. (red.), Rosja. Kontynuacja czy punkt zwrotny?, Rzeszów 1994;

4. Brązkiewicz B., Psychiatra radziecka jako instrument wali z opozycją polityczną w latach 1918 – 1984, Toruń 2004;

5. Bryc A., i inni (red.), Bezpieczeństwo obszaru poradzieckiego, Warszawa 2011;

6. Ciesielski S., Hryciuk G., Srebrakowski A., Masowe deportacje ludności w Związku Radzieckim, Toruń 2004;

7. Conquest R., Wielki terror, Warszawa 1997;

8. Dobrusin W., Skradzione gwiazdy. Rosja jakiej nie znacie, Warszawa 2008;

9. Figes O., Tragedia Narodu. Rewolucja rosyjska 1891-1924, Wrocław 2009;

10. Figes O., Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji, Warszawa 2008;

11. Furier A., Dekada Jelcyna. Uwarunkowania przemian społecznych i politycznych 1991-2000, Szczecin 2003;

12. Gessen M., Putin. Człowiek bez twarzy, Warszawa 2012;

13. Głosek M., (red.), Katyń w świetle badań terenowych 1994 – 1995, Toruń 2003;

14. Gorbaczow M., Przebudowa i nowe myślenie, Warszawa 1988;

15. Graczow A., Gorbaczow, Warszawa 2003;

16. Heller M., Siódmy sekretarz. Blaski i nędza Michaiła Gorbaczowa, Lublin 1993;

17. Hrycak J., Historia Ukrainy 1772 -1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000;

18. Jaśkiewicz L., Absolutyzm rosyjski w dobie rewolucji 1905-1907, Warszawa 1982;

19. Malendowski W., Zimna wojna. Sprzeczności, konflikty i punkty kulminacyjne w radziecko – amerykańskiej rywalizacji, Poznań 1994;

20. Malia M., Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917 – 1991, Warszawa 1998;

21. Marciniak W., Rozgrabione Imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2001;

22. Maryański A., Związek Radziecki, zarys geografii ekonomicznej regionów, Warszawa 1979;

23. Miedwiediew R., Chruszczow. Biografia polityczna, Warszawa 1990;

24. Miedwiediew R., Ludzie Stalina, Warszawa 1989;

25. Miedwiediew R., Pod osąd historii, t 1-2, Warszawa 1990;

26. Mojsiewicz C., Wspólnota Niepodległych Państw, Poznań 2000;

27. Pichoja R.G., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991, Warszawa 2011;

28. Pipes R., Rewolucja Rosyjska, Warszawa 2006;

29. Pipes R., Rewolucja Rosyjska. Trzy pytania, Warszawa 2007;

30. Pipes R., Rosja bolszewików, Warszawa 2005;

31. Pipes R., Rosja, komunizm i świat. Wybór esejów, Kraków 2002;

32. Politkovskaya A., Rosja Putina, Warszawa 2005;

33. Potulski J., System partyjny Rosji. Tradycja i współczesność, Gdańsk 2007;

34. Radziński E., Jak naprawdę zginął car Mikołaj II, Warszawa 1994;

35. Radziński E., Rasputin, Warszawa 2000;

36. Reitschuster B., Putin. Dokąd prowadzi Rosję, Warszawa 2005;

37. Rotfeld A. D., Myśli o Rosji i nie tylko, Warszawa 2012;

38. Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata, cz. I Federacja Rosyjska; cz. II WNP, Kraków 2011;

39. Scott S., Romanowowie wczoraj i dziś, Warszawa 1994;

40. Schweizer P., Victory czyli zwycięstwo, Warszawa 1994;

41. Sobczak J., Mikołaj II - ostatni car Rosji, Warszawa 2009;

42. Słownik dysydentów, tom II, Warszawa 2007;

43. Sumienie Pierestrojki, Warszawa 1989;

44. Śmigielski R., Osierocona armia. Założenia polityki obronnej oraz Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej w latach 1992-2004, Warszawa 2006;

45. Tomaszewski J., Europa Środkowo-Wschodnia 1944 – 1968. Powstanie, ewolucja i kryzys realnego socjalizmu, Warszawa 1992;

46. Trocki L., Zdradzona rewolucja, Warszawa 1991;

47. Wdowiak P., Ikony Rosji, Wrocław 2008;

48. Wiatr J., Europa postkomunistyczna. Przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku, Warszawa 2006;

49. Williams B., Lenin, Wrocław 2000;

50. Włodarczyk B., Nie ma jednej Rosji, Kraków 2013;

51. Zołotowski J., (red.), Rosja XX wiek. Od utopii komunistycznej do rzeczywistości globalistycznej, Kraków 2004.

Źródła:

1. Diekrety sovetskoj vlasti, Moskva, (różne lata wydania)

2. Jurkiewicz J., Historia ZSRR 1917 – 1977. Wybór źródeł, Poznań 1979;

3. Mikołaj II i Aleksandra: nieznana korespondencja, wybór: A. Maylunas, S. Mironenko, Warszawa 1998;

4. O kulcie jednostki i jego następstwach. Referat I Sekretarza KC KPZR tow. N. S. Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR 25 lutego 1956 r.; Warszawa 1956;

5. Pamiętniki Mikołaja II, Warszawa 2006, (dostępne także jako inne wydanie, np. Dziennik Mikołaja II);

6. Reagan R., Moja wizja Ameryki. Najważniejsze przemówienia 40. prezydenta Stanów Zjednoczonych, Warszawa 2004;

7. Rasputin M., Rasputin. Dlaczego? Wspomnienia córki, Warszawa 2008;

8. Reed J., Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem, Warszawa 1970;

9. Swianiewicz S., W cieniu Katynia, Warszawa 1990;

10. Wells H. G., Rosja we mgle, Warszawa 1961;

11. Wojciechowski M., Purc J., Wybrane teksty źródłowe do historii narodów ZSRR: (1801 – 1945), Toruń 1975.

Zna w poszerzonym stopniu terminologię z zakresu historii i historiografii, antropologii politycznej i ekonomicznej oraz wiedzy o polityce i gospodarce w zakresie odnoszącym się do dziejów Rosji w XX i XXI wieku

Posiada wiedzę na temat węzłowych problemów historii Rosji w XX i XXI wieku, dostrzega historyczne współzależności, zna i rozumie wpływ historii na rzeczywistość współczesnej Rosji.

Wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i integruje informacje dotyczące Rosji w zasobach informacji pisanych i elektronicznych

Twórczo wykorzystuje wiedzę z dziedziny nauk humanistycznych i nauk społecznych w formułowaniu hipotez i konstruowaniu krytycznych argumentacji dotyczących obszaru badań – Federacja Rosyjska

Obecność i aktywność na zajęciach, wykazanie się znajomością współczesnych problemów Rosji w rozmowie z prowadzącym (kolokwium zaliczeniowe)

brak