Archeologia obszarów misyjnych

Cele modułu zajęć/przedmiotu

A. Przekazanie wiedzy dotyczącej przemian kulturowo-społecznych związanych ze zmianą religii obszarów misyjnych oraz ich konsekwencji dla inkulturacji chrześcijań-stwa w lokalnych kulturach.

B. Wyrobienie umiejętności rozpoznawania zmian społeczno-kulturowych związanych ze zmianą religii.

C. Zmotywowanie do dalszych poszukiwań związanych z poznawaniem dziejów chrze-ścijaństwa.

D. mWyrobienie umiejętności rozpoznawania różnych zdarzeń i procesów składających się na przebieg chrystianizacji

Opis treści kształcenia modułu zajęć/przedmiotu

Wprowadzenie do archeologii chrześcijańskiej

Historia chrystianizacji i jej metody i modele

Kościół wobec kultur lokalnych

Inkulturacja i jej główne dziedziny

Wyznaczniki zmian społeczno-kulturowych zachodzących w wyniku przemian religijnych

Case study: Egipt i Nubia

Case study: Afryka Północna - Kartagina i Cyrenajka

Case study: Ludy germańskie

Case study: Wyspy brytyjskie

Case study: Skandynawia

Case study: Słowiańszczyna ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich

Zalecana literatura:

Dobosz J., Strzelczyk J., Malta M. (red.), Chrystianizacja „Młodszej Europy”, Poznań 2017.

Dodds E.R.,Pogaństwo i Chrześcijaństwo w epoce niepokoju, wyd. 2, Kraków 2014.

Górski D., Sytuacja chrześcijaństwa na terenach północnej Afryki od podbojów muzułmańskich do XII wieku, Kraków 2004.

Kasprzak D., Konwersja na chrześcijaństwo plemion germańskich od IV do IX w., „Roczniki Histo-rii Kościoła” t. 2 (57) (2010), 19-55.

Kłoczowski J., Chrystianizacja, „Kwartalnik Historyczny” 72 (2015) 4, s. 785-289.

Koćka-Krenz H., Przejawy chrystianizacji państwa Piastów w źródłach archeologicznych, Kronika Miasta Poznania, 2016, nr 1, s. 21-35.

– Chrystianizacja państwa Piastów w źródłach archeologicznych, (w:) E. Dobierzewska-Mozrzymas, A. Jezierski (red.), Nauka w służbie człowiekowi, Wrocław 2016, s. 105-131.

– Archeologiczne ślady wczesnego chrześcijaństwa w Polsce, (w:) J. Dobosz, M. Matla, J. Strzel-czyk (red.), Chrzest Mieszka I a chrystianizacja państwa Piastów, Poznań 2017, s. 111-123.

Kulesza P., Normanowie a chrześcijaństwo. Recepcja nowej wiary w Skandynawii w IX/X w., Wro-cław-Racibórz 2007.

Luzbetak L.J., Kościół a kultury. Nowe perspektywy w antropologii misyjnej, tł. S. Tokarski, War-szawa 1998.

Rębkowski M., Chrystianizacja Pomorza Zachodniego. Studium archeologiczne, Szczecin 2007.

Różański J., Główne dziedziny inkulturacji, „Studia Theologica Varsaviensia” 49/2 (2006), 43-78.

Urbańczyk P., Mieszko Pierwszy Tajemniczy, Toruń 2012.

Wipszycka E., Chrześcijaństwo Starożytnego Egiptu, Tyniec 2018.

– Kościół w świecie późnego antyku, wyd. 2., Warszawa 2017.

Wejman G., Modele chrystianizacji ludów basenu Morza Bałtyckiego – podobieństwa i różnice, „Studia Paradyskie” 24 (2014), s. 247-261.

Zarzeczny R., Historia Kościoła w Egipcie, Kraków 2013.

Literatura uzupełniająca:

Brown P.G., The Rise of Western Christendom: Triumph and Diversity, A. D. 200–1000. Cam-bridge 2003.

Frankfurter D., Christianizing Egypt. Syncretism and Local Worlds in Late Antiquity, Princeton -Oxford 2017.

Yorke B., The Conversion of Britain: Religion, Politics and Society in Britain c. 600–800. London 2006.

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia EU student /ka:

rozumie problematykę przemian społeczno-kulturowych związanych z chrystianizacją na obszarach misyjnych na przykładzie wybranych obszarów misyjnych (np. Egipt, Nubia, Słowiańczyzna, Wyspy Brytyjskie, Afryka Północna) oraz kwestie związane z inkulturacją

objaśnia i charakteryzuje poszczególne zmiany społeczno-kulturowe związane ze zmianą religii i posiada zdolność ich oceny

posiada zdolność oceny poszczególnych modeli chrystianizacyjnych

jest zdeterminowany do pogłębiania dalszych poszukiwań związanych z poznawaniem dziejów chrześcijaństwa.

posiada ogólną wiedzę z zakresu archeologii a szczególnie archeologii chrześcijańskiej

rozpoznaje i rozumie różne zdarzenia i procesy składające się na przebieg chrystianizacji

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:

5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształ-cenia tego modułu

4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu

4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu

3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedo-ciągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu

3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu

2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu