Teoria i praktyka wychowania

obowiązkowe

pedagogika

I stopień

1. Przyswojenie systemu pojęć niezbędnych do opisywania, analizowania, zrozumienia i interpretacji zjawisk i procesów wychowania w różnych warunkach społecznych i różnej skali,

2. poznanie miejsca teorii wychowania w pedagogice i jej związków z innymi dyscyplinami nauki (przede wszystkim psychologią i socjologią,

3. poznanie i zrozumienie związków wychowania z procesami enkulturacji i socjalizacji oraz innymi rodzajami działalności pedagogicznej: nauczaniem i opieką,

4. poznanie różnych koncepcji wychowania; ich kontekstów społecznych i kulturowych, a także przyczyn i skutków ich wprowadzania do praktyki wychowania,

5. przyswojenie podstaw wiedzy niezbędnej do świadomego i racjonalnego pełnienia roli wychowawcy w różnych środowiskach; m.in. wiedzy dotyczącej etapów wychowania, form, strategii, metod i stylów wychowania;

6. nabycie umiejętności diagnozowania i analizowania stanu oraz efektów wychowania, jak również projektowania oddziaływań wychowawczych,

7. nabycie umiejętności prawidłowej (skutecznej) komunikacji z innymi uczestnikami procesu wychowania.

I rok

Wiedza i umiejętności uzyskane przez studiowanie przedmiotu: Psychologia ogólna (potwierdzone wpisem zaliczenia)

1. wykład,

2. inicjowanie i prowadzenie dyskusji,

3. stawianie zadań.

1. godziny zajęć (wg planu studiów): 60 godz.

2. studiowanie wskazanej literatury: 50 godz.

3. przygotowanie do prezentacji na zadany temat: 10 godz.

4. przygotowanie do egzaminu i kolokwium: 30 godz.

SUMA GODZ. 150; ECTS 5

Celem studiowania przedmiotu jest poznanie teoretycznych podstaw wychowania jako zjawiska społecznego oraz jako procesu i czynności podejmowanych przez wychowawców wobec dzieci i młodzieży, jak również zagadnień związanych z praktyką wychowania.

Przedmiot osadzony jest w psychologii (szczególnie w psychologii ogólnej) oraz socjologii. Poprzez studiowanie przedmiotu student poznaje system pojęć niezbędnych do opisywania, analizowania, zrozumienia i interpretacji zjawisk oraz procesów wychowania, występujących w różnych warunkach społecznych; poznaje też różne koncepcje wychowania i ich społeczne oraz kulturowe konteksty, a także przyczyny i skutki wprowadzania ich do praktyki wychowania. Student poznaje i dyskutuje style, formy i metody wychowania, jak również etyczne aspekty wychowania. Poprzez studiowanie przedmiotu i realizację stawianych zadań, student nabywa umiejętności diagnozowania i analizowania stanu oraz efektów wychowania, jak również projektowania działań wychowawczych; uczy się także komunikacji z innymi uczestnikami wychowania.

Dobson J. (1992), Uparte dziecko. Warszawa, Alfa-Omega

Gordon T. (1994), Wychowanie bez porażek. Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX

Janowski A. (2007), Pedagogika praktyczna. Warszawa Fraszka Edukacyjna

Janowski A. (2010), Poznawanie uczniów. Zdobywanie informacji w pracy wychowawczej. Warszawa, Fraszka Edukacyjna.

Łobocki M. (2000), Teoria wychowania w zarysie. Kraków, Wyd. Impuls.

Neill A.S. (1991) Summerhill. Katowice. Almaprint.

Neill A.S. (1994), Nowa Summerhill. Poznań, Wyd. Zyska i S-ka.

Muszyńska E. (1997), Swoboda, przymus i przemoc w relacjach: dziecko - dorosły. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.

Muszyńska E. (2004), Warunki edukacji szkolnej dziewcząt i chlopców: różnice, ich przyczyny i skutki. {w:] M. Chomczyńska-Rubacha (red.), Płeć i rodzaj w edukacji. Łódź, Wydawnictwo WSHE w Łodzi.

Muszyńska E. (2011), Teoria a praktyka wychowania. [w:] J. Papież (red.), Tożsamość teorii wychowania. Kraków, Wyd. Impuls.

Muszyński H. (2002), Socjalizacja - personalizacja - wychowanie. [w:] J. Sowa, E. Piotrowski, J. Rejman (red.), Wychowanie - Profilaktyka - Resocjalizacja. Rzeszów, część 1.

Muszyński H. (2008), Wokół definicji wychowania. [w:] E. Kubiak-Szymborska, D. Zając (red.) O wychowaniu i jego antynomiach. Bydgoszcz, Wydawnictwo WERS.

Muszyński H. (2008), Wychowanie, jego alternatywy i antynomie. [w:] E. Kubiak-Szymborska, D. Zając (red.) O wychowaniu i jego antynomiach. Bydgoszcz, Wydawnictwo WERS.

Robertson J. (1998), Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie. Warszawa, WSiP.

Śliwerski B. (2005), Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków, Wyd. Impuls.

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia, student:

1. zna terminologię, niezbędną do opisywania, analizowania i wyjaśniania zjawisk i procesów wychowania w różnych warunkach społecznych i w różnej skali,

2. zna miejsce teorii wychowania w pedagogice i rozumie jej związki z innymi dyscyplinami nauk,

3. zna i rozumie związki wychowania z procesami enkulturacji i socjalizacji, a także innymi rodzajami działalności pedagogicznej; nauczaniem i opieką,

4. ma wiedzę dotyczącą relacji i interakcji wychowawczych i jej uczestników, zróżnicowanych z uwagi na środowisko i osoby wychowanków,

5. zna różne koncepcje wychowania; umie wskazać indywidualne i społeczne skutki wprowadzania do praktyki wychowania różnych jego koncepcji,

6. posiada wiedzę dotycząca procesu wychowania; jego etapów, form, metod i stylów,

7. umie wykorzystać zdobyta wiedzę dla opisywania i wyjaśniania różnego rodzaju zjawisk w wychowaniu,

8. potrafi w języku zrozumiałym dla specjalistów i odbiorców spoza grona profesjonalistów przedstawiać i wyjaśniać różnego rodzaju kwestie związane z wychowaniem,

9. umie ocenić stan oraz efekty wychowania, wykorzystywać wiedzę do wyjaśnienia różnego rodzaju zjawisk i problemów z zakresu wychowania; potrafi planować oddziaływania wychowawcze w skali działalności indywidualnej oraz funkcjonowania placówki wychowawczej,

10. potrafi dostrzegać dylematy etyczne związane z pracą wychowawczą, trafnie je analizuje i wskazuje ich rozwiązania.

Metody oceniania:

1. egzamin/kolokwium (analiza poprawności odpowiedzi na pytania egzaminu/kolokwium,

2. analiza aktywności na konwersatorium,

3. analiza poprawności wykonania ćwiczeń/zadań i poziomu ich prezentacji,

4. analiza postawy etycznej, wyrażonej w sposobie realizacji zadań.

Kryteria oceniania:

wykłady:

egzamin: student uzyskał minimum 51% możliwych do uzyskania punktów.

konwersatorium:

1. obecność na zajęciach: student uczestniczył w min. 80% zajęć,

2. kolokwium: student uzyskał minimum 51% możliwych do uzyskania punktów,

3. zadanie (praca zaliczeniowa): student uzyskał pozytywną ocenę za pracę i prezentację przygotowaną indywidualnie lub w zespole z innymi studentami,

4. aktywność na zajęciach: pozytywnie oceniona (zaliczona) przez prowadzącego.