Przedmiot fakultatywny: Kultura rycerska

fakultatywne

I stopień

C1 - przekazanie studentom wiedzy na temat specyfiki rozwoju cywilizacyjnego Europy w okresie od antyku do początków ery nowożytnej

C2 – zrozumienie i umiejętność określania i definiowania poszczególnych elementów procesu dziejowego: przemian kulturowych i cywilizacyjnych, które skutkowały taką a nie inną społeczną pozycją rycerstwa;

C3 – umiejętność porównania średniowiecznych form edukacji pozaszkolnej i różnic w rozwoju kultury i duchowości w poszczególnych stanach społecznych;

C4 - poznanie metod wychowawczych stosowanych wobec synów i córek rycerskich na przestrzeni pełnego i późnego średniowiecza w poszczególnych krajach i okresach;

C5 – nabycie umiejętności analizy tekstów źródłowych i korzystania z literatury przedmiotu

C6 – rozwinięcie umiejętności kontaktów interpersonalnych, pracy w grupie

- zajęcia konwersatoryjne, z przewagą wykładu prowadzonego przez wykładowcę;

- referaty lub prezentacje prowadzone przez chętnych studentów

1

Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy na temat roli cywilizacyjnej i kulturowej stanu rycerskiego w średniowiecznej Europie. Ukazanie walorów edukacyjnych i specyfiki wychowania rycerskiego; form i przejawów życia rycerstwa średniowiecznej Europy łacińskiej, bogactwa kultury dworskiej, specyfiki chanson de geste i twórczości trubadurów, truwerów, żonglerów i minnesingerów, a także roli kobiet w kulturze rycerskiej i dworskiej średniowiecza oraz roli zakonów rycerskich w kształtowaniu kultury europejskiej.

Geneza rycerstwa, kształtowanie się etosu rycerskiego oraz zasad wychowania rycerskiego.

Znaczenie rycerstwa w wojskowości średniowiecza.

Dzieje krucjat i zakonów rycerskich.

Działalność zakonów rycerskich – wojskowość, szpitalnictwo, opieka społeczna, szkolnictwo, kształtowanie kultury, wpływ społeczno-gospodarczy.

Realia życia rycerstwa średniowiecznego, turnieje rycerskie, siedziby rycerskie i zamki książęce oraz zakonów rycerskich.

Chanson de geste i bogactwo postaw społecznych w nich zawartych.

Edukacja kobiet i mężczyzn z warstwy rycerskiej

Kobieta w kulturze rycerskiej i dworskiej

Rycerstwo a literatura, kształtowanie się literackich języków narodowych.

Kultura rycerska w Polsce.

Barber M., Rycerze i rycerskość, Warszawa 2000

Barber M., Templariusze, Warszawa 1999

Billings M., Wyprawy krzyżowe, Warszawa 2002

Bloch M., Społeczeństwo feudalne, Warszawa 2005

Brunel-Lobrichon G., Amando C.B., Życie codzienne w czasach trubadurów, Poznań 2000

Brzustowicz B.W., Turniej rycerski w Królestwie Polskim w późnym średniowieczu i renesansie na tle europejskim, Warszawa 2003

Contamine P., Wojna w średniowieczu, Gdańsk-Warszawa 2004

Człowiek średniowiecza, red. J. Le Goff, Warszawa-Gdańsk 1996

Duby G., Damy XII wieku, Warszawa 2000

Duby G., Rycerz, kobieta i ksiądz. Małżeństwo w feudalnej Francji, Warszawa 1986

Historia życia prywatnego, red. P. Veyne i inni, t. 1-4, Wrocław 2005-2006

Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, red. Z.H. Nowak, A. Radzimiński, Toruń 1998

Kobieta w kulturze średniowiecznej Europy, Poznań 1995

Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1970

Per mulierem … Kobieta w dawnej Polsce – w średniowieczu i w dobie staropolskiej, pod red. K. Justyniarskiej-Chojak, S. Konarskiej-Zimnickiej, Warszawa 2012

Pernoud R., Kobieta w czasach wypraw krzyżowych, Gdańsk 2002

Piwowarczyk D., Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej, Warszawa 2005

Potkowski E., Zakony rycerskie, Warszawa 1995

Radzimiński A., Kobieta w średniowiecznej Europie, Toruń 2012

Ratajczak K., Edukacja kobiet w kręgu dynastii piastowskiej w średniowieczu, Poznań 2005

Runciman S., Dzieje wypraw krzyżowych, t. 1-3, Warszawa 1997

Sapkowski A., Świat króla Artura, Warszawa 2001

Sire H.J.A., Kawalerowie maltańscy, Warszawa 2000

Wolfram von Eschenbach, Pieśni. Parsifal, Warszawa 1996

Zieliński Z., Opat krzyżowców – święty Bernard, Warszawa 2005

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

zna podstawowe aspekty przebiegu procesu historycznego od antyku po początek czasów nowożytnych

rozumie i posiada umiejętność określania i definiowania przemian kulturowych i cywilizacyjnych, które skutkowały taką a nie inną społeczną pozycją rycerstwa

potrafi porównywać poszczególne formy kształcenia rycerstwa, przemiany w jego życiu rodzinnym, społecznym, politycznym, kulturowym

zna metody wychowawcze stosowane wobec kobiet i mężczyzn na przestrzeni dziejów oraz ich specyfikę w poszczególnych krajach i okresach

potrafi wykorzystać w praktyce wiedzę zdobytą w trakcie lektury tekstów źródłowych i literatury przedmiotu

współpracuje z koleżankami i kolegami w grupie

5.0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

3.5 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami

3.0 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami

2.0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne