Wstęp do językoznawstwa

obowiązkowe

filologia rumuńska

I stopień

1/ przekazanie wiedzy o podstawowych pojęciach z zakresu językoznawstwa ogólnego, typologicznego i porównawczego

2/ przekazanie wiedzy o różnych metodach opisu języka i jego poziomów, wypracowanych przez wybrane teorie językoznawcze

3/ ukazanie praktycznych zastosowań badań językoznawczych (np. w leksykografii, nowych technologiach)

4/ wyrobienie u studentów umiejętności rozpoznawania typów struktur morfoskładniowych zarówno w języku rodzimym, jak i w obcych językach, a także umiejętności wskazania ich cech charakterystycznych i sposobów ich opisu

5/ wyrobienie u studentów umiejętności rozpoznawania rejestrów języka i charakteryzowania ich w terminach językoznawczych

6/ wyrobienie umiejętności rozwiązywania drobnych problemów językoznawczych z zakresu semantyki i morfoskładni i korzystania ze źródeł literaturowych

7/ rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy w grupie

kształtowanie świadomości o wielokulturowości Polski, Europy i świata, a także otwartości na kultury obcojęzyczne

I rok

Kurs wstępu do językoznawstwa to cykl wykładów przedstawiający w syntetycznej formie najważniejsze zagadnienia z zakresu badań nad językiem ludzkim. Jako że przeznaczony jest dla studentów pierwszego roku filologii, przedstawia elementarne pojęcia i koncepcje, wprowadza ogólne kategoryzacje językoznawcze i naświetla ważniejsze koncepcje lingwistyczne po to, by w przyszłości ukierunkować zainteresowania studenta, zwłaszcza skupionego na językoznawstwie w ścisłym słowa znaczeniu oraz na przekładoznawstwie, ku badaniom bardziej szczegółowym.

15 wykładów prowadzi studenta od podstawowej wiedzy nt. znaku, znaczenia, języka, mowy i mówienia (komunikacji językowej), poprzez tłumaczenie zasad semantyki językoznawczej, morfologii, składni i fonetyki, ku charakterystyce języków świata. Kurs uwzględnia nie tylko historię koncepcji filozoficzno-lingwistycznych, ale również najnowsze tendencje w metodologii badań językoznawczych.

Programem zajęć objęte są następujące zagadnienia:

1/ poziomy języka i metody ich opisu

2/ specyfika języka naturalnego na tle innych systemów komunikacyjnych

3/ elementy językoznawstwa porównawczego i indoeuropejskiego

4/ elementy językoznawstwa typologicznego

5/ wariantywność w ujęciu synchronicznym: odmiany i style języka

6/ relatywizm językowy i uniwersalia językowe

7/ współzależność między leksykonem i gramatyką

8/ elementy semantyki językoznawczej i leksykologii

9/ zastosowania językoznawstwa w technologii (np. Wordnet, korpusy, wyszukiwarki, translatory, i inne)

Konwersatorium dla fil. hiszpańskiej i rumuńskiej.

Terminy zajęć i zarys problematyki:

8.10.2014

Typologia języków

15.10.2014

Znak, kod, język, znak językowy

22.10.2014

Znaczenie

29.10.2014

Mowa, pismo

4.11.2014

Morfologia, składnia

11.11.2014

Święto Niepodległości

18.11.2014

Morfologia, składnia

25.11.2014

Nie ma zajęć.

2.12.2014

Sprawdzian (50 p.)

9.12.2014

Socjolingwistyka – język jako zjawisko społeczne

16.12.2014

Pragmatyka językowa, czyli język w użyciu

23.12.2014 – 5.01.2015

Przerwa świąteczna

6.01.2015

Trzech Króli

13.01.2015

Psycholingwistyka, czyli język a psychologia

20.01.2015

Etnolingwistyka, czyli język jako składnik kultury

27.01.2015

Sprawdzian (50 p.)

1/ Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., "Wstęp do językoznawstwa", UAM, Poznań, 1982.

2/ Bednarczuk L., "Języki indoeuropejskie", tomy 1 i 2, PWN, Warszawa, 1986.

3/ Bobrowski I., 1998, "Zaproszenie do językoznawstwa", Kraków, 1998.

4/ Fisiak J., "Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych", WSiP, Warszawa, 1985.

5/ Grzegorczykowa R., "Wprowadzenie do semantyki językoznawczej", PWN, W-wa, 2001.

6/ Handke K., "Socjologia języka", WN PWN, Warszawa, 2008.

7/ Heinz A., "Dzieje językoznawstwa w zarysie", PWN Warszawa, 1978.

8/ Ivič M., "Kierunki w lingwistyce", Ossolineum, 1979.

9/ Kurcz I., "Język a psychologia: podstawy psycholingwistyki". WsiP, Warszawa, 1992.

10/ Lyons J., "Wstęp do językoznawstwa". PWN, Warszawa, 1976.

11/ Lakoff G., Johnson M., "Metafory w naszym życiu", Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1988.

12/ Polański K. (red.), "Encyklopedia językoznawstwa ogólnego", Ossolineum.

13/ Saussure, F. de, "Kurs językoznawstwa ogólnego", Warszawa, 1961.

14/ Taylor J. R., "Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej", Universitas, Kraków, 2001.

+ do zajęć dla hispanistów i rumunistów:

Grzegorczykowa (2008), Wstęp do językoznawstwa, Warszawa: PWN

Majewicz A. (1989), Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: PWN

www.ethnologue.com

Po zakończeniu zajęć student:

1/ wyjaśnia podstawowe terminy z zakresu językoznawstwa ogólnego

2/ rozumie i objaśnia różnice między typami morfoskładniowymi języków

3/ charakteryzuje i rozpoznaje różne style i odmiany języka

4/ wymienia różne podejścia teoretyczne w opisie języka i potrafi je ze sobą porównać

5/ stosuje terminologię językoznawczą w mówieniu o języku

6/ przyporządkowuje języki europejskie i niektóre języki nieeuropejskie do rodzin językowych, w szczególności określa rozczłonkowanie wewnątrz rodziny indoeuropejskiej

7/ rozumie współzależność między leksykonem i gramatyką i potrafi wyjaśnić ją posługując się przykładami ze znanych mu języków

8/ przywołuje założenia semantyki językoznawczej i objaśnia, a także poddaje ewentualnej krytyce kształt hasła słownikowego dla wybranej jednostki wyrazowej

9/ wymienia zastosowania językoznawstwa w nowych technologiach, wie co to jest Wordnet i potrafi stworzyć fragment Wordnetu dla wybranego zbioru jednostek wyrazowych

10/ korzysta ze źródeł literaturowych

konwersatorium, semestr I (zimowy) roku akademickiego 2014/2015, I rok fil. hiszpańskiej i rumuńskiej

dr Ewa Pirogowska, pirogov@amu.edu.pl

wtorki g. 8:00 – 9:30 s. C2

Wymagania do zaliczenia przedmiotu

1. Obecność obowiązkowa. Dopuszczalna 1 nieobecność nieusprawiedliwiona, oprócz zwolnień chorobowych (przedstawionych najpóźniej w tydzień po powrocie na uczelnię). Za każdą nieobecność powyżej dopuszczalnej –5 punktów procentowych. Nie ma możliwości odrabiania zajęć.

2. 2 sprawdziany w ciągu semestru (terminy: patrz poniżej). Obecność na sprawdzianach obowiązkowa.

Ocenianie:

dostateczny 60-68 p.

dostateczny plus 68,5-74,5 p.

dobry 75-79,5 p.

dobry plus 80-84,5 p.

bardzo dobry 85-100 p.

3. Semestr zaliczony na ocenę pozytywną pod warunkiem uzyskania 60% punktacji.

4. Możliwa 1 poprawa sprawdzianu, maksymalny pułap przy poprawce 2/3 p. (66%). Poprawy wyłącznie poza zajęciami, wg umówionego terminu.

5. Zadania domowe obowiązkowe, nie na ocenę. Brak zadania domowego po 2 tygodniach od ogłoszenia:

–5 punktów procentowych.

6. Wykładowca:

Czas na oddanie sprawdzianów : maksymalnie 2 tygodnie. Ogłoszenie zaliczenia semestru: ocena w usos 5 dni po ostatnim sprawdzianie. Wszystkie oceny ogłoszone do końca sesji zimowej w usos.

7. Wszelkie poprawki i zaległości proszę zaliczyć do końca sesji zimowej, tj. do 13 lutego 2015 r. Po tym terminie obowiązuje SESJA POPRAWKOWA we wrześniu.

8. Terminy zajęć i zarys problematyki:

8.10.2014

Typologia języków

15.10.2014

Znak, kod, język, znak językowy

22.10.2014

Znaczenie

29.10.2014

Mowa, pismo

4.11.2014

Morfologia, składnia

11.11.2014

Święto Niepodległości

18.11.2014

Morfologia, składnia

25.11.2014

Nie ma zajęć.

2.12.2014

Sprawdzian (50 p.)

9.12.2014

Socjolingwistyka – język jako zjawisko społeczne

16.12.2014

Pragmatyka językowa, czyli język w użyciu

23.12.2014 – 5.01.2015

Przerwa świąteczna

6.01.2015

Trzech Króli

13.01.2015

Psycholingwistyka, czyli język a psychologia

20.01.2015

Etnolingwistyka, czyli język jako składnik kultury

27.01.2015

Sprawdzian (50 p.)

9. Kontakt: dyżur indywidualny czwartki 13:00 – 14:00 lub dyżur instytutowy piątki 11:30 – 13:00, s. 326a

10. Podpis na liście obecności na pierwszych zajęciach świadczy o zaakceptowaniu przez studenta powyższych warunków zaliczania.