Kultura i realia rosyjskiego obszaru językowego

obowiązkowe

kierunek studiów: filologia wschodniosłowiańska

specjalności studiów:

- filologia rosyjska

- filologia rosyjska z filologią angielską

- filologia rosyjska z lingwistyką stosowaną

I stopień

wprowadzenie szeregu pojęć charakteryzujących oblicze przestrzeni kulturowej Słowian wschodnich

wyrobienie umiejętności rozpoznawania czynników składających się na odrębność geopolityczną, etnograficzną i mentalnościową Słowiańszczyzny Wschodniej

zapoznanie z istotnymi etapami ewolucji kultury duchowej i materialnej rosyjskiego obszaru językowego

przekazanie wiedzy o stosunkach społeczno-politycznych, które determinowały specyfikę życia intelektualnego w Rosji od pierwszych wieków formowania się państwowości do połowy XX stulecia

kształtowanie umiejętności porządkowania omawianych zjawisk z punktu widzenia ich miejsca i funkcji w procesie historycznym

przygotowanie do analizy i interpretacji fenomenów duchowości rosyjskiej

wypracowanie zdolności samodzielnego formułowania sądów na temat dziedzictwa artystycznego Rosji

rozwijanie zdolności komunikacyjnej oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

II rok

nie

podstawowa wiedza w zakresie kultury państw rosyjskiego obszaru językowego

Materiały są udostępniane na platformie Microsoft Teams i drogą mailową

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień

Wykład konwersatoryjny

Wykład problemowy

Dyskusja

Praca z tekstem

Demonstracje dźwiękowe i/lub video

Praca w grupach

Rosja na mapie świata: uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze; symbole państwowe; podział terytorialny.

Duchowość rosyjska wobec cywilizacji zachodniej – omówienie problemu w oparciu o dokument filmowy W. Herzoga „Głosy z głębi”.

Mitologia słowiańska: ważniejsze bóstwa i związane z nimi święta (demonologia, wierzenia, zwyczaje ludowe).

Istota prawosławia: obrzędy liturgiczne, utensylia cerkiewne, funkcja ikonostasu.

Podstawy teologii ikony: kanony ikonograficzne, zabieg odwróconej perspektywy.

Architektura sakralna i świecka: na przykładzie zabytków Moskwy oraz Złotego Pierścienia Rosji.

Rozwój stylów architektonicznych: na przykładzie zabytków Petersburga i okolic.

Sztuka użytkowa: rzemiosło folklorystyczne; historia tradycyjnych przedmiotów użytkowych.

Malarstwo przełomu XIX i XX wieku: „ruch pieriedwiżników”, estetyczne poszukiwania W. Kandinsky’ego, K. Malewicza i M. Chagall’a.

Ermitaż: największe muzeum sztuk plastycznych w Rosji – historia założenia, ekspozycje.

Galeria Trietiakowska – twórcy galerii, omówienie kolekcji ważniejszych dzieł.

Muzyka: pieśni i tańce ludowe, instrumenty narodowe.

Rola członków „Potężnej Piątki” w kształtowaniu charakteru rosyjskiej muzyki klasycznej.

Wielcy kompozytorzy rosyjscy i ich utwory: P. Czajkowski, A. Skriabin, S. Rachmaninow i S. Prokofiew.

Balet: sylwetki artystyczne Anny Pawłowej, Mai Plisieckiej; działalność S. Diagilewa.

J. H. Billington, Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej, przeł. J. Hunia, Kraków 2007.

W. Biełousowa, A. Markunas, W mirie kulturologičeskich poniatij, idiej, napravlenij, Poznań 2004.

J. Dobrowolski, Tury po Rossii, Warszawa 2003.

Ju.Vjunow (i inni), Rossija: strana i ludi. Chrestomatija dla Polakov, Opole 2004.

Kultura rosyjska. Postacie, Wydarzenia, Symbole, Daty, red. E. Małek, J. Wawrzyńczyk, Warszawa 2001.

J. Łotman, Kultura i eksplozja, przeł. B. Żyłko, Warszawa 1991.

M. Quenot, Ikona okno ku wieczności, przeł. H. Paprocki, Białystok 1997.

P. Evdokimov, Sztuka ikony. Teologia piękna, Wydawnictwo Księży Marianów 1999.

A. Markunas, Istoki i suščnost’ russkogo pravoslavija. Chriestomatija, Poznań 1994.

A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa 1980.

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:

rozumie i prawidłowo stosuje pojęcia niezbędne dla opisu różnorodnych znaków/aspektów systemu kulturowego Słowian Wschodnich

rozpoznaje i potrafi scharakteryzować geopolityczne, etnograficzne oraz mentalnościowe wyróżniki Słowiańszczyzny Wschodniej

zna przełomowe stadia rozwoju duchowej oraz materialnej kultury rosyjskiej

posiada wiedzę o zależnościach występujących między sferą stosunków społeczno-politycznych a kondycją elit intelektualnych na kluczowych etapach dziejów Rosji

potrafi określić znaczenie omawianych zjawisk kulturotwórczych w perspektywie historycznej

analizuje i interpretuje fenomeny duchowości rosyjskiej w oparciu o literaturę naukowo-badawczą

potrafi samodzielnie formułować sądy/ wnioski dotyczące rozwoju poszczególnych dziedzin sztuki w Rosji

wykorzystuje zdobytą wiedzę w pracy zespołowej (twórczo uczestniczy w dyskusjach grupowych)

Podstawowe kryteria:

- obecność na zajęciach,

- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,

- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,

- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)

Skala ocen / Kryteria oceniania:

bardzo dobry (bdb; 5,0):

Bardzo dobra wiedza z zakresu omawianych zagadnień. Swobodne, merytoryczne i kontekstualnie osadzone wypowiedzi na tematy związane z kulturą rosyjską. Umiejętność dostrzeżenia zależności kulturalnych, historycznych, społecznych i politycznych w krajach rosyjskiego obszaru językowego. Aktywność na zajęciach konwersatoryjnych. Napisane kolokwia cząstkowe pozwalają na ocenę wiedzy Studenta w skali stosowanej w UAM na bardzo dobry.

dobry plus (+db; 4,5):

Bardzo dobra wiedza z zakresu omawianych zagadnień. Swobodne, merytoryczne wypowiedzi na tematy związane z kulturą rosyjską. Umiejętność dostrzeżenia zależności kulturalnych, historycznych, społecznych i politycznych w krajach rosyjskiego obszaru językowego. Aktywność na zajęciach konwersatoryjnych. Napisane kolokwia cząstkowe pozwalają na ocenę wiedzy Studenta w skali stosowanej w UAM na dobry plus.

dobry(db; 4,0):

Dobra wiedza z zakresu omawianych zagadnień. Swobodne, merytoryczne wypowiedzi na tematy związane z kulturą rosyjską. Umiejętność dostrzeżenia zależności kulturalnych, historycznych, społecznych i politycznych w krajach rosyjskiego obszaru językowego. Aktywność na zajęciach konwersatoryjnych. Napisane kolokwia cząstkowe pozwalają na ocenę wiedzy Studenta w skali stosowanej w UAM na dobry.

dostateczny plus (+dst; 3,5):

Dostateczna wiedza z zakresu omawianych zagadnień. Swobodne, dostatecznie merytoryczne wypowiedzi na tematy związane z kulturą rosyjską. Umiejętność dostrzeżenia zależności kulturalnych, historycznych, społecznych i politycznych w krajach rosyjskiego obszaru językowego. Aktywność na zajęciach konwersatoryjnych. Napisane kolokwia cząstkowe pozwalają na ocenę wiedzy Studenta w skali stosowanej w UAM na dostateczny plus.

dostateczny (dst; 3,0):

Dostateczna wiedza z zakresu omawianych zagadnień. Swobodne, dostatecznie merytoryczne wypowiedzi na tematy związane z kulturą rosyjską. Umiejętność dostrzeżenia zależności kulturalnych, historycznych, społecznych i politycznych w krajach rosyjskiego obszaru językowego. Aktywność na zajęciach konwersatoryjnych. Napisane kolokwia cząstkowe pozwalają na ocenę wiedzy Studenta w skali stosowanej w UAM na dostateczny.

niedostateczny (ndst; 2,0):

Niedostateczna wiedza z zakresu omawianych zagadnień. Nieumiejętność sformułowania merytorycznych wypowiedzi na tematy związane z kulturą rosyjską. Brak umiejętności dostrzeżenia zależności kulturalnych, historycznych, społecznych i politycznych w krajach rosyjskiego obszaru językowego. Brak aktywności na zajęciach konwersatoryjnych. Kolokwia cząstkowe zaliczone na oceny niepozwalające na pozytywną ocenę wiedzy, umiejętności i kompetencji Studenta.