Wiedza o akwizycji i nauce języków obcych

obowiązkowe

kierunek studiów: filologia wschodniosłowiańska

specjalność studiów: filologia rosyjska (studia niestacjonarne)

I stopień

Wprowadzenie do problematyki akwizycji i nauki języka z punktu widzenia psycholingwistyki oraz dostarczenie studentom filologii teoretycznych podstaw do podejmowania kształcenia z zakresu metodyki nauczania języków obcych oraz dalszych studiów w dziedzinie współczesnej lingwistyki.

Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami i pojęciami, jakimi zajmuje się psycholingwistyka.

Poznanie procesów psychicznych umożliwiających człowiekowi nabywanie i posługiwanie się językiem, a także przetwarzanie informacji językowych.

Zapoznanie z biologicznymi i społecznymi podstawami zachowań komunikacyjnych człowieka oraz z modelem wiedzy językowej człowieka.

Zapoznanie z charakterystyką kompetencji językowej - z wytwarzaniem i percepcją mowy.

Prezentacja teoretycznych i empirycznych podejść do problemu badania przyswajania języka przez małe dziecko. Zapoznanie z rozwojem języka dziecka z od najwcześniejszych prób komunikowania się z otoczeniem do momentu pełnego przyswojenia języka otoczenia.

Zapoznanie z psycholingwistyczną analizą czynności czytania. Zaprezentowanie kilku modeli rozwoju umiejętności czytania u małych dzieci.

Przekazanie wiedzy o dwujęzyczności i przyswajaniu języka drugiego oraz zapoznanie z próbą odpowiedzi na pytanie, czy istnieje optymalny wiek do nauki języka drugiego oraz czy przyswajanie drugiego języka przypomina w kategoriach psycholingwistycznych przyswajanie języka pierwszego.

I rok

nie

Podstawowa wiedza ze znajomości języka polskiego jako systemu językowego jako narzędzia komunikacji społecznej.

zalecana literatura przedmiotu

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień

Wykład problemowy

Demonstracje dźwiękowe i/lub video

Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”)

Wykład ma na celu wprowadzenie w podstawowe zagadnienia i pojęcia, jakimi zajmuje się psycholingwistyka, w ramach której bada i opisuje się przede wszystkim procesy psychiczne umożliwiające człowiekowi nabywanie i posługiwanie się językiem, a także przetwarzanie informacji językowych. Wprowadzenie do akwizycji i nauki języka ma za zadanie dostarczyć studentom filologii teoretycznych podstaw w zakresie metodyki nauczania języków obcych i studiów w zakresie współczesnej lingwistyki.

Analiza podstawowych pojęć: język w psycholingwistyce, neurolingwistyce, biolingwistyce, socjolingwistyce, glottodydaktyce; język i mowa; funkcje języka; kompetencje i sprawności językowe.

Funkcje mózgu a nabywanie kompetencji językowych.

Wpływ języka pierwszego na przyswajanie kolejnych języków (pojęcie języka pierwszego, drugiego i obcego, bilingwizm, plurilingwalizm, multilingwalizm; transfer, interlingwa, interferencja).

Dwujęzyczność. Właściwości dwujęzycznego umysłu.

Pojęcie znaku językowego, systemy jedno- i dwuklasowe, język naturalny.

Główne paradygmaty badawcze, językoznawstwo teoretyczne i stosowane, związki językoznawstwa z innymi naukami

Język jako system znaków. Funkcje języka.

Klasyfikacja języków, przegląd języków europejskich, języki słowiańskie a inne grupy języków indoeuropejskich. Zróżnicowanie języków.

Dakowska M., Psycholingwistyczne podstawy dydaktyki języków obcych, Warszawa 2001.

Dąbrowska, E., Kubiński W. (red.), Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, Kraków 2003.

Gleason J.B., Ratner N.B., Psycholingwistyka, Gdańsk 2005.

Kurcz I., Pamięć. Uczenie się. Język, Warszawa 1995.

Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000.

Kurcz, I. (red.), Psychologiczne aspekty dwujęzyczności, Gdańsk 2007.

Kurcz I., Okuniewska H., Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa 2011.

Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004.

Cz. Lachur, Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004;

R. Grzegorczykowa, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007;

T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 2004;

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:

umie scharakteryzować problematykę akwizycji i nauki języka z punktu widzenia różnych teorii nauczania

zna podstawowe zagadnienia opisu języka i szeroki zakres terminów związanych z językoznawstwem, zna kryteria klasyfikacji języków, potrafi scharakteryzować główne paradygmaty badawcze

potrafi rozpoznać procesy psychiczne związane z nabywaniem, posługiwaniem, przetwarzaniem informacji językowych

potrafi prawidłowo interpretować podstawowe zachowania komunikacyjne człowieka oraz modele wiedzy językowej człowieka

umie opisać kompetencję językową oraz wytwarzanie i percepcję mowy

rozumie i rozpoznaje funkcje języka, rozpoznaje znaki werbalne i niewerbalne jako elementy aktu komunikacji, prawidłowo posługuje się terminami z zakresu teorii komunikacji

potrafi scharakteryzować zagadnienia związane z dwujęzycznością i przyswajaniem drugiego języka oraz wykazać podobieństwa i różnice w przyswajaniu pierwszego i drugiego języka

stosuje nabytą wiedzę w formowaniu i wzbogacaniu własnych wypowiedzi ustnych

Podstawowe kryteria:

- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,

- pozytywna ocena z kolokwium semestralnego.

Skala ocen:

• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;

• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;

• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;

• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;

• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;

• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.