Tendencje rozwojowe współczesnego języka polskiego
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 03-TR-12JPO |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Tendencje rozwojowe współczesnego języka polskiego |
Jednostka: | Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej |
Grupy: |
Moodle - przedmioty Szkoły Nauk o Języku i Literaturze |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
1.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | język polski |
Kierunek studiów: | studia podyplomowe nauczania języka polskiego jako obcego |
Cele kształcenia: | - zaznajomienie słuchaczy z najważniejszymi tendencjami rozwojowymi we współczesnej komunikacji językowej oraz z podstawowymi pojęciami z zakresu kultury języka; - wskazanie cech charakterystycznych dla codziennej i oficjalnej komunikacji językowej; - ukazanie zależności między sytuacją komunikacyjną a poziomem normy językowej, zwłaszcza w kontekście nauczania języka polskiego jako obcego; - wykształcenie umiejętności wskazywania w tekstach i interpretowania funkcjonalnego cech charakterystycznych dla współczesnych tendencji rozwojowych; - kształtowanie świadomości językowej wspomagającej komunikację międzykulturową i międzyludzką |
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji: | wiedza o języku (poziom szkoły średniej) |
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK: | wykład, lektura indywidualna, dyskusja w grupie lektura indywidualna, praca indywidualna poza godzinami kontaktowymi praca zespołowa poza godzinami kontaktowymi |
Nakład pracy studenta (punkty ECTS): | suma godzin: 40 ETCS: 1 |
Pełny opis: |
Podstawowe pojęcia z zakresu kultury języka polskiego: etyka słowa, estetyka słowa; system, norma, uzus, tekst; stosunek normy do pozostałych płaszczyzn języka; innowacja językowa, zmiana językowa, błąd językowy; typy błędów językowych. Dwupoziomowość normy językowej: norma wzorcowa i norma użytkowa (potoczna) a typy sytuacji komunikacyjnych; jednostki jednokształtne i jednostki wielokształtne wchodzące w skład normy; normy cząstkowe: fonetyczna, słowotwórcza, fleksyjna, składniowa, leksykalna, frazeologiczna, stylistyczna. Kryteria oceny innowacji językowych: kryterium wystarczalności języka, ekonomiczności środków językowych, funkcjonalne, uzualne, autorytetu kulturalnego, estetyczne; różne podejście językoznawców normatywistów do kryterium narodowego. Innowacje skracające jako przejaw wewnętrznojęzykowej tendencji do ekonomiczności języka: skróty, skrótowce, uniwerbizmy (sposoby uniwerbizacji), derywaty z formantami o funkcji kondensacyjnej, derywaty wsteczne i dezintegralne oraz ich zróżnicowanie funkcjonalne, skróty składniowe, skracające innowacje frazeologiczne. Innowacje precyzujące jako przejaw wewnętrznojęzykowej tendencji do precyzji semantycznej i przeciwdziałania zbytniej wariantowości normy językowej: repartycja semantyczna wariantów normy na poziomie fonetycznym, słowotwórczym, fleksyjnym, składniowym i leksykalnym. Innowacje uzupełniające i związane z nimi zewnętrznojęzykowe tendencje rozwojowe w zasobie słownym: internacjonalizacja (globalizacja), terminologizacja (technologizacja), demokratyzacja (kolokwializacja, potocyzacja), marketyzacja i mediatyzacja; typy innowacji uzupełniających (neologizmy słowotwórcze, semantyczne i frazeologiczne, zapożyczenia); zjawisko mody językowej. Tendencje związane z nowym modelem grzeczności językowej: upraszczanie grzecznościowych aktów mowy (wpływ tendencji wewnętrznych) i zmniejszanie się ich repertuaru (wpływ tendencji zewnętrznych); tendencje globalizacyjne a zmiany w modelu polskiej grzeczności językowej. Samodzielna lingwistyczna analiza współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie komunikacyjnym, z uwzględnieniem wewnętrzno- i zewnętrznojęzykowych tendencji rozwojowych polszczyzny XXI wieku. Przygotowanie zespołowej prezentacji wskazującej na najważniejsze problemy w przedstawianiu cudzoziemcom wybranego zagadnienia z zakresu kultury komunikacji językowej, z uwzględnieniem wewnętrzno- i zewnętrznojęzykowych tendencji rozwojowych polszczyzny XXI wieku. |
Literatura: |
J. Bartmiński, Styl potoczny, w: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 115-134. Grzeczność nasza i obca, pod red. M. Marcjanik, Warszawa 2005. M. Marcjanik, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005. K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 3., Rzeszów 2007. K. Waszakowa, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa 2005. A. Witalisz, Anglosemantyzmy w języku polskim – ze słownikiem, Kraków 2007. D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008. |
Efekty uczenia się: |
słuchacz potrafi: wykorzystywać w toku nauczania języka polskiego jako obcego wiedzę o najnowszych tendencjach rozwojowych polszczyzny XXI wieku w kontekście kultury języka i kultury komunikacji językowej wyjaśniać zależność między poziomem normy językowej a typem sytuacji komunikacyjnej; dobierać odpowiednie narzędzia do oceny innowacji językowych czytać ze zrozumieniem opracowania teoretyczne i podręcznikowe z zakresu kultury języka i kultury komunikacji językowej, krytycznie oceniać ich przydatność w nauczaniu języka polskiego jako obcego, a także prawidłowo posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z tego zakresu wiedzy o języku dokonać lingwistycznej analizy współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie kultury języka i kultury komunikacji językowej przygotować prezentację wskazującą na węzłowe problemy w przedstawianiu cudzoziemcom wybranego zagadnienia z zakresu kultury języka i kultury komunikacji językowej, ze szczególnym uwzględnieniem tendencji rozwojowych w polszczyźnie XXI wieku czynnie uczestniczyć w zespołowym rozwiązywaniu problemów z zakresu lingwistycznej interpretacji współczesnych tekstów polskich na poziomie kultury języka i kultury komunikacji językowej |
Metody i kryteria oceniania: |
sprawność w zakresie lingwistycznej analizy współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie komunikacyjnym, polegająca na umiejętnym formułowaniu i interpretacji problemów z wykorzystaniem terminologii naukowej; wartość merytoryczna prezentacji wskazującej na węzłowe problemy w przedstawianiu cudzoziemcom wybranego zagadnienia z zakresu kultury komunikacji językowej, z uwzględnieniem wewnętrzno- i zewnętrznojęzykowych tendencji rozwojowych polszczyzny XXI wieku |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2023-02-27 - 2023-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 8 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Izabela Wieczorek | |
Prowadzący grup: | Anna Piotrowicz-Krenc | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2024-02-26 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 8 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Izabela Wieczorek | |
Prowadzący grup: | Anna Piotrowicz-Krenc | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (w trakcie)
Okres: | 2025-02-24 - 2025-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 8 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | Anna Piotrowicz-Krenc | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.