Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Tendencje rozwojowe współczesnego języka polskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 03-TR-12JPO
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Tendencje rozwojowe współczesnego języka polskiego
Jednostka: Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Grupy: Moodle - przedmioty Szkoły Nauk o Języku i Literaturze
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 1.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Kierunek studiów:

studia podyplomowe nauczania języka polskiego jako obcego

Cele kształcenia:

- zaznajomienie słuchaczy z najważniejszymi tendencjami rozwojowymi we współczesnej komunikacji językowej oraz z podstawowymi pojęciami z zakresu kultury języka;

- wskazanie cech charakterystycznych dla codziennej i oficjalnej komunikacji językowej;

- ukazanie zależności między sytuacją komunikacyjną a poziomem normy językowej, zwłaszcza w kontekście nauczania języka polskiego jako obcego;

- wykształcenie umiejętności wskazywania w tekstach i interpretowania funkcjonalnego cech charakterystycznych dla współczesnych tendencji rozwojowych;

- kształtowanie świadomości językowej wspomagającej komunikację międzykulturową i międzyludzką

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji:

wiedza o języku (poziom szkoły średniej)

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK:

wykład, lektura indywidualna, dyskusja w grupie

lektura indywidualna,

praca indywidualna poza godzinami kontaktowymi

praca zespołowa poza godzinami kontaktowymi


Nakład pracy studenta (punkty ECTS):

suma godzin: 40

ETCS: 1

Pełny opis:

Podstawowe pojęcia z zakresu kultury języka polskiego: etyka słowa, estetyka słowa; system, norma, uzus, tekst; stosunek normy do pozostałych płaszczyzn języka; innowacja językowa, zmiana językowa, błąd językowy; typy błędów językowych.

Dwupoziomowość normy językowej: norma wzorcowa i norma użytkowa (potoczna) a typy sytuacji komunikacyjnych; jednostki jednokształtne i jednostki wielokształtne wchodzące w skład normy; normy cząstkowe: fonetyczna, słowotwórcza, fleksyjna, składniowa, leksykalna, frazeologiczna, stylistyczna.

Kryteria oceny innowacji językowych: kryterium wystarczalności języka, ekonomiczności środków językowych, funkcjonalne, uzualne, autorytetu kulturalnego, estetyczne; różne podejście językoznawców normatywistów do kryterium narodowego.

Innowacje skracające jako przejaw wewnętrznojęzykowej tendencji do ekonomiczności języka: skróty, skrótowce, uniwerbizmy (sposoby uniwerbizacji), derywaty z formantami o funkcji kondensacyjnej, derywaty wsteczne i dezintegralne oraz ich zróżnicowanie funkcjonalne, skróty składniowe, skracające innowacje frazeologiczne.

Innowacje precyzujące jako przejaw wewnętrznojęzykowej tendencji do precyzji semantycznej i przeciwdziałania zbytniej wariantowości normy językowej: repartycja semantyczna wariantów normy na poziomie fonetycznym, słowotwórczym, fleksyjnym, składniowym i leksykalnym.

Innowacje uzupełniające i związane z nimi zewnętrznojęzykowe tendencje rozwojowe w zasobie słownym: internacjonalizacja (globalizacja), terminologizacja (technologizacja), demokratyzacja (kolokwializacja, potocyzacja), marketyzacja i mediatyzacja; typy innowacji uzupełniających (neologizmy słowotwórcze, semantyczne i frazeologiczne, zapożyczenia); zjawisko mody językowej.

Tendencje związane z nowym modelem grzeczności językowej: upraszczanie grzecznościowych aktów mowy (wpływ tendencji wewnętrznych) i zmniejszanie się ich repertuaru (wpływ tendencji zewnętrznych); tendencje globalizacyjne a zmiany w modelu polskiej grzeczności językowej.

Samodzielna lingwistyczna analiza współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie komunikacyjnym, z uwzględnieniem wewnętrzno- i zewnętrznojęzykowych tendencji rozwojowych polszczyzny XXI wieku.

Przygotowanie zespołowej prezentacji wskazującej na najważniejsze problemy w przedstawianiu cudzoziemcom wybranego zagadnienia z zakresu kultury komunikacji językowej, z uwzględnieniem wewnętrzno- i zewnętrznojęzykowych tendencji rozwojowych polszczyzny XXI wieku.

Literatura:

J. Bartmiński, Styl potoczny, w: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 115-134.

Grzeczność nasza i obca, pod red. M. Marcjanik, Warszawa 2005.

M. Marcjanik, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007.

A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.

K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 3., Rzeszów 2007.

K. Waszakowa, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa 2005.

A. Witalisz, Anglosemantyzmy w języku polskim – ze słownikiem, Kraków 2007.

D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.

Efekty uczenia się:

słuchacz potrafi:

wykorzystywać w toku nauczania języka polskiego jako obcego wiedzę o najnowszych tendencjach rozwojowych polszczyzny XXI wieku w kontekście kultury języka i kultury komunikacji językowej

wyjaśniać zależność między poziomem normy językowej a typem sytuacji komunikacyjnej; dobierać odpowiednie narzędzia do oceny innowacji językowych

czytać ze zrozumieniem opracowania teoretyczne i podręcznikowe z zakresu kultury języka i kultury komunikacji językowej, krytycznie oceniać ich przydatność w nauczaniu języka polskiego jako obcego, a także prawidłowo posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z tego zakresu wiedzy o języku

dokonać lingwistycznej analizy współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie kultury języka i kultury komunikacji językowej

przygotować prezentację wskazującą na węzłowe problemy w przedstawianiu cudzoziemcom wybranego zagadnienia z zakresu kultury języka i kultury komunikacji językowej, ze szczególnym uwzględnieniem tendencji rozwojowych w polszczyźnie XXI wieku

czynnie uczestniczyć w zespołowym rozwiązywaniu problemów z zakresu lingwistycznej interpretacji współczesnych tekstów polskich na poziomie kultury języka i kultury komunikacji językowej

Metody i kryteria oceniania:

sprawność w zakresie lingwistycznej analizy współczesnego tekstu w języku polskim na poziomie komunikacyjnym, polegająca na umiejętnym formułowaniu i interpretacji problemów z wykorzystaniem terminologii naukowej;

wartość merytoryczna prezentacji wskazującej na węzłowe problemy w przedstawianiu cudzoziemcom wybranego zagadnienia z zakresu kultury komunikacji językowej, z uwzględnieniem wewnętrzno- i zewnętrznojęzykowych tendencji rozwojowych polszczyzny XXI wieku

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2023-02-27 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 8 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Izabela Wieczorek
Prowadzący grup: Anna Piotrowicz-Krenc
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2024-02-26 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 8 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Izabela Wieczorek
Prowadzący grup: Anna Piotrowicz-Krenc
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2025-02-24 - 2025-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 8 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Anna Piotrowicz-Krenc
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie z notą
Wykład - Zaliczenie z notą
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-5 (2025-06-04)