Lektorat języka polskiego: Czytanie tekstów prasowych

obowiązkowe

filologia polska jako obca

II stopień

Cele modułu kształcenia:

- rozwijanie kompetencji komunikacyjnej na poziomie B2 i C1 ze szczególnym uwzględnieniem sprawności czytania jako działania receptywnego

- poszerzenie wiedzy na temat rynku prasy w Polsce i wybranych gatunków tekstów prasowych

- rozwijanie strategii uczenia się poprzez korzystanie z oryginalnych i ukazujących się na bieżąco materiałów źródłowych (w tym elektronicznych)

- rozwijanie u uczących się kompetencji inter- i socjokulturowej.

I rok

Znajomość języka polskiego na poziomie B2. Kompetencja interkulturowa rozumiana jako umiejętność nawiązania i utrzymania kontaktu z przedstawicielami i wytworami innych kultur.

Wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, metoda warsztatowa, metoda aktywizująca.

4

Treści programowe dla przedmiotu:

1. Co i dlaczego najchętniej czytają Polacy (typy i funkcje prasy):

- słownictwo: życie codzienne i rozrywka, sposoby spędzania wolnego czasu, media, kultura, nauka,

- role komunikacyjne: czytelnik, uczestnik dyskusji,

- gramatyka i składnia: fleksja imienna, fleksja czasownika, tryby, zdania złożone,

- styl: rodzaje stylu, użytkowy i literacki (mieszany) rejestr teksów.

2. Temat tekstu a jego funkcja:

- słownictwo: człowiek, zdrowie, środowisko naturalne,

- gramatyka i składnia: fleksja imienna, fleksja czasownika, funkcje przypadków,

- styl: rodzaje stylu.

3. Analiza tekstu: słownictwo, składnia, styl:

- słownictwo: polityka, kultura, człowiek,

- gramatyka i składnia: synonimia syntaktyczna, imiesłowy,

- styl: rodzaje stylu, środki stylistyczne, wykorzystanie zasad retoryki w kompozycji tekstu (analiza).

4. Strategie czytania: skanujące, poszukujące, dla ogólnego rozumienia, receptywne, odbiorcze:

- role komunikacyjne: czytelnik,

- funkcje modalne: wyrażanie pewności/niepewności,

- gramatyka i składnia: liczebniki, skrótowce, wyrażanie części zdania pojedynczego i zdania złożone,

- styl: słownictwo neutralne i nacechowane,

5. Posługiwanie się tekstem czytanym: notowanie i przetwarzanie/streszczenie (parafraza leksykalno-gramatyczna):

- gramatyka i składnia: synonimia syntaktyczna, imiesłowy,

- styl: zróżnicowanie stylistyczne.

6. Rozszyfrowanie funkcji tekstu i intencji nadawcy zakodowanych w tekście, weryfikacja znaczeń w konsytuacji i kontekście:

- role komunikacyjne: czytelnik, uczestnik dyskusji,

- gramatyka i składnia: fleksja imienna, fleksja czasownika, zdania złożone.

7. Interpretacja tekstu: hierarchizowanie informacji i wnioskowanie:

- role komunikacyjne: czytelnik, uczestnik dyskusji,

- funkcje modalne: wyrażanie upodobania, obojętności/dystansu, uczuć,

- zagadnienia stylistyczne: rodzaje stylu i środki stylistyczne; wartość stylistyczna konstrukcji składniowych.

Zalecana literatura:

E. Zarych, Przejdź na wyższy poziom, Poznań 2014.

E. Zarych, Język kluczem do kraju, Poznań 2018.

B. Kubiak, Na łamach prasy, cz. I, Kraków 2009.

B. Kubiak, Na łamach prasy, cz. II, Kraków 2009.

E. Lipińska, Lektury podręczne. Antologia tekstów satyrycznych dla cudzoziemców, którzy dobrze znają język polski, Kraków 2007.

A. Seretny, Kto czyta – nie błądzi. Ćwiczenia rozwijające sprawność czytania, Kraków 2007.

A. Seretny, Per aspera ad astra. Ćwiczenia rozwijające sprawność czytania, Kraków 2008.

Sztuka argumentacji: ćwiczenia w badaniu argumentów, red. K. Szymanek et al., Warszawa 2003 (i późniejsze wydania).

Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Kłosińska, Warszawa 2004 (i późniejsze wydania).

Tekst jako zdarzenie komunikacyjne, w: Sztuka pisania. Przewodnik po tekstach użytkowych, red. M. Zaśko-Zielińska et al., Warszawa 2008, s. 40-53.

Działania na tekście, w: Sztuka pisania. Przewodnik po tekstach użytkowych, red. M. Zaśko-Zielińska et al., Warszawa 2008, s. 54-72.

Powyższa lista ma charakter orientacyjny. Zestaw lektur dla danej grupy studenckiej ustala osoba prowadząca zajęcia.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:

- precyzyjnie określić temat czytanego tekstu,

- określić stanowisko autora tekstu,

- rozumie treść, sens i intencje różnych gatunków tekstów prasowych,

- sprawnie wykorzystywać techniki czytania skanującego i poszukującego,

- wyrazić swoją opinię na temat problemu poruszonego w tekście i samego tekstu,

- stosować w praktyce wiedzę z zakresu wybranych zagadnień leksykalnych, gramatycznych i stylistycznych wymaganych dla poziomu biegłości językowej B2/C1.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra umiejętność czytania, rozumianego jako sprawność o charakterze receptywnym, pozwalająca na precyzyjne określenie tematu tekstu prasowego i stanowiska jego autora; wnikliwość w dostrzeganiu związków między treścią a formą tekstu (w odniesieniu do gatunku, ale też składni i użytej w tekście leksyki), a także wysoka umiejętność wyrażenia opinii na temat przeczytanego tekstu; bardzo sprawne stosowanie w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych, wymaganych dla poziomu biegłości językowej B2/C1.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, szczególnie w zakresie dostrzegania związków między treścią a formą tekstu, a także kompetencji językowej.

dobry (db; 4,0): dobra umiejętność czytania, rozumianego jako sprawność o charakterze receptywnym, pozwalająca na określenie tematu tekstu prasowego i stanowiska jego autora, dostrzeganie związków między treścią a formą tekstu (w odniesieniu do gatunku, ale także składni i użytej w tekście leksyki), a także dobra umiejętność wyrażenia opinii na temat przeczytanego tekstu; bardzo dobra umiejętność czytania, rozumianego jako sprawność o charakterze receptywnym, pozwalająca na precyzyjne określenie tematu tekstu prasowego i stanowiska jego autora; wnikliwość w dostrzeganiu związków między treścią a formą tekstu (w odniesieniu do gatunku, ale też składni i użytej w tekście leksyki), a także wysoka umiejętność wyrażenia opinii na temat przeczytanego tekstu; sprawne stosowanie w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych, wymaganych dla poziomu biegłości językowej B2/C1.

dostateczny plus (+dst; 3,5): dobra umiejętność czytania, rozumianego jako sprawność o charakterze receptywnym, pozwalająca na ogólne określenie tematu tekstu prasowego i stanowiska jego autora, dostrzeganie związków między treścią a formą tekstu (w odniesieniu do gatunku, ale także składni i użytej w tekście leksyki), a także zadowalająca umiejętność wyrażenia opinii na temat przeczytanego tekstu; zadowalające stosowanie w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych, wymaganych dla poziomu biegłości językowej B2/C1.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca umiejętność czytania, rozumianego jako sprawność o charakterze receptywnym, pozwalająca na ogólne określenie tematu tekstu prasowego i stanowiska jego autora, zadowalające dostrzeganie związków między treścią a formą tekstu (w odniesieniu do gatunku, ale także składni i użytej w tekście leksyki), a także zadowalająca umiejętność wyrażenia opinii na temat przeczytanego tekstu; zadowalające stosowanie w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych, wymaganych dla poziomu biegłości językowej B2/C1.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca umiejętność czytania, rozumianego jako sprawność o charakterze receptywnym, niepozwalająca na określenie tematu tekstu prasowego i stanowiska jego autora, niedostrzeganie związków między treścią a formą tekstu (w odniesieniu do gatunku, ale także składni i użytej w tekście leksyki), a także niezadowalająca umiejętność wyrażenia opinii na temat przeczytanego tekstu; niezadowalające stosowanie w praktyce wybranych zagadnień leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych i stylistycznych, wymaganych dla poziomu biegłości językowej B2/C1.