Krytyczne studia kulturowe 20-KUDL-M-KKU
Wykład (WYK) Semestr letni 2019/2020

Literatura podstawowa:

Skórzyńska Agata, Praxis i miasto. Ćwiczenie z kulturowych badań angażujących, IBL PAN, Warszawa 2017.

Szahaj Andrzej, Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej. Wprowadzenie, Wydawnictwa Akademickie i profesjonalne, Warszawa 2008.

Konersmann Ralf, Krytyka kultury, tłum. Krystyna Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2012.

Ścięgna konsumpcyjne. Próby z kulturoznawstwa krytycznego, red. Wojciech J. Burszta, Mariusz Czubaj, Wydawnictwo naukowe Katedra, Gdańsk 2013.

Odsłony nowoczesności. Próby z kulturoznawstwa krytycznego 2, red. A. Zeidler-Janiszewska, M. Skrzeczkowski, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2016.

Dziamski Grzegorz, Kulturoznawstwo, czyli wprowadzenie do kultury ponowoczesnej, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Warszawa 2016.

Kultura i hegemonia. Antologia tekstów szkoły z Birmingham, red. Michał Wróblewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.

Barker Chris, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, tłum. Agata Sadza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

Kultura popularna, 2014, T. 1, nr 39 („Co nam zostało po studiach kulturowych?” koncepcja numeru Samuel Nowak, Michał Guik).

Nowak Andrzej W., Wyobraźnia ontologiczna. Filozoficzna (re)konstrukcja fronetycznych nauk społecznych, Instytut Badań Literackich PAN/Wydawnictwo Naukowe UAM, Warszawa 2016.

Cultural studies, red. Lawrence Grossberg, Cary Nelson, Paula Treichler, Routledge, London – New York 1992.

McGuigan Jim, Cultural Analysis, SAGE, London-New York 2009.

McGuigan Jim, Cool Capitalism, Pluto Press, London – New York 2009

The Practice Turn in Contemporary Theory, red. Theodor R. Schatzki, Karin Knorr-Cetina, Eike von Savigny, Routledge: London – New York 2001.

During Simon, Cultural Studies: Critical Introduction, Routledge, London-New York 2005.

New Cultural Studies. Adventures in Theory, red. Gary Hall, Clare Birchall, Edinburgh University Press, Edinburgh 2006.

Uwaga: Literatura źródłowa zostanie uzgodniona po wyborze przypadku do analizy na potrzeby pracy semestralnej przez studenta/tkę.

Po zakończeniu kursu student/ka:

(EK1) zna najważniejsze tradycje filozofii krytycznej;

(EK2) zna i rozumie założenia ontologiczne i epistemologiczne badań, w których deklarowano krytyczne postulaty dla nauki, w tym postulat zmiany społecznej i emancypacji przez wiedzę;

(EK3) zna podobieństwa i różnice między polskim kulturoznawstwem a brytyjskimi (a późnej światowymi) studiami kulturowymi;

(EK4) zna i rozumie najważniejsze problemy społeczne współczesnego świata (w skali globalnej i lokalnej), na które usiłują odpowiadać współczesne badania krytyczne;

(EK5) potrafi dyskutować z kolegami i koleżankami podczas zajęć na temat tych problemów z użyciem aparatu pojęciowego badań krytycznych;

(EK6) zna i potrafi zastosować założenia metodologiczne badań typu case study;

(EK7) zna i potrafi zastosować założenia metodologiczne krytycznej analizy kulturowej wybranego przez siebie zjawiska bądź problemu współczesnej kultury i życia społecznego;

- forma zaliczenia: samodzielna, autorska pisemna analiza krytyczna wybranego przypadku;

Kryteria oceniania:

- oryginalność pomysłu;

- walor diagnostyczny - przypadek do analizy wybrany jest wg kryterium znaczenia dla współczesnego życia społecznego i kultury;

- umiejętność wykorzystania w analizie wybranych koncepcji i pojęć teoretycznych, realizacja założeń teoretycznych zgodnych z wybraną tradycją filozoficzną;

- umiejętność sprawnego pisania w języku polskim, konstruowania poprawnego eseju naukowego, posługiwania się aparaturą naukowo-badawczą (przypisy, bibliografia itp.).

UWAGA: Tematy prac są uzgadnianie z wykładowcą i konsultowane podczas zajęć.

T1) Wprowadzenie do idei poznania jako krytyki począwszy od filozofii Oświecenia.

(T2) Historyczne warianty filozofii krytycznej (XIX i XXw.):

- marksizm;

- włoska filozofia praxis (Labriola, Gramsci);

- teoria krytyczna szkoło frankfurckiej;

- marksizm strukturalistyczny Louisa Althussera;

- teoria praktyki Pierre'a Bourdieu;

- teoria praktyki we wczesnej filozofii Jurgena Habermasa;

- poststrukturalizm w wariancie Michele'a Foucaulta;

- filozofia praxis Henri Lefebvre'a;

- poststrukturalizm w wariancie Michele'a deCerteau;

(T3) badania krytyczne w brytyjskich studiach kulturowych i amerykańskich critical cultural studies:

- Raymond Williams i Richard Hoggart;

- Stuart Hall;

- Lawrence Grossberg, Henry A. Giroux

- Jim McGuigan, Angela McRobbie

(T4) Współczesne badania krytyczne:

- gender studies, studia feministyczne;

- krytyczne studia rasy i etniczności;

- studia postkolonialne;

(T5) Badania krytyczne a posthumanistyka - zwrot ontologiczny:

- teoria aktora-sieci;

- neomaterializm;

- realizm spekulatywny;

- wykład z prezentacją;

- praca w trybie seminaryjnym - krytyczna analiza przypadku, zaproponowanego przez studentów;