Ethics and Culture in Public Life

Przedmiotem zainteresowania jest normatywne ujęcie sfery publicznej, w której dokonuje się dyskursywne kształtowanie opinii oraz woli obywateli. W tymże ujęciu sfera publiczna jest źródłem legitymizacji prawa, dla której znaczące jest rozróżnienie pomiędzy problemami moralnymi, etycznymi oraz praktyczno-technicznymi. Zimne ostrze lancetu refleksji praktycznej odróżnia zatem to, co rozumne od tego, co li tylko racjonalne.

1. Omówienie podstawowych nurtów dyskutowanych współcześnie w kontekście sfery publicznej: a) kontraktualizm; b) etyka dyskursu

2. Charakterystyka pojęć przestrzeni i opinii publicznej

3. Omówienie dwóch modeli sfery publicznej: a) burżuazyjny (Hegel – wczesny Habermas) oraz b) postburżuazyjny (późny Habermas)

4. Analiza koncepcje rozumu publicznego:

Johna Rawlsa i Jürgena Habermasa

5. Charakterystyka porównawcza osoby jako podmiotu moralnego oraz jako podmiotu prawnego

6. Wprowadzenie do zagadnienia konstytucjonalizacji Unii Europejskiej: typy procesów i typy sfer publicznych, w których zachodzą

7. Analiza wybranych tekstów

SZACUNKOWA, CAŁKOWITA ILOŚĆ GODZIN, KTÓRE STUDENT POWINIEN PRZEZNACZYĆ W CELU OSIĄGNIĘCIA ZDEFINIOWANYCH DLA PRZEDMIOTU EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

Forma aktywności /Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem / 60 h (30 w +30 ćw)

Czytanie wskazanej literatury 45 h

Przygotowania do ustnego sprawdzianu wiedzy 45 h

SUMA GODZIN 150 h

Zalecana literatura do wykładów:

- Karolina M. Cern, Bartosz Wojciechowski, O koniecznych związkach między dyskursem prawnym amoralnym, [w:] PRINCIPIA, Tom LIV-LV, Kraków 2011, ss.191-221.

- Karolina M. Cern, Jürgena Habermasa koncepcja sfery publicznej – komunikacyjne kształtowanie opinii oraz woli obywateli, czyli idea samokonstytucjonalizacji, [w:] Piotr Orlik, Krzysztof Przybyszewski (red.) Filozofia a sfera publiczna, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii, Poznań 2012, ss. 341-358.

- Tadeusz Buksiński, Publiczne sfery i religie, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii, Poznań 2011.

- Marta Soniewicka, Granice sprawiedliwości, sprawiedliwość ponad granicami, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.

LEKTURY NA ĆWICZENIA:

1. Instytucje Justyniana, Ks. I, Ks. II, RI, Ks. IV, RXVIII;

2. Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności,

3. John Stuart Mill, O wolności,

4. G.W.F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Część III, §158-229;

5. Karl-Otto Apel, Etyka dyskursu jako etyka odpowiedzialności, PRINCIPIA Tom V 1992;

6. Jürgen Habermas, Faktyczność i obowiązywanie, RIII;

7. Nancy Fraser, Axel Honneth, Redystrybucja czy uznanie, ss.114-179 lub 214-237.

8. Martha C. Nussbaum, Creating Capabilities. The Human Development Approach, pp. 17-46.

Symbol efektów kształcenia /Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:/ Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów

KSDU_EKZP_01

Student/ka wie i rozumie, że ład prawno-polityczny choć jest zastany, to jednak nie jest on „dany z góry”, lecz właśnie społecznie kształtowany. Ponadto, to społeczne kształtowanie ładu prawno-politycznego wymaga wielopłaszczyznowych uzasadnień, które są konceptualizowane również za pomocą pojęć roszczących sobie pretensje do uniwersalnej ważności

KS_2_W_K_W01; KS_2_K_U03,U05

KSDU_EKZP_02

Student/ka zna na poziomie podstawowym i rozumie zależności pomiędzy zmianami społecznymi, procesami racjonalizacji światów życia oraz refleksją filozoficzną. Odróżnia też byt (tutaj: procesy społeczne oraz instytucje społeczne, w których uzyskują one swój wyraz) od powinności (tutaj: konstruowane w publicznym dyskursie instytucjonalnym regulacje normatywne)

KS_2_K_W15; KS_2_K_U06

KSDU_EKZP_03

Student/ka zna i rozumie na poziomie podstawowym relacje, struktury, instytucje oraz procesy społeczne, poprzez które kształtowana jest legitymizacja ładu prawno-politycznego, a także w których dokonuje się racjonalizacja światów życia, a zatem tych, które są też wyrazem dynamicznej, procesualnej refleksyjności podmiotów moralnych.

KS_2_K_W14; KS_2_K_U05;

KSDU_EKZP_04

Student/ka zna i w stopniu elementarnym rozumie na czym polega wykroczenie pojęcia rozumu ze sfery podmiotowych (subiektywnych) struktur refleksji do sfery intersubiektywnej, w której dokonuje się kooperatywne i publiczne konstruowanie wspólnych, podstawowych zasad ładu prawno-politycznego.

Student/ka potrafi zrekonstruować dwa najważniejsze filozoficzne modele kształtowania uzasadnień (czyli rozumy publiczne) dla polityczno-prawnego ładu

KS_2_K_W05; KS_2_K_U05

KSDU_EKZP_05

Student/ka ma podstawową wiedzę o możliwych korelacjach pomiędzy różnymi systemami regulacyjnymi (kulturowym, prawnym i moralnym), a także o różnych strategiach argumentacyjnych, które uzasadniają poszczególne typy tych korelacji.

KS_2_K_W06; KS_2_K_W_13

KSDU_EKZP_06

Student/ka posiada podstawową wiedzę o nurtach etyki jako refleksji mającej za przedmiot autoregulacje społeczne (moralne, normatywne, włącznie z ustawodawstwem krajowym i Unii Europejskiej oraz zagadnieniem konstytucji na poziomie krajowym czy Unijnym) i rozumie relacje pomiędzy nimi. Student jest świadomy swego europejskiego obywatelstwa, posiada wiedzę o jego normatywnym uzasadnieniu a także ma rozbudzoną świadomość swego obywatelstwa światowego (ius cosmopoliticum). Rozumie wagę szerzenia i pogłębiania jego filozoficzno-teoretycznych uzasadnień na poziomie prawnym oraz politycznym.

KS_2_K_W_20; ET_2_K_W07; KS_2_K_W15;

KSDU_EKZP_07

Zna zakres swojej wiedzy, rozumie konieczność nieustannego dokształcania się – jako osoba, podmiot moralny, student czy obywatel - poprzez zarówno zdobywanie wiedzy w różnorodny (czytanie tekstów źródłowych, udział w dyskusjach podczas których publicznie formułuje się argumenty za /przeciw określonym stanowiskom) sposób jak i zaangażowanie się w środowisko społeczne (akademickie/lokalne/Unijne/międzynarodowe).

KS_2_K_W05,W09; KS_2_K_W10, W14; KS_2_K_U04,U08; KS_K_U12,U13; KS_K_K01,K03,K05

Efekty kształcenia dla przedmiotu /Treści kształcenia /Sposoby prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych efektów kształcenia Typy / metody oceniania (D – ocenianie diagnostyczne, F – ocenianie formujące, P – ocenianie podsumowujące)

_01 TK_01-06 WYKŁADY

P

_02 TK_01-06 Dyskusja nad problemami związanymi z dostarczaną wiedzą (w kontekście filozofii praktycznej, refleksji filozoficznej w ogóle oraz innych typów refleksji naukowej)

D, F

_03 TK_01-06 Dyskusja nad problemami związanymi z aplikacją wiedzy, jej odniesieniem do dylematów moralnych

D, F

_04 TK_01-06 Kolokwium pisemne z wykładów oraz materiałów wskazanych na pierwszym spotkaniu

P

_05 TK_01-06 Interpretacja i analiza tekstów; dyskusje nad problemami wynikającymi z interpretacji i analizy tekstów

D, F

_06 TK_07 Kolokwium z interpretowanych i analizowanych lektur

P

Ocenianie formujące:

Zadaniem oceniania formującego jest bieżące monitorowanie stanu wiedzy studentów, a zatem informowanie ich o jego postępach (lub niszach czy zapętleniach).

1. Dyskusje nad problemami a) filozoficzno-teoretycznymi, b) aplikacyjnymi;

2. Krótkie sprawdzenie wiedzy (ustne bądź pisemne);

3. Powtórne dostarczenie wiedzy, ale inaczej sformułowanej/z innej perspektywy; wskazanie nisz i zapętleń w posiadanej przez studentów wiedzy i dostarczenie drogowskazów (lektur, wykładów etc.), odniesienie wiedzy do innych obszarów wiedzy filozoficznej czy z zakresu nauk społecznych;

4. Trening (kształtowanie, wzmacnianie, uzupełnianie) umiejętności oraz wiedzy z zakresu filozofii praktycznej, dla której kluczowa jest KONIUNKCJA refleksji i działania.

Ocenianie podsumowujące:

Z wykładu – Kolokwium pisemne;

Z ćwiczeń – kolokwium pisemne

Nie dotyczy