(in Polish) Filozofia i kolonializm
General data
Course ID: | 22-FUFA-FIK |
Erasmus code / ISCED: | (unknown) / (unknown) |
Course title: | (unknown) |
Name in Polish: | Filozofia i kolonializm |
Organizational unit: | Faculty of Philosophy |
Course groups: |
(in Polish) Fakultety na filozofii II stopnia (in Polish) Moodle - przedmioty Szkoły Nauk Humanistycznych (in Polish) Przedmioty na Wydziale Filozoficznym Wykład fakultatywny Zajęcia fakultatywne |
ECTS credit allocation (and other scores): |
3.00
|
Language: | (unknown) |
Classes in period "Academic year 2023/2024, summer semester" (in progress)
Time span: | 2024-02-26 - 2024-09-30 |
Navigate to timetable
MO TU W WYK
TH FR |
Type of class: |
lecture, 30 hours
|
|
Coordinators: | Ewa Nowak | |
Group instructors: | Ewa Nowak, Yuliia Tereshchenko | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: |
Course -
Graded credit
lecture - Graded credit |
|
Module type: | elective |
|
Pre-requisites in terms of knowledge, skills and social competences (where relevant): | (in Polish) Wykład z elementami wspólnej pracy z tekstem i elementami konwersatorium (teksty organizuje prowadzący zajęcia) |
|
Number of hours: | 30 |
|
Module learning aims: | (in Polish) Zaznajomienie uczestników przekrojowo z głównymi i oryginalnymi stanowiskami filozofów nowożytnych i nowoczesnych na temat kolonizacji i kolonializmu: 1. Wędrówki ludów, migracie 'za chlebem', osadnictwo, podbój, imperializm, zabory, okupacja, protektorat – czym w ogóle jest kolonizacja i kolonializm? 2. Filozofowie o formach kolonizacji versus historyczne formy kolonizacji starożytnej i nowożytnej (umownie od 1500 r.) 3. Około 1500/1730: natura ludzka; homme sauvage/homme civilise (Arystoteles, Tomasz, de Vitoria, Hobbes, ....Rousseau) 4. Filozofowie o uzasadnieniach kolonizacji (od Arystotelesa po C. Schmitta; occupatio; terra nullius) 5. Praktyki powiązane z kolonialnymi: niewolnictwo kolonialne 6. Antropologie ras i supremacja rasowa; natywizm; rdzenność; etniczność 7. Co to jest zawłaszczenie kulturowe (cultural appropriation) i niesprawiedliwość epistemologiczna. Prawo o zwrocie i zadośćuczynieniu rdzennych artefaktów, skarbów archeologicznych, repatriacji zwłok zawłaszczonych w stosunku kolonialnym do ludności innego państwa 8. Kolonialne podłoże tzw. pluralizmu prawnego (legal pluralism). "Rule of law" jako fikcja założycielska 9. Czy filozofia też jest skolonizowana? 10. Kolonializm w pokrewnych dyskursach i narracjach kultury (np. oskarżenia pod adresem Josepha Conrada i jego "Jądra ciemności") 11. Czym jest dekolonizacja. Czy cancel culture jest dobra na wszystko? 12. (Post)colonial studies (także na przykładzie kolonialnej hydronimii i nazewnictwa) 13. Critical reading (krytyczne studiowanie myśli filozofów 'z rysą na pomniku') 14. Stereotypy kolonialne tropmy na wyciągnięcie ręki: wspólna wyprawa do Muzeum A. Fiedlera |
|
Short description: |
(in Polish) Kolonializm nie był i nie jest zjawiskiem wyłącznie zachodnim czy europejskim –jednak Europejczycy skolonizowali największe obszary na świecie (zwykle tzw. zamorskie). Europejscy osadnicy albo się z nich wycofali (np. z Indii), albo pozostali na miejscu i tworzyli/współtworzyli nowe państwa (np. USA, Kanadę, Brazylię, Australię...). Nie tylko ruchy typu 'woke' (np. Black Lives Matter) interesują się stosunkiem wielkich filozofów do kolonializmu – zwłaszcza takich, których zawdzięczamy Oświecenie, upodmiotowienie, ideę człowieka i praw człowieka, ideę wzajemnego uznania, ideę emancypacji i autonomii, ideę kosmopolitycznej gościnności (hospitality), ideę równości wobec prawa, demokracji, itd. Rysy pojawiają się na pomnikach tak znanych i wpływowych filozofów, jak przykładowo Hobbes, Hume, Locke, Mill, Voltaire, Montesquieu, Kant, Hegel, Bergson. Ci wielcy – wciąż żywo obecni i studiowani filozofowie – wpadają też 'w oko' wielokulturowym studentom na kampusach studenckich. Nasze badania i rozważania mają nam przybliżyć tę sytuację: kto jeśli nie sami filozofowie mogą i powinni się zmierzyć z kolonialną przeszłością filozofii? |
|
Full description: |
(in Polish) j.w. |
|
Bibliography: |
(in Polish) Wybór: de Vitoria, Hobbes, Hume, Locke, Smith, Mill; Voltaire, Montesquieu, Descartes, Diderot, Bergson; Kant, Hegel, Marks; Schmitt; dekolonizacja/transformacja: np. Montaigne i Rousseau; Conrad; Kafka; Fanon, Sartre, Camus, Derrida, Taylor, Spivak, Mbembe, Kapuściński ("filozoficzny stosunek do Afryki"), Coetzee; opracowania podręcznikowe i określone artykuły, np. L. Gordon (oraz E. Nowak, "Hegel i kolonializm", 2024, w druku; oraz na temat badań w kontekstach kolonialnych z wystrzeganiem się cultural appropriation (Mazur, Nowak, 2024, w druku; oraz o nadawaniu osobowości prawnej rzekom i Indigenous legal guardianship; ekologiczne i ekonomiczne oblicze neokolonializmu (Oliveira, Nowak, Tibaldeo 2024, w druku). |
Copyright by Adam Mickiewicz University, Poznań.