The philosophy of nature and the origin of medicine

Student zna założenia leżące u podstaw terapii racjonalnej i rozumie złożoność procesów badawczych, które współkonstytuowały ideę terapii racjonalnej.

Student zna główne etapy rozwoju medycyny i potrafi przyporządkować im dominujące wówczas procedury badawcze.

Student rozumie implikacje bioetyczne zmian w rozwoju procedur badawczych w historii medycynie

Student zna różnice w celach poznawczych realizowanych w zakresie reverse i formward poharmacology oraz rozumie zmiany

w uzasadnianiu terapii na podstawie wytycznych EBM.

Pojęcie terapii racjonalnej i początki działań „medycznych”

Uzasadnienia dla podejmowanych działań leczniczych w początkach medycyny: magia i religia, koncepcje przyczyn chorób w starożytności,

Demitologizacja przyczyn chorób w koncepcji Hipokratesa. Próba zrozumienia przyczyn i mechanizmów chorób (teoria humoralna i opis ukł. ukrwionośnego).

Empiryzm a racjonalizm w medycynie vs. empiryzm a racjonalizm w epistemologii. Racjonaliści szkoły aleksandryjskiej, przedstawiciele i poglądy. Stanowisko empiryzmu, przedstawiciele i poglądy.

Medycyna w Rzymie – Asklepiades, Tessales

Medycyna Galena i medycyna w dobie upadku Cesarstwa (zachowanie medycyny greckiej w Bizancjum i osiągnięcia medycyny arabskiej vs. programowy irracjonalizm medycyny wieków średnich w Europie Zachodnie)

Idea racjonalizacji terapii a kształtowanie dyscyplin medycznych: anatomia, patoanatomia, fizjologia, patofizjologia, mikrobiologia, genetyka.

Nieusystematyzowana obserwacja jako podstawa wczesnych etapów rozwoju wiedzy medycznej w badaniach anatomicznych w starożytności i średniowieczu.

Usystematyzowana obserwacja w badaniach anatomicznych końca średniowiecza Mondino de Luzi. Intersubiektywność badań anatomicznych (sprawdzalność i rozwój aparatu pojęciowego)

Anatomia animata, czyli rozwój protofizjologii i zwrot ku badaniom eksperymentalnym. Metodologia Bacona i badania W. Harveya nad układem krwionośnym oraz wcześniejsze badania Ibn an Nafisa i Serveto.

Trzy fazy badań w zakresie anatomopatologii – powiązanie obserwacji patoanatomicznych z obrazem klinicznym pacjenta

Szkoła wiedeńska i paryska – nihilizm terapeutyczny i jego znaczenie dla idei terapii racjonalnej, porównanie ze sporem racjonalizm vs. empiryzm w starożytności.

C. Bernard i doniosłość postulatu pozyskiwania czystych danych

Problem uzasadniania terapii – pierwsze badania „protokliniczne” – badanie skuteczności krwioupustów – początki pozyskiwania danych statystycznych w uzasadnianiu terapii

Główne problemy rozwoju chirurgii od starożytności do XIX wieku (brak wiedzy o drobnoustrojach i antyseptyce)

Główne problemy rozwoju położnictwa

Etapy identyfikacji przyczyn chorób zakaźnych: Kitcher, Leveenhoek, gorączka połogowa i badania Semmelweisa,

Badania nad ospą – wariolizacja i opracowanie szczepionek przez Jennera bez wiedzy o drobnoustrojach

Badanie epidemiologiczne J. Snowa nad cholerą

Identyfikacja bakterii i wirusów w badaniach L. Pasteura

Badania Kocha – triada diagnostyczna, metoda barwienia,

Terapia „celowana” P. Ehrlicha jako realizacja idei terapii racjonalnej – wiedza o mechanizmie choroby jako podstawa projektowania terapii w I połowie XX wieku

Rozwój farmakologii – ujęcie klasyczne vs. forward pharmacology

Koncepcja evidence-based medicine i zmiana sposobu uzasadniania terapii

Rzepiński. T., „Od idei terapii racjonalnej do medycyny faktów”, Lectiones & Acroases Philosophicae, X, 1 (2017), s. 33-69.

Szumowski W., „Historia medycyny filozoficznie ujęta”, Białystok, 2005.

Brzeziński T., „Od empirii i filozofii przyrody do nauki”, w: „T. Brzeziński, (red.). Historia medycyny, Warszawa 2015.

Brzeziński T., „Zdrowie i choroba w starożytności i średniowieczu”, w: „T. Brzeziński, (red.). Historia medycyny, Warszwa 2015.

Drygas A., „Rozwój nauki o leku i jego wpływ na rozwój terapii”, w: „T. Brzeziński, (red.). Historia medycyny, Warszawa 2015.

Lebrun F., „Jak dawniej leczono? Lekarze, święci i czarodzieje w XVII i XVII wieku”, Warszawa.

Stegenga J. „Down with the Hierarhies” – 2014 - Topoi 33 (2):313-322.

Stegenga J. Measuring Effectiveness.- 2015 - Studies in History and Philosophy of Science Part C: Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences 54:62-71.

Stegenga J. Effectiveness of Medical Interventions. - 2015 - Studies in History and Philosophy of Science Part C: Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences 54:34-44.

Rzepiński T., „Ewidencja empiryczna w procesie podejmowania decyzji klinicznych”, Filozofia Nauki, 2012, 3(79), s. 13-33.

Student zna założenia leżące u podstaw terapii racjonalnej i rozumie złożoność procesów badawczych, które współkonstrupwały ideę terapii racjonalnej.

Student zna główne etapy rozwoju medycyny i potrafi przyporządkować im dominujące wówczas procedury badawcze.

Student rozumie implikacje bioetyczne zmian w rozwoju procedur badawczych w historii medycynie

test zaliczeniowy