Ethnography of Poland

Zajęcia dotyczą kształtowania się krajobrazu kulturowego Polski z uwzględnieniem uwarunkowań geograficznych, historycznych i społecznych. Na przykładzie wybranych zagadnień omówione zostanie regionalne zróżnicowanie Polski (mapa regionów etnograficznych) w nawiązaniu do współczesnych zjawisk czerpiących z tradycyjnej kultury ludowej. Podstawowymi kategoriami służącymi do opisu i omówienia zjawisk są: region kulturowy i etnograficzny, kultura ludowa i kultura tradycyjna, dziedzictwo kulturowe i tradycja, krajobraz kulturowy, obrzędowość doroczna i rodzinna.

1. Metody rejestrowania różnorodności kulturowej

2. Krajobraz naturalny a krajobraz kulturowego

3. Regionalne zróżnicowanie Polski

4. Kultura ludowa i jej przekształcenia

5. Prawa osadnicze i systemy własności ziemi

6. Budownictwo ludowe i współczesne inspiracje

7. Wiejskie wnętrza

8. Formy aktywności gospodarczej na wsi: rolnictwo i hodowla

9. Tradycyjne pożywienie, a „chłopskie jadło”

10. Formy aktywności gospodarczej na wsi: chałupnictwo i rzemiosło

11. Współczesne transformacje tradycyjnego rzemiosła

12. Odzież ludowa – strój ludowy – moda folkowa

13. Od społeczności lokalnej do ruchu regionalnego

14. Obrzędowość rodzinna

15. Obrzędowość doroczna

Antyborzec E. (2015). Monografie regionalne Oskara Kolberga. Założenia i realizacja. Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, rozdział 4, s. 165-240.

Berendt E. (2014). Ale dom płynie…region wymyślony – historie prawdziwe. W: B. Fatyga, R. Michalski (red.), Kultura ludowa – teorie, praktyki, polityki. Warszawa: ISNS, s. 189-222 [dostęp on-line: http://ozkultura.pl/files/kultura_ludowa.pdf]

Bohdanowicz J. (1987). Regiony etnograficzne Polski w świetle wyników badań PAE, „Etnografia Polska” t. 31, z. 2, s. 161-191. [dostęp: http://cyfrowaetnografia.pl]

Bohdanowicz J. (1993). Polski Atlas Etnograficzny – wykładnia zadań i metod pracy, w: J. Bohdanowicz, Z. Kłodnicki, Rolnictwo i hodowla, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 1, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, s. 7-49

Braun K. (1999). Oblicze etnograficzne współczesnego województwa mazowieckiego, „Rocznik mazowiecki”, t. 11, s. 39-55.

Brencz, A. (1996). Wielkopolska jako region etnograficzny. Poznań: UAM.

Brencz, A. (1996). Wielkopolska jako region etnograficzny. Poznań: UAM.

Brzezińska A. W. (2009). Kultura regionu – tradycja czy kreacja?, w: Edukacja kulturowa: przestrzeń-kultura-przekaz, A. W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska, Wrocław: Wyższa Szkoła Zarządzania "Edukacja" we Wrocławiu, s. 35-46 [dostęp on-line w Repozytorium AMUR]

Brzezińska A. W. (2010). Rola społeczności lokalnej w kreowaniu współczesnej kultury regionalnej, „Twórczość Ludowa”, r. XXV (69) 2010 nr 1-2, s. 17-21 [dostęp on-line w Repozytorium AMUR]

Bursza, J. (1958). Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej. Wrocław: Ossolineum [dostęp on-line w Cyfrowym Archiwum im. Józefa Burszty]

Bursza, J. (1958). Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej. Wrocław: Ossolineum [dostęp on-line w Cyfrowym Archiwum im. Józefa Burszty]

Burszta J. (1967). Region i regionalne monografie etnograficzne. „Lud”, t. 51, s. 599-614 [dostęp: http://cyfrowaetnografia.pl]

Burszta, J. (1985). Chłopskie źródła kultury. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza [dostęp on-line w Cyfrowym Archiwum im. Józefa Burszty]

Bystroń, J. St. (1947). Etnografia Polski. Warszawa: Czytelnik.

Bystroń, J. St. (1947). Etnografia Polski. Warszawa: Czytelnik.

Dyskusja wokół pojęcia „kultura ludowa” (1991), „Lud”, t. 4, s. 175 – 213.

Etnografia Lubelszczyzny: http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-region-lubelski-i-jego-granice/

Etnograficzna mapa Podkarpacia: http://pld-wsch.blogspot.com/2015/04/etnograficzna-mapa-podkarpacia-niedawno.html

Fatyga B. (2014). Kultura ludowa: z ludem czy bez ludu. W: B. Fatyga, R. Michalski (red.), Kultura ludowa – teorie, praktyki, polityki. Warszawa: ISNS, s. 173-188 [dostęp on-line: http://ozkultura.pl/files/kultura_ludowa.pdf]

Fischer, A. (1932). Lud polski. Podręcznik etnografji Polski. Warszawa: Ossolineum [dostęp on-line w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej]

Gołębiowski Ł. (1830). Lud polski, jego zwyczaje i zabobony. Warszawa [dostęp on-line w Federacji Bibliotek Cyfrowych]

Gomolec L. (1964). Wielkopolskie grupy regionalne i lokalne nazwy ludności wiejskiej. w: J. Burszta (red.), Kultura ludowa Wielkopolski, t. 2, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 11-52.

Jasiewicz, Z. (1972). Rodzina wiejska na Ziemiach Zachodnich i Północnych jako przedmiot badań etnograficznych, „Lud”, t. 56, s. 34-55.

Kłodnicki Z. (2001). Polski Atlas Etnograficzny – historia, stan obecny i perspektywy. „Lud”. t. 85 , s. 239-275 [dostęp: http://cyfrowaetnografia.pl]

Małopolska: http://www.mcksokol.pl/410,1177,ETNOGRAFIA.htm

Nasze Kujawsko-pomorskie: http://www.nasze.kujawsko-pomorskie.pl/

Nawosz W. (1976). Zajęcia rolnicze i hodowlane. W: Biernacka M., Kopczyńska-Jaworska B., Kutrzeba-Pojnarowa, Paprocka A. (red.) (1976). Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. Wrocław: Ossolineum, s. 185-245.

Paprocka W. (1976), Przemysł domowy, rzemiosło i chałupnictwo. W: Biernacka M., Kopczyńska-Jaworska B., Kutrzeba-Pojnarowa, Paprocka A. (red.), Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. Wrocław: Ossolineum, s. 246-277.

Podlaski Portal: http://www.zielonewrota.pl/index.php?art=3310&p=50&k=8

Skanseny.net: http://skanseny.net/lista-skansenow

USTAWA z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym

Zaborski B. (1927), O kształtach wsi w Polsce i ich rozmieszczeniu. Kraków: PAU [publikacja dostępna on-line w Bibliotece Cyfrowej UMCS]

Zróżnicowanie etnograficzne obecnego województwa śląskiego [dostęp on-line na stronie http://www.scdk.pl/new/]

1. Zna podstawowe terminy i pojęcia związane z etnografią Polski

2. Orientuje się w determinantach kształtujących wybrane dziedziny tradycyjnej kultury ludowej w Polsce

3. Prawidłowo wskazuje na mapie fizycznej Polski podstawowe regiony etnograficzne i je charakteryzuje

4. Wskazuje na źródła wiedzy z zakresu kształtowania się tradycyjnej kultury ludowej w Polsce w układzie regionalnym i potrafi z nich korzystać

Egzamin ustny

Egzamin z „otwartą książką”

Esej (recenzja)