History of Ancient and Medieval Philosophy

Cele zajęć/przedmiotu

a) przekazanie wiedzy o głównych przedstawicielach oraz szkołach i nurtach filozoficznych starożytno-ści i wieków średnich;

b) rozwinięcie umiejętności lokalizacji poszczególnych przedstawicieli, szkół i nurtów filozoficznych na tle znaczących wydarzeń historii powszechnej starożytności i średniowiecza;

c) zapoznanie w stopniu rozszerzonym z wiedzą na temat wiodących nurtów filozoficznych starożytno-ści i średniowiecza, a także z wprowadzoną w tych okresach terminologią filozoficzną;

d) uwrażliwienie na te kierunki refleksji filozoficznej, które znacząco wpłynęły na proces kształtowania się argumentacji teologicznej, a także języka i pojęć doktryny chrześcijańskiej;

e) wyrobienie umiejętności interpretacji tekstów filozoficznych i doboru literatury przedmiotu

f) rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy zespołowej nad tekstem filozoficznym.

Treści programowe dla zajęć/przedmiotu:

Wykłady:

Życie duchowe Greków u zarania filozofii.

Jońska filozofia przyrody.

Nurt humanistyczny (sofiści i Sokrates).

Platon i Arystoteles.

Szkoły filozoficzne okresu hellenistycznego.

Neoplatonizm.

Filozoficzne wątki patrystyki.

Augustyn z Hippony.

Anzelm z Aosty i początki scholastyki.

Główne nurty średniowiecznej filozofii arabskiej.

Twórczość czołowych scholastyków.

Schyłek scholastyki.

Ćwiczenia:

Platon: „drugie żeglowanie”.

Platon: Diotyma o miłości.

Arystoteles: cnota jako „złoty środek”.

Seneka: veterum sapientia. W kręgu stoicyzmu.

Augustyn z Hippony: niespokojne jest serce człowieka.

Tomasz z Akwinu: wokół problemu duszy.

Zalecana literatura

Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Warszawa 1984.

Filozofia. Materiały do ćwiczeń dla studentów teologii, wydanie drugie poprawione i rozszerzone, red. J. Grzeszczak, Poznań 2010.

Kirk G. S., Raven J. E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi teksta-mi, tłum. J. Lang, Warszawa-Poznań 1999.

Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Warszawa 2000.

Jaeger W., Paideia. Formowanie człowieka greckiego, tłum. M. Plezia, H. Bednarek, Warszawa 2001.

Legutko R., Sokrates. Filozofia męża sprawiedliwego, Poznań 2013.

Przewodnik po filozofii średniowiecznej. Od św. Augustyna do Joachima z Fiore, red. A. Kijewska, Kra-ków 2012.

Reale G., Historia filozofii starożytnej, tłum. E. I. Zieliński, t. I: Od początków do Sokratesa, Lublin 1999; t. II: Platon i Arystoteles, Lublin 1996; t. III: Systemy epoki hellenistycznej, Lublin 1999; t. IV: Szkoły epoki Cesarstwa, Lublin 1999; t. V: Słownik, indeksy, bibliografia, Lublin 2002.

Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa-Wrocław 2000.

Vauchez A., Duchowość średniowiecza, tłum. H. Zaremska, Gdańsk 2004.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka:

tłumaczy genezę i okoliczności pojawienia się refleksji o charakterze filozoficznym w starożytności i średniowieczu

opisuje wpływ, jaki wywarło chrześcijaństwo na filozofię średniowieczną

wskazuje kierunki rozwoju europejskiej filozofii starożytności i średniowiecza

ocenia rolę i znaczenie poszczególnych nurtów filozoficznych starożytności i średniowiecza, a także posługuje się terminologią wypracowaną w tych okresach

interpretuje poglądy filozoficzne w świetle przemian politycznych, społecznych i religijnych, jakim ulegała starożytna i średniowieczna Europa

korzysta z dzieł filozofów i literatury przedmiotu

wyszukuje te kierunki filozoficzne starożytności, które inspirowały starożytną i średniowieczną teologię

posiada pogłębioną zdolność oceny wpływu filozofii starożytnej i średniowiecznej na kulturę europejską

jest wrażliwy na wymogi racjonalności dyskursu filozoficznego

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:

‒ bardzo dobry (bdb; 5,0) – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się

‒ dobry plus (+db; 4,5) – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się

‒ dobry (db; 4,0) – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach uczenia się

‒ dostateczny plus (+dst; 3,5) – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach uczenia się

‒ dostateczny (dst; 3,0) – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach uczenia się

‒ niedostateczny (ndst; 2,0) – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne okre-ślone w efektach uczenia się