Laboratorium literatury: XIX wiek [03-LL-12PDM-E] Semestr letni 2019/2020
Konwersatorium, grupa nr 3
Moodle ID: 335490_3

SPIS LEKTUR

Pozytywizm

[pięć do wyboru]

1. Michał Bałucki, Grube ryby – Dom otwarty. Opr. T. Weiss, Wrocław 1981, BN I 236.

2. Jan Lam, Koroniarz w Galicji. Oprac. S. Frybes, Wrocław 1960, BN I 173.

3. Adolf Dygasiński, Zając [dowolne wydanie].

4. Adolf Dygasiński, Gody życia.

5. Felicjan Faleński, Wybór utworów. Oprac. M. Grzędzielska, Wrocław 1971, BN I 2012.

6. Wiktor Gomulicki, Ciury. Wstęp W. J. Gomulicki, Kraków 1985.

7. Maria Konopnicka, Imagina.

8. Eliza Orzeszkowa, Dziurdziowie [dowolne wydanie].

9. Eliza Orzeszkowa, Meir Ezofowicz.

10. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis.

11. Bolesław Prus, Emancypantki [Pisma wszystkie. T. I i II, III i IV. Warszawa-Lublin 2015, 2017].

12. Bolesław Prus, Faraon.

13. Henryk Sienkiewicz, Quo vadis. Oprac. T. Żabski, BN I 298.

14. Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski.

15. Adam Szymański, Szkice. Oprac. B. Burdziej, Kraków 1998.

16. Stanisław Witkiewicz, Sztuka i krytyka u nas. Opr. M. Olszaniecka, Kraków 1971 [Pisma wybrane, t. I].

17. A. Sygietyński, Pisma krytycznoliterackie. Wstęp: T. Weiss. W: Z pism Antoniego Sygietyńskiego. T. 1. Kraków 1971.

18. A. Świętochowski, Dumania pesymisty. Oprac. i wstęp E. Paczoska. Warszawa 2002.

19. J.I. Kraszewski, Dziecię Starego Miasta. Oprac. W. Danek, Wrocław 1988, BN I 71.

20. T.T. Jeż, Za gwiazdą przewodnią.

Antologie [jedna do wyboru]

1. Arcydzieła nowelistyki polskiego pozytywizmu. Oprac. E. Pieścikowski, Szczecin 1989.

2. Czasy wytrwale poetyckie. Wiersze z prasy lat 1864–1894. Wstęp i oprac. K. Kościewicz, R. Okulicz-Kozaryn, D. M. Osiński, Warszawa 2017 antologia on-line

https://pnamc.ehum.psnc.pl/pnamc/p/antologia.html

3. Krytyka lat 1864–1894 wobec poezji. Sądy – problemy – postulaty. Wstęp i opracowanie Urszula Kowalczuk, Tomasz Sobieraj, Warszawa 2017 antologia on-line

https://pnamc.ehum.psnc.pl/pnamc/p/antologia_krytyki.html

4. Myśl teatralna doby postyczniowej. Antologia. Wybór i oprac. S. Brzozowska, M. Dybizbański, Opole 2016.

5. Publicystyka kulturalna wczesnego pozytywizmu polskiego. Wstęp. T. Sobieraj, oprac. M. Barańska, T. Sobieraj, Warszawa 2016.

6. „Stąd konserwatyzm jest pozytywizmem”. Myśl społeczno-polityczna młodych konserwatystów warszawskich i ich adherentów. Antologia publicystyki. Wybór i oprac. M. Gloger i W. Ratajczak, Bydgoszcz [2017].

7. Stańczycy: antologia myśli społecznej i konserwatystów krakowskich. Wybór i oprac. M. Król, Warszawa 1982 lub Teka Stańczyka. Oprac. A. Dziadzio, Kraków 2007.

Młoda Polska

[pięć do wyboru]

1. Stanisław Brzozowski, Legenda Młodej Polski. Studia o strukturze duszy kulturalnej, Kraków 1997 [w edycji Pism pod redakcją M. Sroki].

2. Stanisław Brzozowski, Sam wśród ludzi. Oprac. M. Wyka, Wrocław 1979, BN I 228.

3. Wacław Berent, Ozimina. Oprac. M. Głowiński, BN I 213.

4. Ignacy Dąbrowski, Śmierć. Studium. Opr. T. Lewandowski, Kraków 2001.

5. Karol Irzykowski, Pałuba – Sny Marii Dunin, opr. A. Budrecka, Wrocław 1981, BN I 240.

6. Jan Kasprowicz, O bohaterskim koniu i walącym się domu.

7. Tadeusz Miciński, Termopile polskie: misterium na tle życia i śmierci ks. Józefa Poniatowskiego [Utwory dramatyczne. T. 3, Kraków 1980].

8. Bolesław Leśmian, Sad rozstajny, Łąka, w: tegoż, Poezje zebrane, opr. J. Trznadel, Warszawa: PIW 2010.

9. Władysław Orkan, W roztokach. Oprac. S. Pigoń. BN I 188.

10. Stanisław Przybyszewski, Synagoga Szatana i inne eseje. Oprac. G. Matuszek. Kraków 1995.

11. Stanisław Przybyszewski, Dzieci szatana: powieść. Oprac. G. Matuszek, Kraków 1993.

12. Władysław Reymont, Ziemia obiecana, t. 1-2. Opr. M. Popiel, Wrocław 1996, BN I 286.

13. Stanisław Wyspiański, Achilleis – Powrót Odysa, opr. J. Nowakowski, Wrocław: Ossolineum 1984, BN I 248.

14. Stanisław Wyspiański, Hamlet. Oprac. M. Prussak, Wrocław 2007, BN I 225.

15. Kazimiera Zawistowska, Utwory zebrane, L. Kozikowska-Kowalik, Kraków 1982.

16. Stefan Żeromski, Dzienniki. Wybór. Opr. J. Kądziela, Wrocław 1980, BN I 238.

17. Tenże, Popioły. Oprac. I. Maciejewska, BN I 289.

18. Tenże, Wierna rzeka. Klechda domowa. Oprac. Z.J. Adamczyk, Wrocław 1978, BN I 232.

19. Leo Belmont, W wieku nerwowym.

20. Roman Jaworski, Historie maniaków.

Antologie [jedna do wyboru]

1. Myśl teatralna Młodej Polski. Wybór I. Sławińska i S. Kruk, wstęp I. Sławińska, noty B. Frankowska, Warszawa 1966.

2. Poetki przełomu XIX i XX wieku. Antologia. Oprac. zespół pod red. J. Zacharskiej, Białystok 2000.

3. Poezja polska drugiej połowy XIX wieku (pozytywizm i Młoda Polska). Antologia. Oprac. J. Bajda, Wrocław 2007.

4. Pozytywizmy u progu XX wieku. Antologia publicystyki społeczno-kulturalnej i filozoficznej. Wstęp M. Gloger i T. Sobieraj, wybór i oprac. M. Barańska, M. Gloger, T. Sobieraj, Warszawa 2018.

5. Programy i dyskusje lwowskiej krytyki literackiej 1894–1914. Wstęp i oprac. K. Sadkowska, Warszawa 2015.

1. "Gloria victis" – cykl opowiadań Elizy Orzeszkowej

1.1. Biografia i bibliografia

- Edmund Jankowski, Eliza Orzeszkowa, Warszawa 1964, rodz. 4 („Młot i dłuto” roku 1863) i 23 („Zegary teraz prędko idą”).

- Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 17, vol. 2: Eliza Orzeszkowa, Wrocław 1999.

1.2. Próba ekokrytycznej lektury tytułowego ogniwa cyklu

- Katarzyna Trusewicz, Realizm ekologiczny wobec ekokrytyki i zookrytyki [rec. A. Barcz, Realizm ekologiczny], „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2017, nr 10, s. 93-102.

- Anna Barcz, Splot historii i zagrożenia: głos drzew w „Glorii victis” Orzeszkowej, w: tejże, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice 2016, s. 195-205.

1.3. Kwestia podmiotu – sytuacja narracyjna w opowiadaniu "Gloria victis" na tle całego cyklu

- Eliza Orzeszkowa, Listy, t. 2, cz. 2, Warszawa-Grodno 1938 [tu: listy do Aurelego Drogoszewskiego z 22 III 1903 (s. 130) oraz z 8 IV 1907 (s. 207-208)].

- Michał Głowiński, Narracja jako monolog wypowiedziany, w: tegoż, Gry powieściowe. Szkice z teorii i historii form narracyjnych, Warszawa 1973, s 106-148.

2. Poezja Bolesława Leśmiana

2.1. Głosy z epoki

- Bolesław Leśmian, Znaczenie pośrednictwa w metafizyce życia zbiorowego [odc. 1], „Prawda” 1910, nr 39 (24 IX), s. 2-6.

- Tenże, Z rozmyślań o poezji, „Rocznik Polskiej Akademii Literatury 1937-1938” Warszawa 1939, s. 39-54.

- Ostap Ortwin, [Rec. "Łąki" B. Leśmiana], „Przegląd Warszawski” 1922, nr 14 (listopad), s. 268-273.

2.2. Próba ekokrytycznej lektury wybranych wierszy Bolesława Leśmiana

- Anna Barcz, Nie – ludzki rodowód poezji: Leśmian, w: tejże, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice 2016, s. 176-194.

- Bolesław Leśmian, Sad rozstajny (1912): Zielona godzina IX, Step, Pantera; Łąka (1920): Koń, Przyśpiew, Przemiany, Ballada bezludna, Zamyślenie; Napój cienisty (1936): Goryl, Wół wiosnowaty, Zwierzyniec, Zwiewność

2.3. Kontrpropozycja: Homo sapiens – homo narrans

- Arkadiusz Żychliński, Instynkt narracyjny. Różnica antropologiczna w ujęciu filologicznym, „Teksty Drugie” 2012, nr 1/2, s. 95-112.

3. "Dzieci szatana" – powieść Stanisława Przybyszewskiego

3.1. „Psychiczny naturalizm”

- Stanisław Przybyszewski, Edward Munch, w: tegoż, Na drogach duszy, Kraków 1900, s. 31-52.

3.2. Antynaturalizm

- Krystyna Kralkowska-Gątkowska, Antymimesis i wizja. Typy konstrukcji przestrzeni w powieściach Stanisława Przybyszewskiego, w: Przełom antypozytywistyczny w polskiej świadomości kulturowej końca XIX wieku, red. T. Bujnicki, J. Maciejewski, Wrocław 1986, s. 131-161.

3.3. Praktyka pisarska Stanisława Przybyszewskiego (analiza "Dzieci szatana")