Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych [08-SODL-DZB] Semestr zimowy 2018/2019
Wykład, grupa nr 1
Moodle ID: 302357_1

Barber M., Legendy miejskie, Warszawa, 2007;

Bartholomew R. E., Little Green Men, Meowing Nuns and Head-Hunting Panics: A Study of Mass Psychogenic Illnesses and Social Delusion , Londyn, 2001;

Borch Ch., The politics of crowds : an alternative history of sociology, Nowy Jork, 2013;

Bystroń J.S., Łańcuch szczęścia (w : ) Tematy, które mi odradzano, Warszawa, 1980;

Czech F., Struktura teorii spiskowych : antologia, Kraków, 2014;

Czubala D., Wokół legendy miejskiej, Bielsko-Biała, 2005;

Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych, Krajewski M. (red.), Warszawa, 2014;

Domański A., Aktualność koncepcji zachowań zbiorowych, Studia socjologiczne, 4/2003;

Evans H., Bartholomew R., Outbreak. The Encyclopedia of Extraordinary Behavior, Nowy Jork, 2009;

Godde E., Ben-Yehuda N., Moral panics. The Social Construction of Deviance, Londyn, 2010;

Kamińska M., Memosfera. Wstęp do cyberkulturoznawstwa, Poznań, 2017

Krajewski M., Incydentologia, Warszawa, 2017;

Kulesza W., Efekt kameleona. Psychologia naśladownictwa, Warszawa, 2016;

Le Bon G., Psychologia tłumu, Warszawa, 1998;

Łobos K., Dejnaka A., Nagody-Mrozowicz K., Teoria tłumu i chaosu w zarządzaniu organizacjami, Warszawa, 2017;

Mackay Ch., Niezwykłe szaleństwa tłumów, Warszawa, 1999;

Miller D., Introduction to collective behavior and collective action, Long Grove, 2014;

Newman S.L., Erber R., Zrozumieć Zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu, Warszawa, 2009, r. Procesy grupowe a Holokaust (str. 131-147);

Opór i dominacja. Antologia tekstów, Pasieka A., Zielińska K., (red.), Kraków, 2015

Siegel M., False alarm : the truth about the epidemic of fear, Nowy Jork, 2006;

Smelser N.J., Analiza zachowania zbiorowego, (w: ). Socjologia. Lektury, Sztompka P., Kucia M. (red.) Kraków, 2005;

Sternheimer K., Pop culture panics: how moral crusaders construct meanings of deviance and delinquency, Nowy Jork, 2014;

Sumpter D.J., Collective animal behavior, New Jersey, 2010;

Tarde G., Laws of Imitation, Nowy Jork, 1904;

Tarde G., Opinia i tłum, Warszawa, 1904;

Thiele-Dohrmann K., Psychologia plotki, Warszawa, 1980.

BLOK I: WPROWADZENIE

1. Deindywiduacja- próba definicji. Zachowania zbiorowe i ich cechy wspólne. Klasyczne ujęcia procesu deindywiduacji i ich krytyka. Próba zdefiniowania kategorii na potrzeby wykładu.

2. Deindywiduacja- podstawowe źródła i mechanizmy. Dlaczego ludzie zachowują się podobnie: naśladownictwo- jego źródła oraz mechanizmy;

3. Współczesne źródła deindywiduacji: złożoność życia społecznego, standaryzacja i synchronizacja, indywidualizacja i potrzeba przynależności.

BLOK II: ANALIZA WYBRANYCH FORM DEINDYWIDUACJI

A. DEINDYWIDUACJA JAKO DZIAŁANIE

1. Tłum i jego współczesne formy. Cechy charakterystyczne tłumu i powody jego powstawania. Zachowania jednostek w tłumie. Badanie i kontrolowanie tłumów.

2. Panika i panika moralna. Panika masowa i jej cechy charakterystyczne. Dynamika paniki masowej oraz formy jej kontrolowania. - dynamika procesu, formy paniki i sposoby jej przeciwdziałania. Panika moralna- źródła, etapy rozwoju, współczesne przejawy.

3. Zbiorowe formy przeżywania żałoby. Śmierć nadzwyczajna i sposoby radzenia sobie z nią przez zbiorowości. Dynamika społecznych reakcji na śmierć nadzwyczajną.

4. Zbiorowe formy przemocy: pogromy, rozruchy i lincze. Dynamika pogromu i kwestia indywidualnej odpowiedzialności. Świadkowie jako uczestnicy przemocy.

5. Zbiorowe fascynacje- co to jest moda? Moda jako mechanizm i przejaw deindywiduacji. Crazes i fads- dwie podstawowe formy zbiorowych fascynacji (źródła, mechanizmy i wygasanie zjawiska). Zwrot demotyczny oraz fenomen ordinary celebrity.

B. DEINDYWIDUACJA JAKO KOMUNIKACJA

6. Wirusowe formy komunikacji: plotka, pogłoska, legendy miejskie, łańcuszki szczęścia, memy- Źródła i mechanizmy wirusowych form komunikacji. Netlor, fakenews i deepfakes.

7. Zbiorowe złudzenia i histeria: przykłady, źródła złudzeń i histerii zbiorowych. Istotność kontekstu dla pojawienia się złudzeń i histerii zbiorowych.

8. Myślenie spiskowe- czym są teorie spiskowe? Konstrukcja i sposoby upowszechniania teorii spiskowych. Istota myślenia spiskowego i czynniki mu sprzyjające. Fakenews i deepfakes.

Wykład, dyskusja, konsultacje

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

Przedmiot można zaliczyć w jednej z trzech form (do wyboru przez studenta):

I. Egzamin pisemny z treści wykładu (zagadnienia są zamieszczane na końcu prezentacji towarzyszącej każdemu wykładowi oraz publikowane na stronie: https://sociomk.wordpress.com/ [hasło: socjologia2018]. Pełna lista zagadnień zostanie opublikowana na stronie nie później, niż na dwa tygodnie przed pierwszym terminem egzaminu)

II. Esej/ esej wizualny/ film dotyczący jednego z zagadnień z listy (lista zostanie podana w trakcie pierwszego z wykładów wraz z syllabusem do zajęć)

Merytoryczne wymagania dotyczące tekstów i kryteria ich oceniania: samodzielny charakter (a. praca napisana przez autora, b. zawierająca przemyślenia autora/ki, c. wnosząca coś nowego do analizowanej problematyki, d. taka, z której autor i czytelnik dowiadują się czegoś nowego i interesującego)/ preferuję prace, które twórczo wykorzystują a. treść wykładów b. lektury dotyczące problematyki wykładów c. wyobraźnię i zdolność do krytycznego myślenia autora/ki / Ważne: praca powinna dotyczyć jednego z podanych zagadnień. Jeżeli indywidualność autora/ki nie pozwala na wpisanie się w jedno z nich i chce on/ona pisać pracę na inny temat, to jest to możliwe wyłącznie po uprzednim uzgodnieniu tego z prowadzącym wykład.

Techniczne wymagania dotyczące prac: [teksty- 6-12 stron (proszę o trzymanie się tych granic!)/ czcionka New York Times 12/ interlinia- 1,5/ Przypisy, bibliografia zgodne z prawidłami ich tworzenia, format edytowalny:.doc, .rtf. .odt]; [filmy: nie dłuższe, niż 10 minut/oparte na materiałach oryginalnych/ w przypadku mash-upów- wskazanie na źródła wykorzystywanych materiałów]; [eseje wizualne: nie więcej, niż 20 zdjęć/slajdów; materiał wizualny- oryginalny lub wskazanie na jego źródła]

W nagłówku/tytule pracy proszę zamieścić: imię i nazwisko autora/ki, rok i kierunek studiów, adres mailowy, a w nazwie pliku: imię i nazwisko autora/ki pracy/ Prace proszę przesyłać na adres: krajak@amu.edu.pl lub krajewski@post.com. W przypadku plików większych, niż 5MB, proszę o przesyłanie prac przez stronę do transferu plików (np. www.wetransfer.com)

Termin dostarczania prac zostanie uzgodniony w trakcie pierwszego zajęć.

III. Monografia wybranego przejawu deindywiduacji. Praca powinna dotyczyć wybranego przejawu deindywiduacji z ostatnich 5 lat. Szczególnie wysoko będę oceniał monografie tych przejawów deindywiduacji, które zostały zaobserwowane przez samego/samą autora(kę) i takie, w których on(a) uczestniczył bezpośrednio. Monografia powinna zawierać: opis zjawiska (co się wydarzyło, kiedy, gdzie, z czyim udziałem); socjologiczną interpretację zjawiska (przy użyciu koncepcji przedstawionych w trakcie wykładu lub zaczerpniętych z literatury); refleksję na skutkami (indywidualnymi i zbiorowymi, krótko i długotrwałymi) zjawiska.

Wymagania merytoryczne i techniczne oraz termin przesyłania monografii identyczne, jak w przypadku esejów.

Zapraszam!