Badania geologiczne w archeologii [07-BGA-GL2-DU] Semestr letni 2018/2019
Wykład, grupa nr 1
Moodle ID: 293092_1

1) Attanasio D., Platania R., Rocchi P., 2005: White marbles in Roman architecture: Electron paramagnetic resonance identification and bootstrap assessment of the results. Journal of Archaeological Science, 32, 2: 311-319.

2) Bahn P.G., Renfrew C. 2002: Archeologia. Teorie, metody, praktyka. Prószyński i Spółka, Warszawa.

3) Bahn P.G., Renfrew C. 2016 (lub wcześniejsze wydania): Archaeology. Theories, methods and practice. Thames & Hudson.

4) Barnett J.R. Miller S., Pearce E. 2006: Colour and art: A brief history of pigments. Optics & Laser Technology 38: 445-453.

5) Boogs S. Jr., Krinsley D., 2006: Application of cathodoluminescence imaging to the study of sedimentaryrocks. Cambridge University Press, New York.

6) Clark R.J.H. 2002: Pigment identification by spectroscopic means: an arts/science interface. C.R. Chimie 5: 7-20.

7) Corazza M., Pratesi G., Cipriani C., Lo Giudice A., Rossi P., Vittone E., Manfredotti C., Pecchioni E., Manganelli del Fa C., Fratini F., 2001: Ionoluminescence and cathodoluminescence in marbles of historic and architectural interest. Archaeometry, 43, 4: 439-446.

8) Dincauze D.F., 2000: Environmental Archaeology: Principles and Practice. Cambridge University Press.

9) Goldberg P., Macphail R., 2006: Practical and theoretical geoarchaeology. Blackwell Publishing.

10) Leach, E. K., 1992: On the definition of geoarchaeology. Geoarchaeology, 7: 405-417.

11) Marszałek M., Alexandrowicz Z., Rzepa G., 2014: Composition of weathering crusts on sandstones from natural outcrops and architectonic elements in an urban environment. Environmental Science and Pollution Research, 21, 24: 14023-14036.

12) Michalska D., Szczepaniak M. (eds.) 2014: Geosciences in Archaeometry. Methods and case studies. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

13) Polikreti K., Maniatis Y., 2002: A new methodology for the provenance of marble based on EPR spectroscopy. Archaeometry. Vol. 44, 1: 1-21.

14) Shackley M.S., 1998: Archaeological Obsidian Studies: Method and Theory. Advances in Archaeological and Museum Science, Vol. 3. New York, Kluwer Academic/Plenum Publishing.

15) Shackley M.S. (ed.) 2011: X-Ray Fluorescence Spectrometry (XRF) in Geoarchaeology. Wyd. Springer.

16) Weiner S., 2010: Microarchaeology. Beyond the Visible Archaeological Record. Cambridge University Press.

Czasopisma: Archaeometry, Environmental Archaeology, Geochronometria, Radiocarbon, Journal of Cultural Heritage

Prezentacja wybranych metod badawczych/pomiarowych stosowanych w archeologii (metody: geologiczne, geochemiczne, fizyczne, biologiczne); metody pobierania prób z eksponatów (badania inwazyjne i nieinwazyjne); geoarcheologia - zarys metod badawczych, archeozoologia

Pigmenty mineralne i organiczne, ich podział; metody badań stosowane w odniesieniu do pigmentów, proweniencja surowców do ich produkcji (w przypadku pigmentów mineralnych); Krótka historia szkła, jego rodzaje; metody analizy, geochemia

Surowce skalne (marmury, wapienie, obsydiany, krzemienie, piaskowiec i in.) wykorzystywane w przeszłości: petrografia i proweniencja surowca (przykład historycznych kamieniołomów z basenu Morza Śródziemnego); metody inwazyjne i nieinwazyjne badań stosowane w historycznych obiektach kamiennych (przykład budynków i rzeźb); wpływ warunków środowiskowych na stan zachowania obiektów

Rodzaje zapraw; metody badań; separacja prób do analiz chemicznych; identyfikacja i datowanie wybranych elementów obecnych w zaprawie. Geochemia, petrografia, pochodzenie i wiek; metody badań.

Omówienie metod badawczych na wybranych przykładach prób archeologicznych (zarówno litologicznych jak i zapraw oraz pigmentów) - badania mikroskopowe.

Zaprawy i tynki - rodzaje i procesy produkcji, separacja prób, datowanie, identyfikacja składników zapraw - badania laboratoryjne, mikroskopowe

Badania zróżnicowanych kości w kontekstach archeologicznych, od skali mikro do skali makro

Wykład

ćwiczenia laboratoryjne przy mikroskopie

Zaliczenie przedmiotu w formie testowej odbędzie się 9 maja 2019 roku o godz. 9.30

Obowiązuje % skala ocen z Zarządzenia Instytutu Geologii UAM

bardzo dobry (bdb; 5,0):

dobry plus (+db; 4,5):

dobry (db; 4,0):

dostateczny plus (+dst; 3,5):

dostateczny (dst; 3,0):

niedostateczny (ndst; 2,0):

5 – bardzo dobra wiedza i umiejętności z zakresu prezentowanego modułu; wyróżniający stopień aktywności w trakcie zajęć;

4.5 – bardzo dobra wiedza i umiejętności (z drobnymi niedociągnięciami) z zakresu prezentowanego modułu; aktywność w trakcie zajęć;

4.0 – dobra wiedza i umiejętności dotyczące z zakresu prezentowanego modułu;

3.5 – zadowalająca wiedza i umiejętności z zakresu prezentowanego modułu, z licznymi niedociągnięciami,

3.0 – zadowalająca wiedza z zakresu prezentowanego modułu, z licznymi błędami i brakami; zadowalające traktowanie obowiązków

2.0 – niezadowalająca wiedza i umiejętności z zakresu prezentowanego modułu i/lub rażące zaniedbania w wykonywaniu obowiązków.