Czym była fotografika? Próba zrozumienia fenomenu polskiej fotografii artystycznej dwudziestolecia międzywojennego [31-WY13Z12]
Semestr zimowy 2013/2014
Wykład,
grupa nr 1
Moodle ID: 145765_1
| Przedmiot: | Czym była fotografika? Próba zrozumienia fenomenu polskiej fotografii artystycznej dwudziestolecia międzywojennego [31-WY13Z12] |
| Zajęcia: |
Semestr zimowy 2013/2014 [2013/SZ]
(zakończony)
Wykład [WYK], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
|
Termin i miejsce:
|
|
|
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań. |
| Liczba osób w grupie: | 10 |
| Limit miejsc: | (brak danych) |
| Zaliczenie: | Zaliczenie |
| Prowadzący: | Tomasz Polak, Maciej Szymanowicz |
| Literatura: |
A New History of Photography, red. Michael Frizot, Köln 1998 Bułhak Jan, Estetyka światła, Wilno 1936 Bułhak Jan, Fotografika, Warszawa 1931 Czartoryska Urszula, Fotografia Polska 1912-1948, [kat. wystawy], Poznań 1995 Czartoryska Urszula, Przygody plastyczne fotografii, Warszawa 1965 Dawna fotografia lwowska, [red.] Aleksander Żakowicz, Lwów 2004 Dokumentalistki. Polskie fotografki XX wieku, [kat. wystawy], Warszawa 2008 Jan Bułhak [1876-1950]. Fotografik, [kat. wystawy] Warszawa 2006 Jay Bill, Robert Demachy 1859–1936: photographs and essays, London 1974 Kamiński Leszek, Romantyzm a ideologia, Wrocław 1980 Jennings Michael, Agriculture, Industry, and the Birth of the Photo-Essay in the Late Weimar Republic, w: October 93/2002 Kłoskowska Antonina, Kultura masowa, Warszawa 1980 Lugon Olivier, ‘Photo-Inflation’: Image Profusion in German Photography, 1925-1945, “History of Photography”, 2008, t. 32 Mierzecka Janina, Całe życie z fotografią, Kraków 1981 Paczkowski Andrzej, Prasa polska 1918-1939, Warszawa 1980 Paruch Waldemar, Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926-1939, Lublin 2005 Płażewski Ignacy, Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii, Warszawa 1982 Puchała-Rojek Karolina, Ucieczka od piktorializmu. Kobieca fotografia artystyczna w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce na przykładzie twórczości wybranych artystek, „Rocznik Historii Sztuki”, 2006, t. XXXI Sizeranne Robert, Czy Fotografia jest sztuką, w: Obscura 31983 Sobota Adam, Szlachetność techniki, Wrocław 2001 Sontag Susan, Fascynujący faszyzm, w: Magazyn Sztuki 4/1996 Witkowsky M., Foto. Modernity in Central Europe, 1918-1945, [kat. Wystawy],Washington 2007 |
| Zakres tematów: |
Fotografika to termin obejmujący niemalże całość osiągnięć polskiej fotografii artystycznej w dwudziestoleciu międzywojennym. Fotografika to polski neologizm powstały jako synonim terminu fotografia piktorialna, utożsamiany z międzynarodowym ruchem fotograficznym, który narodził się w końcu dziewiętnastego wieku w Europie Zachodniej i swój pełny rozwój osiągnął w latach około 1900-1914. Pojęcie fotografiki nierozerwalnie łączy się z takim podejściem do medium, w którym zakłada się ingerencję manualną w obraz fotograficzny oraz przejęcie z obszaru malarstwa ogólnych zasad kompozycji obrazu. W Polsce idee fotografiki w najpełniejszym zakresie były realizowane w dwudziestoleciu międzywojennym, głównym celem wykładów będzie próba określenia jej miejsca w polskiej kulturze tego okresu. Fotografika w refleksji nad dziejami historii fotografii stała się symbolem archaicznego sposobu obrazowania, wywodzącego się z dziewiętnastowiecznego symbolizmu. Jest traktowana jako negatywny biegun, lokowany po przeciwnej stronie wobec postępowych prądów sztuki awangardowej. Tymczasem celem zajęć będzie rewizja tego przeświadczenia, opierająca się na odczytaniu i określeniu miejsca piktorializmu wobec współczesnych mu zjawisk kulturowych, społecznych i artystycznych. Podczas zajęć prześledzimy jego historię tak, by ukazać drogę jaką przeszli fotograficy od młodopolskiego hasła „sztuka dla sztuki”, wyznaczającego logikę rozwoju i główny punkt odniesienia w pierwszych dwóch dziesięcioleciach istnienia nurtu, do zaangażowania się w latach 30. w rynek komercyjny oraz upolitycznienia działań artystycznych. Rekonstrukcja tego procesu będzie kluczowym celem zajęć. Podczas wykładów zostaną określone pozycje wyjściowe działalności polskich fotografików, takie jak teoria obrazu piktorialnego, prześledzimy także w odniesieniu do kategorii „wzoru obrazowego” bezpośredni wpływ malarstwa i grafiki na ich twórczość, wskazując przykłady bezpośredniego przeniesienia konkretnych tematów i kompozycji malarskich do fotografii. Te dwa wątki będą tłem dla rozpoznania, dokonującej się od końca lat 20., ewolucji fotografiki. Ewolucji, która została wywołana kryzysem artystyczno-organizacyjnym piktorializmu, warunkowanym dokonującą się po I wojnie światowej rewolucją technologiczną oraz estetyczną w światowej fotografii, spowodowaną wprowadzeniem na rynek aparatów małoobrazkowych, pojawieniem się w sztuce tendencji awangardowych oraz dynamicznym rozwojem kultury masowej. Rozpatrzymy próby rozwiązań formalnych, łączących tradycyjną estetykę z wokabularzem działalności tzw. nowej fotografii, a także prześledzimy próbę przezwyciężenia kryzysu poprzez włączenie środowiska piktorialnego w orbitę działań aparatu propagandy państwowej. Zrekonstruujemy mechanizmy, które pozwalały umieścić w kontekście propagandowym z pozoru neutralną w swej wymowie twórczość piktorialistów. Ostatnim elementem określającym ewolucję fotografiki jest rozpoznanie strategii udziału piktorialistów w kulturze masowej. Proces ten będziemy śledzić na tle narodzin nowoczesnych polskich tygodników ilustrowanych, które do potrzeb reklamy czy reportażu przejmowały niektóre elementy estetyki piktorialnej. Dla rozpoznania tak zarysowanej historii fotografiki polskiej nieodzownym narzędziem będzie interdyscyplinarna analiza, dokonująca się na styku zagadnień z historii sztuki, filozofii, historii czy prasoznawstwa. |
| Metody dydaktyczne: |
wykład |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
