Elity polityczne

fakultatywne

POLITOLOGIA – kierunek OGÓLNOAKADEMICKI

I stopień

C1 - Dostarczenie studentom wiedzy o najważniejszych teoriach elity.

C2 - Zapoznanie studentów z możliwościami aplikacji teorii elity do analizy systemów społeczno – politycznych (zarówno współczesnych, jak i istniejących w mniej lub bardziej odległej historycznej przeszłości).

C3 - Pokazanie konkurencyjnych wobec teorii elity koncepcji stratyfikacji społecznej.

C4 - Poprzez nawiązanie do pewnych wątków z przedmiotu „socjologia ogólna” przekazanie kompetencji w zakresie kontynuacji poznania naukowego.

II rok

Student, który rozpoczyna zajęcia z modułu:

1. ma podstawową wiedzę o społeczeństwie, państwie i prawie;

2. potrafi wyszukiwać informacje w różnych źródłach i opracowaniach;

3. ma potrzebę poszerzenia wiedzy o życiu społecznym i przekazywania jej innym;

4. rozumie znaczenie takiej wiedzy w pracy zawodowej.

Literatura i inne materiały do zajęć znajdują się w Bibliotece Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

Wykład konwersatoryjny, case study, dyskusja.

Przedmiot ma 2 pkt ECTS i jest prowadzony w formie 30h wykładu.

1. Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem – 30h.

2. Przygotowanie do zajęć – 10h.

3. Przygotowanie go egzaminu – 20h.

4. SUMA – 60h.

5. SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU) – 2.

TK_01 - Wstęp - pojęcie elity, elita jako zbiór czy grupa społeczna, elita czy elity, elity polityczne a inne typy elit (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_02 - Inne ujęcia stratyfikacji społecznej (marksizm, Max Weber, funkcjonalizm) (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_03 - Gaetano Mosca jako twórca socjologicznej teorii elity (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_04 - Psychologiczne ujęcie koncepcji elity Vilfredo Pareto (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_05 - Oligarchiczne ujęcie komitetów partyjnych – Robert Michels (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_06 - Anglosaskie ujęcie teorii elity (K.Mannheim, H.D.Lasswell, Ch.W.Mills) (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_07 - Polski „ślad” w teorii elity (Cz.Znamierowski, Z.Bauman, W.Wesołowski, J.J.Wiatr) (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_08 - Neofunkcjonalny paradygmat elitystyczny jako współczesna teoria elity (J. Higley i współpracownicy) (P_W01; P_K01; P_U01).

TK_09 - Możliwości zastosowania teorii elity do analizy systemów preindustrialnych (antyczna Grecja, starożytny Rzym, średniowiecze, Odrodzenie) (P_W02; P_K02; P_U02).

TK_10 - Przemiany elity w Związku Radzieckim (elita bolszewicka, okres stalinowski, czasy Chruszczowa, okres Breżniewa, przemiany Gorbaczowa). Elita a niższe warstwy społeczeństwa radzieckiego (P_W02; P_K02; P_U02).

TK_11 - Analiza elity brytyjskiej i amerykańskiej – na tle niższych warstw społecznych. Spór elitystów (G.William Domhoff) z pluralistami (R.Dahl) oraz „perspektywa demo-elitarna” (E.Etzioni – Halevy) (P_W02; P_K02; P_U02).

TK_12 - Przedstawienie badań empirycznych analizujących elity II Rzeczypospolitej (R.Wapiński) oraz Polski Ludowej (F.Ryszka, J.J.Wiatr, J,Wasilewski) (P_W02; P_K02; P_U02).

TK_13 - Przedstawienie badań empirycznych analizujących elity III Rzeczypospolitej (M.Ziókowski, E.Wnuk – Lipiński, J.Wasilewski) (P_W02; P_K02; P_U02).

TK_14 - Przedstawienie elit współczesnej Rosji i wybranych państw postradzieckich. (P_W02; P_K02; P_U02).

TK_15 - Podsumowanie - różne podejścia do problematyki elity – pasożytnicze elity, celebrities, łże-elity itd. (P_W01; P_K01; P_U01; P_W02; P_K02; P_U02).

Literatura podstawowa:

1. Żyromski M., Teorie elit a systemy polityczne, Poznań 2007 (w bibliografii dalsza literatura).

Literatura uzupełniająca:

1. Fitzpatrick S., Zespół Stalina. Niebezpieczne lata radzieckiej polityki, Wołowiec 2017, Wydawnictwo Czarne.

2. Fitzpatrick S., Życie codzienne pod rządami Stalina. Rosja radziecka w latach trzydziestych XX wieku, Kraków 2012, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (oryginał Oxford University Press 1999).

3. Overy R., Dyktatorzy. Hitler i Stalin, Wrocław 2009, Wydawnictwo Dolnośląskie (oryginał London 2004).

4. Riasanovsky N.V., Steinberg M.D., Historia Rosji, Kraków 2009, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (oryginał 2000 Oxford University Press).

5. Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2002.

6. Sztompka P., Socjologia, Warszawa 2002.

7. Longerich P., Konferencja w Wnnsee. Droga do "Ostatecznego Rozwiązania", Warszawa 2018

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

P_W01 - ma wiedzę o najważniejszych teoriach elity – w porównaniu do innych koncepcji stratyfikacji społecznej (K_W01),

P_W02 - orientuje się w strukturach społeczno-politycznych i w funkcjonowaniu elit na przykładzie kilku państw współczesnych (USA, Wielka Brytania, Polska, ZSRR-Rosja) (K_W02),

P_U01 - potrafi prawidłowo interpretować przemiany w funkcjonowaniu elit (K_U01),

P_U02 - potrafi zastosować poznane teorie elity do analizy współczesnych systemów społeczno-politycznych, również prognozując możliwe scenariusze na przyszłość (K_U02; K_U03),

P_K01 - rozumie potrzebę ciągłego aktualizowania wiedzy (K-K01),

P_K02 - jest przygotowany do pracy w organizacjach i instytucjach publicznych (K_K07).

OCENA FORMUJĄCA – ocena ciągła na podstawie aktywności i obecności na zajęciach.

OCENA PODSUMOWUJĄCA – egzamin pisemny lub ustany (do wyboru przez studenta)

KRYTERIA OCENIANIA:

5,0 - znakomita wiedza, bardzo dobrze opanowane umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne

4,5 - pogłębiona wiedza, dobrze wyuczone umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne

4,0 - dobra wiedza, dobrze wyuczone umiejętności oraz wykształcone kompetencje personalne i społeczne

3,5 - zadawalająca wiedza, wyuczone umiejętności oraz kompetencje personalne i społeczne

3,0 - podstawowa wiedza, opanowane najważniejsze umiejętności oraz wykształcone podstawowe kompetencje personalne i społeczne

2,0 - niezadawalająca wiedza, nieopanowane umiejętności oraz niewykształcone kompetencje personalne i społeczne