Doktryny polityczno-prawne
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 10-DPP-pj-s |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Doktryny polityczno-prawne |
Jednostka: | Wydział Prawa i Administracji |
Grupy: |
0.97 Prawo stacjonarne obowiązkowe przedmioty I roku Moodle - przedmioty Szkoły Nauk Społecznych |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
5.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | język polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
Celem wykładu jest przekazanie studentom usystematyzowanej i uporządkowanej chronologicznie wiedzy z dziejów europejskiej refleksji na temat państwa i prawa. Punktem wyjścia jest wskazanie na klasyczne ujęcia filozofów antyku i średniowiecza na temat państwa i prawa, następnie na konstrukcje umowy społecznej i praw człowieka. Kolejnym krokiem jest dogłębne zanalizowanie współczesnych doktryn politycznych, takich jak liberalizm, socjalizm, konserwatyzm, magisterium społeczne Kościoła katolickiego. To powinno dać studentom umiejętność analizowania aktualnych doktryn politycznych, rozpoznawania ich genezy źródłowej i ich potencjalnych skutków polityczno-prawnych. |
Pełny opis: |
1.Wprowadzenie do tematyki: przedmiot i metoda badawcza. Rozróżnienie pojęć: idea, doktryna, ideologia polityczna. Kryteria typologii doktryn: prawicowe-lewicowe, rewolucyjne-ewolucyjne. 2.Klasyczne ujęcia antyku w zakresie rozważań nad demokracją, państwem idealnym i dobrem wspólnym: Platon, Arystoteles, sofiści i stoicy. Idee demokracji ateńskiej. 3.Myśl polityczna średniowiecza - spory o zakres i podmiot władzy. Św. Tomasz z Akwinu o wolności, własności, państwie i prawie. 4.Realizm polityczny i problem suwerenności państwa w doktrynach Renesansu. 5.Znaczenie konstrukcji prawnonaturalnych i koncepcji umowy społecznej z XVII i XVIII wieku dla rozumienia państwa, prawa i praw podmiotowych. Rozwój teorii praw podmiotowych u Grocjusza, Hobbesa i Locke'a. Jednostka i pojmowanie jej wolności u Locke'a, Rousseau , w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. Amerykańskie tradycje republikanizmu. 6.Współczesne ujęcia państwa, prawa i praw jednostki w najważniejszych nurtach doktryn politycznych: liberalizmu, konserwatyzmu, socjalizmu, socjaldemokracji i w nauczaniu społecznym Kościoła katolickiego. a)Doktryna liberalna. Klasycy liberalizmu: Locke, Monteskiusz, Constant, J.S.Mill. Prymat jednostki w doktrynie liberalnej. Wolność pozytywna i negatywna. Wolny rynek i własność. Zasada podziału władzy w państwie. Utylitarystyczna wersja liberalizmu - J.Bentham. Liberalizm socjalny. Libertarianizm. b)Doktryna konserwatywna: Klasyczny wykład konserwatyzmu E.Burke'a. Podstawowe treści konserwatyzmu: organicyzm, tradycja, hierarchia i władza, własność. Odmiany konserwatyzmu; autorytarny, paternalistyczny, chadecki, Nowej Prawicy. c)Doktryna socjalistyczna: jednostka, społeczeństwo, państwo i prawo w doktrynie socjalistów utopijnych, marksistów, i komunistów. Prawo w ujęciu socjalistów. Socjalizm a komunizm. d)Doktryna anarchizmu - szczególny projekt sprawiedliwości i równości społecznej bez państwa. e)Doktryna socjaldemokratyczna - ewolucja od socjalizmu demokratycznego po socjalne państwo dobrobytu. f)Doktryna społeczna Kościoła katolickiego i jej rozwój w XIX i XX wieku: jednostka, własność, godność człowieka, państwo i prawo w nauczaniu społecznym Kościoła. Wymagania wobec demokracji. Państwo a Kościół. g)Doktryna republikańska: problem relacji między jednostką a społeczeństwem. 7.Nacjonalizm, faszyzm, nazizm jako przykłady doktryn holistycznych i antyindywidualistycznych. Totalitaryzm. 8.Podstawowe różnice w rozumieniu prawa w tradycji europejskiej: prawo natury i prawa naturalne, prawo pozytywne. Klasyczny pozytywizm prawniczy: John Austin, C.Schmitt, H.Kelsen. Realizm prawniczy. Krytyka pozytywizmu w Radbrucha, Fullera i Finnisa. H.L.Hart i jego pozytywizm. 9.Zagadnienie sprawiedliwości w rozmaitych doktrynach politycznych: J.Rawls, J.Habermas, F.A. Hayek. 10.Warianty demokracji w doktrynie liberalnej, republikańskiej, komunitariańskiej. 11.Kondycja ideowa społeczeństwa polskiego: popularność i akceptacja poszczególnych doktryn i ich zasadniczych elementów. |
Literatura: |
Literatura podstawowa: K.Chojnicka, H.Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych. Podręcznik akademicki, Ars boni et aequi, Poznań, najnowsze wydanie. Literatura uzupełniająca: Inne podręczniki, w partiach odpowiadających tematyce wykładów: H.Izdebski, Historia myśli politycznej i prawnej; A.Sylwestrzak, Historia doktryn polityczno-prawnych; J.Justyński, Historia doktryn polityczno-prawnych; L.Dubel, Historia doktryn politycznych i prawnych do końca XIX wieku; M.Król, Historia myśli politycznej i prawnej od Machiavellego po czasy współczesne; S.Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej; Słownik historii doktryn politycznych, Wydawnictwo Sejmowe; Leksykon myślicieli politycznych i prawnych, Wyd. C.H.Beck. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | Jerzy Ochmański | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-23 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | Jerzy Ochmański | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.