Wstęp do literaturoznawstwa

obowiązkowe

zgodne z sylabusem

I stopień

Przedmiotem wykładów jest wprowadzenie w podstawowe zagadnienia nauki o literaturze, z szczególnym uwzględnieniem usytuowania literatury pięknej w ramach ogólnych koncepcji semiotycznych i na tle innych zjawisk kulturowych. Student jest zaznajamiany z podstawowymi działami poetyki oraz teorią procesu historycznoliterackiego

I rok

Wprowadzenie do podstawowych zagadnień związanych z treściami kształcenia - elementami procesu historycznoliterackiego oraz ze strukturą, funkcjami i analizą dzieła literackiego.

Nabycie umiejętności przeprowadzania samodzielnych analiz filologicznych w zakresie ww. problematyki oraz umiejętności pogłębiania wiedzy teoretycznoliterackiej na podstawie literatury przedmiotu.

1. Literaturoznawstwo jako nauka filologiczna. Przedmiot badań, metody. Podstawy semiotyki i ogólnej teorii kultury. Literatura w perspektywie kultury masowej. Założenia procesu historycznoliterackiego.

2. Teorie funkcji języka, z szczególnym uwzględnieniem funkcji poetyckiej, magicznej oraz perswazyjnej.

3. Wersologia – rytmika, rymika, strofika, wybrane systemy wersyfikacyjne.

4. Elementy metryki porównawczej. Metryka wybranych wersyfikacji starożytnych.

5. Główne elementy struktury dzieła literackiego. Problemy kompozycji.

6. Stylistyka ogólna w perspektywie językoznawczej i literaturoznawczej. Pojęcie stylu i klasyfikacje stylów. Fonetyczne, leksykalne, morfologiczne, składniowe i semantyczne środki stylistyczne. Stylizacja – pojęcie i rodzaje.

7. Genologia – definicje i podziały na rodzaje oraz gatunki literackie. Wyznaczniki rodzajowe i podstawowe gatunki liryki, epiki i dramatu. Wybrane starożytne gatunki literackie – analiza porównawcza

Podstawowa:

- Barańczak S., Tablica z Macondo. Osiemnaście prób wytłumaczenia, po co i dlaczego się pisze, dowolne wydanie.

- Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, dowolne wydanie.

- Gołaszewska M., Zarys estetyki, dowolne wydanie.

- Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990 (lub wyd. następne).

- Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, dowolne wydanie.

- Markowski M.P., Burzyńska A., Teorie literatury XX wieku. Kraków 2007.

- Mayenowa M.R., Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, wyd. 2 (lub następne), Wrocław 1979.

- Mitosek Z., Teorie badań literackich, Warszawa 1983 (lub wyd. następne).

- Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990 (lub wyd. następne).

Dodatkowa:

- Bartoszyński K., red., Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, t. 1 – 2, Wrocław 1977 – 1988.

- Markiewicz H., Główne problemy wiedzy o literaturze, wyd. 5, Kraków 1980.

- Markiewicz H., Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984.

- Markiewicz H., red., Współczesna teoria badań literackich za granicą, t. 1 – 3, wyd. 2, Kraków 1976.

- Markiewicz H., red., Problemy teorii literatury, t. 1 – 4, Wrocław 1987 – 1993.

- Wellek R., Warren A., Teoria literatury, wyd. 3, Warszawa 1976.

Kompendia:

- Sławiński J., red., Słownik terminów literackich, wyd. 3, Wrocław 1998.

- Poetyka. Zarys encyklopedyczny – dzieło wielotomowe.

Zalecane czasopismo do przeglądania i lektury – „Pamiętnik Literacki”.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

1. zna, wymienia i identyfikuje najważniejsze gatunki i formy literackie

2. zna, wymienia i identyfikuje najważniejsze językowe środki stylistyczne

3. zna najważniejsze pojęcia z teorii literatury

4. orientuje się w powiązaniach literaturoznawstwa z innymi dziedzinami filologicznymi

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie egzaminu pisemnego końcowego, sprawdzającego orientację w treściach kształcenia oraz wybrane umiejętności analizy teoretycznoliterackiej.