Zarys literatur skandynawskich

obowiązkowe

filologia

I stopień

Przedstawienie zasadniczych kierunków rozwoju norweskiego i fińskiego piśmiennictwa średniowiecznego.

Przedstawienie głównych tendencji renesansowych (reformacyjnych), barokowych i oświeceniowych w historii literatury norweskiej i fińskiej

Zapoznanie studentów z kluczowymi zagadnieniami norweskiej i fińskiej (szwedzko- oraz ludowej fińskojęzycznej) literatury romantycznej oraz norweskiej twórczości wpisującej się w nurt realizmu poetyckiego

Przedstawienie zjawiska przełomu nowoczesnego w XIX-wiecznej literaturze norweskiej oraz głównych trendów literackich zaistniałych w Norwegii w konsekwencji tegoż przełomu (realizm krytyczny, symbolizm, naturalizm, impresjonizm), zapoznanie studentów z fińskojęzycznym realizmem w literaturze fińskiej lat 80- i 90-tych XIX w.; prezentacja nurtu norweskiej i fińskiej twórczości neoromantycznej

Prezentacja trendów historycznoliterackich w Norwegii i Finlandii w 1. połowie XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem norweskiego neorealizmu, fińskiej prozy tzw. opisu ludowego oraz psychologii głębi oraz modernizmu fińsko-szwedzkiego w poezji

Zapoznanie studentów z kluczowymi tendencjami literackimi Norwegii w okresie 1945-1980 (modernizm w liryce i prozie, realizm)

Przedstawienie najistotniejszych zjawisk literatury norweskiej i fińskiej po roku 1980

Przedstawienie najważniejszych lektur XIX- i XX-wiecznej literatury norweskiej i fińskiej

I rok

Prezentacja najważniejszych zabytków piśmiennictwa staroskandynawskiego („Eddy”, sag staroislandzkich) oraz zabytków runicznych (kamieni, przedmiotów z inskrypcjami runicznymi, przedmiotów o znaczeniu magicznym)

Charakterystyka duńskiego i szwedzkiego piśmiennictwa średniowiecznego (pieśni i ballady ludowe, kroniki, kodeksy) na podstawie fragmentów utworów

Przedstawienie głównych wydarzeń literackich w Danii i Szwecji okresu renesansu (reformacja, przekłady Biblii na języki skandynawskie, rozwój skandynawskich psalmów religijnych) z wykorzystaniem fragmentów utworów

Prezentacja duńskiego i szwedzkiego baroku oraz oświecenia w literaturze (rozwój pamiętnikarstwa oraz dalszy rozwój twórczości religijnej, zaadaptowanie na gruncie skandynawskim głównych nurtów europejskiego oświecenia oraz dynamiczny rozwój gatunku dramatu) z wykorzystaniem fragmentów utworów

Charakterystyka duńskiego i szwedzkiego nurtu romantycznego (fazy romantyzmu, główni przedstawiciele, utwory o przełomowym znaczeniu) oraz jego uwarunkowań społeczno-historycznych (wojny napoleońskie, utrata przez Danię Szlezwiku-Holsztynu, wpływy niemieckie) z wykorzystaniem fragmentów utworów

Przedstawienie złożonej i wielowątkowej natury przełomu współczesnego w Danii i Szwecji (ostateczna kompromitacja ideałów romantyki, wykłady Georga Brandesa, rozkwit tendencji modernistycznych pod koniec XIX wieku), jego kluczowego znaczenia dla kształtu współczesnej literatury duńskiej i szwedzkiej oraz jej wybranych utworów

Prezentacja najważniejszych tendencji w literaturze duńskiej i szwedzkiej 1. połowy XX wieku (ekspresjonizm, literatura komunistyczna, proza mieszczańska) , najistotniejszych przedstawicieli oraz wybranych utworów tych trendów

Charakterystyka kluczowych trendów w literaturze duńskiej i szwedzkiej w 2. połowie XX wieku oraz w latach najnowszych (modernizm powojenny, konfrontacyjny, tendencje socrealistyczne lat 70., powrót liryki symbolistycznej w latach 80., minimalizm), a także najważniejszych przedstawicieli i utworów tego okresu

Edda poetycka. Ossolineum 1986.

Floryan, Władysław (red.). Dzieje literatur europejskich vol. 2, PWN 1983

Ciesielski, Zenon (red.). Słownik pisarzy skandynawskich. Wiedza Powszechna 1991

Kaszyński, Stefan; Krysztofiak, Maria. Dzieje literatury duńskiej. Wydawnictwo Naukowe UAM 1985

Krysztofiak, Maria. Dzieje literatur skandynawskich. Wydawnictwo Naukowe UAM 2000

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student:

Wskazuje i identyfikuje najważniejsze trendy w historii literatury duńskiej i szwedzkiej oraz potrafi je umiejscowić w czasie

Rozpoznaje i charakteryzuje kluczowe zabytki piśmiennictwa staroskandynawskiego („Edda”, sagi staroislandzkie) oraz zabytki runiczne (kamienie, przedmioty z inskrypcjami runicznymi)

Wymienia podstawowe zagadnienia i formy literackie charakterystyczne dla średniowiecznego piśmiennictwa duńskiego oraz szwedzkiego

Charakteryzuje zjawiska typowe dla duńskiego i szwedzkiego renesansu w literaturze

Zna podstawowe tematy, nazwiska autorów, tytuły prac oraz trendy w literaturze duńskiej i szwedzkiej okresu baroku i oświecenia

Przedstawia główne zagadnienia duńskiej i szwedzkiej romantyki i wymienia jej kluczowych autorów, tytuły utworów i motywy literackie, a także potrafi wskazać pozaliterackie przyczyny zaistnienia tendencji romantycznych

Charakteryzuje zjawisko przełomu współczesnego oraz związanych z nim trendów literackich w Danii i Szwecji

Zna główne trendy i autorów literatury duńskiej i szwedzkiej w 1. połowie XX wieku oraz wskazuje korelacje między literaturą a niektórymi zjawiskami społecznymi i historycznymi w Danii i Szwecji

Referuje zasadnicze zagadnienia literatury duńskiej i szwedzkiej w 2. połowie XX wieku oraz w literaturze najnowszej oraz wymienia główne wydarzenia społeczne, mające wpływ na kształt literatury w Danii i Szwecji 2. połowy XX wieku

Potrafi powiązać przeczytane utwory literatury duńskiej, szwedzkiej oraz staroskandynawskiej z konkretnym kierunkiem literackim i uzasadnić swój wybór w sposób merytoryczny

Ma świadomość powtarzalności oraz ewolucji pewnych trendów oraz form literackich w literaturze staroskandynawskiej, duńskiej i szwedzkiej na przestrzeni wieków

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość ogólnej historii literatur skandynawskich w zakresie wiedzy ogólnej (daty, zjawiska, twórcy, animatorzy kultury), rozumienie procesów historycznoliterackich i reprezentujących je utworów literackich

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z niewielkimi niedociągnięciami

dobry (db; 4,0): dobra znajomość literatur ogólnej historii skandynawskich w zakresie wiedzy ogólnej (daty, zjawiska, twórcy, animatorzy kultury), niewielkie braki w rozumieniu procesów historycznoliterackich i reprezentujących je utworów literackich

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość ogólnej historii literatur skandynawskich (daty, zjawiska, twórcy, animatorzy kultury), wyraźne braki w rozumieniu procesów historycznoliterackich i reprezentujących je utworów literackich

dostateczny (dst; 3,0): znajomość literatur skandynawskich na dostatecznym (minimalnie wymaganym) poziomie, wyraźne braki w wiedzy ogólnej na temat procesów historycznoliterackich

niedostateczny (ndst; 2,0): niedostateczna znajomość ogólnej historii literatur skandynawskich, brak rozumienia procesów historycznoliterackich