Filozofia języka

obowiązkowe

Językoznawstwo Komputerowe

I stopień

Przedmiotem zajęć jest nabycie przez słuchaczy kompetencji humanistycznej, tj. wiedzy oraz umiejętności interpretacyjnych – w ramach kształtowania ogólnej kultury intelektualnej – w zakresie głównych trendów filozoficznych i przemian obrazu świata w europejskim kręgu kulturowym. Student poznaje spektrum literatury przedmiotu, główne trendy filozoficzne, zaznajamia się z tradycją i współczesnością filozofii, w tym filozofii języka. Kształtuje zdolność krytycznego myślenia.Pojmuje znaczenie filozofii dla kształtowania się tożsamości i kultury europejskiej.

I rok

W ramach przedmiotu przedstawione zostają najważniejsze trendy filozoficzne, ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka.

Treści kształcenia:

Początki filozofii europejskiej. Program racjonalnego poznawania świata. Wprowadzenie do filozofii języka.

Początki pragmalingwistyki. Sofiści.

Język jako narzędzie sugestii, perswazji, przekonywania.

Zagadnienie prawdy i źródeł poznawania.

Język przedmiotem dociekań starożytnych szkół filozoficznych:

(Metafizyka Platona i Arystotelesa: Kategorie, zagadnienie bytu. Argumenty dialektyczne Eubulidesa. Kanonika Epikura (trzy kryteria prawdziwości: wrażenia zmysłowe, pojęcia, czucia; język dźwiękową ekspresją postrzeżeń i doznań).

Semantyka moralności. Analiza ocen i norm.

Język wartości. Rola ocen w kształtowaniu pojęć.

Filozofia europejska XVI/XVII wieku. R. Descartes i kartezjanizm. Filozofia mowy, myślenia, języka.

Filozofia języka XVIII/XIX wieku. Empiryzm brytyjski.

Kant(yzm) a filozofia języka. Humboldt – aprioryczna filozofia języka.

Główne nurty filozofii XIX i XX wieku.

Językowy symbolizm. Językowy relatywizm. Językowy determinizm. Językowy uniwersalizm. Kompetencja językowa. Kompetencja komunikacyjna.

Filozofia lingwistyczna XX wieku. Brytyjska szkoła analityczna. Szkoła lwowsko-warszawska. Koncepcja gry językowej L.Wittgensteina.

Teoria czynności językowych.

Analiza pojęcia odpowiedzialności.

Podstawowa:

Platon, Obrona Sokratesa; Eutyfron, (fragment: XI C – XIII B 7); Państwo (ks. 7, fragmenty: I-VI)

Arystoteles, Metafizyka (ks. IV § 1-2)

R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii

L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, cz. 1, § 1-43

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii

J. Legowicz, Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu

J. Legowicz, Historia filozofii średniowiecznej

M. Hempoliński, Brytyjska filozofia analityczna

M. Ossowska, Podstawy nauki o moralności;

J. Austin, Mówienie i poznawanie s. 311-334, 550-665

Dodatkowa:

Epikur, List do Herodota (Diogenes Laertios)

R. Descartes, Rozprawa o metodzie,

J. Bartmiński, Językowe podstawy obrazu świata cz. I-II

J. Puzynina, Język wartości, r. VI

J. Filek, Filozofia odpowiedzialności XX w

T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku.

P. Prechtl, Wprowadzenie do filozofii języka

Filozofia XX wieku (seria Myśli i Ludzie, wyd. 1990 lub 2002), red. Z. Kuderowicz

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Potrafi wskazać wpływ filozofii greckiej na kształt kultury europejskiej

Umie przedstawić główne stanowiska filozoficzne

Posiada znajomość podstawowych zagadnień z zakresu filozofii języka

Umie czytać ze zrozumieniem teksty z zakresu filozofii języka oraz poddawać je interpretacji w ramach przewidzianym przedmiotem

Potrafi przywołać najsławniejsze dzieła filozoficzne

Potrafi samodzielnie analizować wybrane problemy filozoficzne

Ma wykształconą zdolność analitycznego i krytycznego myślenia

Potrafi wytłumaczyć na czym polega: koncepcja gry językowej, ujęcie języka jako nośnika prawdy, czy jako środka sugestii, perswazji, przekonywania

Potrafi pracować w grupie

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zdanie kolokwium zaliczeniowego (minimum 61%), końcowa ocena : <61% - ndst, 61-70% dst, 71-75% dst+, 76-85% db, 86-90% db+, 91%< bdb)