Główne aspekty analizy dzieła literackiego

filologia skandynawska

I stopień

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami związanymi z rozumieniem oraz interpretacją dzieła literackiego, jak również rozwinięcie zdolności postrzegania, doboru i zastosowania metod analizy tekstów literackich.

Współczesne rozumienie tradycyjnych pojęć: „formy" i „ treści" oraz „dzieła literackiego" i „tekstu literackiego", wskazanie różnic między tekstem literackim i użytkowym

Najstarsze tradycje poetyki: Arystoteles i jego koncepcja poezji („Poetyka” – zagadnienia podstawowe kiedyś i dziś)

Funkcje dzieła literackiego; zdefiniowanie, czym jest przeżycie estetyczne; wielofunkcyjność tworów kultury, historyczny i uniwersalny wymiar dzieła literackiego

Gatunki i rodzaje literackie - geneza troistego podziału rodzajów literackich, współczesne klasyfikacje genologiczne a tradycyjne gatunki liryczne, gatunki literackie jako kod literatury, sylwiczność literatury

Narracja i kompozycja dzieła literackiego; narratologia i narratywizm – cechy wspólne i różnice, charakterystyka głównych typów narracji oraz strategii narracyjnych, tradycyjne i współczesne rodzaje kompozycji, formy podawcze

Światy i postacie w świecie przedstawionym; postać literacka a bohater literacki; istota realistycznego i fantastycznego świata przedstawionego

Liryka, poezja, wiersz z elementami wersologii - różnice między liryką a poezją w aspekcie historycznym i współcześnie, klasyfikacja odmian liryki, sformułowanie listy pytań przydatnych w trakcie analizy utworów poetyckich

Dramat – wpływ dramatu antycznego na dramat współczesny, różnice w podejściu do dramatu między literaturoznawstwem a teatrologią; rola dialogów i typy monologów występujących w dramacie, teatr dramatyczny i postdramatyczny

Środki stylistyczne – podziały i definicje, wskazywanie środków stylistycznych w wybranych fragmentach utworów literackich

Poznawanie elementarnych procedur analizy literackiej oraz metod sztuki interpretacji na wybranym przykładzie całościowej i wieloaspektowej analizy przynajmniej jednego utworu literackiego; zjawisko intertekstualności – przedstawienie warunków, które muszą zostać spełnione w tekście, aby można było mówić o jego intertekstualnym charakterze

Arystoteles. 2004. Poetyka, w: Retoryka dla Aleksandra. Wyd. Naukowe PWN.

Eagleton, T. 2015. Teoria literatury. Aletheia.

Eco, U. i in. (2008). Interpretacja i nadinterpretacja (tłum. T. Bieroń). Znak.

Głowiński, M., Okopień-Sławińska, A., Sławiński, J.,2008 (i nowsze), Słownik terminów literackich. Ossolineum.

Głowiński, M., Okopień-Sławińska, A., Sławiński, J.1986. Zarys teorii literatury.Wyd. Szkolne i Pedagogiczne.

Korwin-Piotrowska, D. 2011. Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów. Wydawnictwo UJ.

Kulawik, A.. 1997. Poetyka. Wydawnictwo Antykwa.

Sławiński, J.1976, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J. Sławiński. Wydawnictwo Literackie.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student:

Zna i rozumie najważniejsze pojęcia z zakresu poetyki, potrafi wskazać główne elementy analizy dzieła literackiego

Poprawnie wykorzystuje w praktyce analitycznej wiedzę z zakresu wersologii, genologii, tekstologii, narratologii, dramatologii, stylistyki i kompozycji literackiej

Umie wybrać adekwatne wobec utworu narzędzia oraz procedury analityczne i interpretacyjne

Potrafi przeprowadzić modelową analizę gatunkowo i estetycznie różnych tekstów, ze szczególnym uwzględnieniem krótkich form prozatorskich oraz poezji

Potrafi prowadzić dyskusję w grupie oraz komentować teksty, odwołując się do podstawowych kategorii filologicznych oraz kategorii z dyscyplin pokrewnych

Rozumie rolę analizy literaturoznawczej w procesie kształtowania, rozwijania i utrzymywania własnej kompetencji językowej

5,0 – bardzo dobra znajomość zagadnień dotyczących analizy dzieła literackiego, badań i teorii

literackich oraz wybranych literaturoznawczych modeli analityczno-interpretacyjnych

4,5 – jak wyżej, z niewielkimi niedociągnięciami

4,0 – dobra znajomość zagadnień dotyczących analizy dzieła literackiego, badań i teorii

literackich, niewielkie braki w znajomości wybranych literaturoznawczych modeli analitycznointerpretacyjnych

3,5 – zadowalająca znajomość tematyki dotyczącej analizy dzieła literackiego, badań i teorii

literackich, pewne braki w wiedzy szczegółowej na temat literaturoznawczych modeli analitycznointerpretacyjnych,

wyraźne braki w rozumieniu procesów historycznoliterackich

3,0 – znajomość tematyki dotyczącej analizy dzieła literackiego oraz badań i teorii literackich na

dostatecznym (minimalnie wymaganym) poziomie, przewaga wiedzy o charakterze

encyklopedycznym nad rozumieniem procesów historycznoliterackich, wyraźne braki w wiedzy

2,0 – niedostateczna znajomość tematyki dotyczącej analizy dzieła literackiego oraz badań i teorii

literackich, niepełna wiedza typu encyklopedycznego ze znaczącymi błędami merytorycznymi,

brak rozumienia procesów historycznoliterackich (poniżej 65%)