Podstawy dydaktyki

obowiązkowe

Filozofia

specjalność nauczycielska - kształcenie przygotowujące do zawodu nauczyciela

Zajęcia mają przygotować pedagogicznie do wykonywania zawodu nauczyciela w zakresie wiedzy z dydaktyki ogólnej o procesie nauczania i uczenia się w szkole. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawami wiedzy pedagogicznej z zakresu teorii dydaktyki ogólnej; zdobycie podstawowych umiejętności potrzebnych w zawodzie nauczyciela. Cele ogólne: Wyposażenie w wiedzę, umiejętności z zakresu dydaktyki, jak również kompetencje społeczne, niezbędne w pracy nauczyciela na każdym etapie edukacyjnym.

Zajęcia przygotowują do zdobycia kwalifikacji zawodowych: pod względem wiedzy i umiejętności oraz kompetencji pedagogicznych niezbędnych do wykonywania pracy nauczyciela, obejmują wiedzę z zakresu podstaw dydaktyki, wiedzę o procesie kształcenia i wychowania w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. Celem zajęć jest także zdobycie przez studentów kompetencji społecznych oraz podstawowych umiejętności w zastosowaniu opanowanej wiedzy odnoszących się do specyfiki pracy nauczyciela na każdym etapie edukacyjnym.

Treści kształcenia (wykłady):

1. Podstawowe pojęcia w dydaktyce

2. Przegląd głównych teorii nauczania i uczenia się

3. Modele szkoły współczesnej

4. Model kształcenia tradycyjnego a model kształcenia opartego na doświadczeniu

5. Tradycyjny model kształcenia a teoria progresywnego nauczania i uczenia się

6. Style nauczania, wzory uczenia się. Strategie nauczania

7. Metody tradycyjne a metody innowacyjne we współczesnej szkole. Metody rozwoju myślenia krytycznego i refleksyjności u uczniów

8. Model edukacji skoncentrowanej na uczniu według Donny Brandes i Paula Ginnisa

Treści kształcenia (konwersatorium):

1. Program szkolny

2. Cele kształcenia. Taksonomia celów kształcenia. Taksonomie a intencje.

3. Treści kształcenia

• rodzaje programów kształcenia

• kryteria doboru treści kształcenia

• teorie doboru treści kształcenia

4. Zasady kształcenia

5. Metody kształcenia

6. Organizacja i planowanie działalności dydaktycznej i korzystanie z technologii informacyjnej

7. Modele nauczania i rodzaje lekcji

8. Środki dydaktyczne w kształceniu

9. Kontrola. Sprawdzanie wyników procesu kształcenia

10. Egzaminy i ocenianie. Ocena i jej właściwości w procesie kształcenia

Literatura podstawowa:

Kwieciński Z., Śliwerski B. (red), Pedagogika. podręcznik akademicki 2, Warszawa 2003. PWN, cz II:

Bereźnicki, F. (2004). Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków wyd. „Impuls”

Michałowska D., Drama w edukacji. Poznań 2008. Wyd. Naukowe UAM IF, s.28-39

Repozytorium AMUR: Materiał dydaktycznych w serii: Pedagogika i dydaktyka:

1. Michałowska D.A. (2013), Przegląd głównych teorii nauczania i uczenia się, http://hdl.handle.net/10593/6237

2. Michałowska D.A. (2013), Model kształcenia tradycyjnego a model kształcenia opartego na doświadczeniu, http://hdl.handle.net/

10593/6236

3. Michałowska D.A. (2013), Tradycyjny model kształcenia a teoria progresywnego nauczania i uczenia się, http://hdl.handle.net/

10593/6235

4. Michałowska D.A. (2013), Model edukacji skoncentrowanej na uczniu według Donny Brandes i Paula Ginnisa,

http://hdl.handle.net/10593/6230

literatura uzupełniająca

Arends, R. (1994). Uczymy się nauczać. Warszawa.

Barnes, D. (2004) Nauczyciel i uczniowie. Od porozumiewania się do kształcenia. Warszawa.

Bereźnicki, F. (2004). Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków wyd. „Impuls”

Brophy, J. (2004). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa:PWN

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom I (A-F)

Gagne, R.M., Briggis, L.J., Wager, W.W. (1992). Zasady projektowania dydaktycznego.

Gnitecki, J. (1997). Supernauczanie. Perspektywy nowej edukacji.Poznań.

Kawecki, J. (). Wprowadzenie do wiedzy o szkole o nauczaniu

Konarzewski, K. (red.) (1993). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa: PWN.

Konarzewski, K. (red.) (1993). Sztuka nauczania. Szkoła. Warszawa: PWN.Kraków wyd. „Impuls”

Kupisiewicz, CZ. (1989). Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa.

Kwieciński Z., Śliwerski B. (red), Pedagogika. podręcznik akademicki 2, Warszawa 2003. PWN,

Mel, S. (2005) Uczymy się uczyć. Gdańsk:GWP

Mietzel, G. (2004). Psychologia kształcenia. Praktyczny podręcznik dla nauczycieli i pedagogów.

Morrison, K., Cohen, L. (1999). Wprowadzenie do nauczania. Poznań: wyd. Zysk i S-ka

Niemierko, B. (). Ocenianie szkolne bez tajemnic.

Okoń W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny.

Półturzycki, J. (1998). Dydaktyka dla nauczycieli. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.

Robertson, J. (). Jak zapewnić sobie ład, dyscyplinę i uwagę w klasie. WSiP

Warszawa.

Węglińska, M. (1998). Jak przygotować się do lekcji. Wybór materiałów dydaktycznych.

Literatura uzupełniająca:

Bereźnicki, F., Denek, K. (red.) (1998). Tendencje w dydaktyce współczesnej. Toruń: Wyd.

Adam Marszałek.

Bogucka, J., Kościelska, M. (1994). Wychowanie i nauczanie integracyjne. Materiały dla

nauczycieli i rodziców. Warszawa: Wyd. Społeczne Towarzystwo Oświatowe.

Bruner, J. (1974). W poszukiwaniu teorii nauczania. Warszawa: PIW.

Davis, R. (1983). Konstruowanie systemu kształcenia. Warszawa: WSiP.

Dejnarowicz. W. (1977). Sytuacje i procesy wychowawcze w klasie szkolnej. Warszawa: WSiP.

Galloway, Ch. (1988). Psychologia uczenia się i nauczania. Tom I i II. Warszawa: PWN.

Konarzewski, K. (1987). Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. Warszawa: PWN.

Kwiatkowska, H., Lewowicki, T. (red.) (1997). Źródła inspiracji współczesnej edukacji

nauczyciela. Poznań.

Lewowicki, T. (1977). Indywidualizacja kształcenia. Dydaktyka różnicowa. Warszawa.

Meighan, R., (1993). Socjologia edukacji. Toruń.

Nawroczyński, B. (1961). Zasady nauczania. Warszawa: Ossolineum.

Niemierko, B. (1990). Pomiar sprawdzający w dydaktyce. Warszawa: PWN.

Noizet, G., Caverni J.P. (1988). Psychologiczne aspekty oceniania osiągnięć szkolnych. Warszawa: WSiP.

Okoń, W. (1987). Nauczanie problemowe we współczesnej szkole. Warszawa: WSiP.

Pearson, T.A. (1994). Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli. Warszawa:

WSiP.

Putkiewicz, E. (1983). Gry symulacyjne w szkole. Warszawa: WSiP.

Reid, J.A., Fomestal, P., Cook, J. (1996). Uczenie się w małych grupach w klasie. Warszawa.

Rimm, S.B. (1994). Bariery szkolnej kariery. Warszawa.

Rutkiewicz, E. (1990). Proces komunikowania się na lekcji.

WSiP.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

1. posiada uporządkowaną wiedzę definiuje istotne pojęcia z zakresu edukacji: wychowania i dydaktyki

opisuje metody badawcze w pracy nauczyciela i wskazuje przykłady ich wykorzystania, wskazuje na czynniki wpływające na efektywność

2. wymienia i opisuje problemy wychowawcze i dydaktyczne, z jakimi spotyka się nauczyciel w szkole oraz wskazuje sposoby ich rozwiązania lub tworzy nowe pomysły na ich rozwiązanie

3. charakteryzuje poszczególne elementy dydaktyki ogólnej dotyczące programu nauczania, celów, treści, modeli i metod kształcenia, stosowania środków dydaktycznych, metod kontroli i oceny efektów kształcenia, organizacji procesu nauczania i uczenia się, sposobów i strategii prowadzenia lekcji

4. Potrafi dokonać analizy ważnych problemów współczesnej pedagogiki; potrafi zaprojektować scenariusz lekcji prawidłowo stosując wiedzę o poszczególnych elementach dydaktyki oraz zasadach kształcenia

5. prawidłowo analizuje i diagnozuje problemy edukacyjne, a następnie planuje i stosuje z uzasadnieniem wybrane metody dydaktyczne i wychowawcze w procesie rozwiązywania edukacyjnych problemów, wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł literaturowych oraz pomocy dydaktycznych

6. jest świadomy reguł działalności pedagogicznej oraz świadomy różnorodnych problemów wychowawczych i edukacyjnych z jakimi spotyka się nauczyciel w szkole oraz postępuje zgodnie z zasadami etyki nauczycielskiej

7. korzysta ze źródeł literaturoznawczych oraz pomocy dydaktycznych,

przygotowuje prezentację multimedialną i w oparciu o nią przeprowadza 45 -minutowe zajęcia posiada umiejętności komunikacji i pracy w grupie; wykazuje krytyczny namysł i refleksyjność; wykazuje odpowiedzialność w pracy z grupą

8. współpracuje z innymi, dba o jakość komunikacji w tracie dyskusji i wykonywanych zadań, dokonuje samooceny, potrafi udzielać informacji zwrotnych i oceniać pracę innych

Metody oceniania:

1. ocena pracy pisemnej (test) i prezentacji na zajęciach,

2. obecność i aktywność na zajęciach.

Kryteria oceniania:

Ocena Wymagania z zakresu wiedzy, umiejętności i kompetencji personalnych i społecznych

5 Student posiada znakomitą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne

4.5 Student posiada bardzo dobrą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne

4 Student posiada dobrą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne

3.5 Student posiada zadowalającą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, jednak występują pewne niedociągnięcia

3 Student posiada dostateczną wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, występują nadto znaczne niedociągnięcia i błędy

2 Student posiada niezadowalającą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne