Widowiska kulturowe

obowiązkowe

WIEDZA O TEATRZE

I stopień

Celem zajęć zapoznanie studentów z:

- zapoznanie studentów z różnymi odmianami, formami, typami, rodzajami i gatunkami widowisk kulturowych;

- zapoznanie studentów z najważniejszymi teoriami dotyczącymi widowisk kulturowych;

- zaprezentowanie studentom sposobów analizy i interpretacji widowisk kulturowych;

- wyrobienie w studentach umiejętności rozumienia przemian dokonujących się w kulturze współczesnej.

II rok

nie

W semestrze pierwszym nie są wymagane kompetencje wstępne. Dopiero semestr drugi (letni) bazuje na wcześniej przyswojonej wiedzy i wzbogaca ją.

Lista wymaganej literatury została udostępniona podczas pierwszego spotkania oraz zamieszczona w USOS.

Metody podające - prezentacja multimedialna

Metody problemowe - wykład problemowy

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 60

Godziny konsultacji 4

Napisanie sprawozdania z wybranych zajęć 2

Przygotowanie i zaprezentowanie wystąpienia na zajęciach w postaci referatu i prezentacji (wyszukiwanie i selekcja informacji, opracowanie tematu, napisanie referatu oraz przygotowanie prezentacji) 26

Czytanie wskazanej literatury 28

SUMA GODZIN 120

SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU) 4

3. Sumaryczne wskaźniki ilościowe

a) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich: 2

b) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe: 2

W ramach zajęć zostanie zdefiniowane i wprowadzenie pojęcie „widowisko kulturowe”. Wprowadzone zostaną podstawowe kategorie opisowe i interpretacyjne, wypracowane przez antropologię widowisk i performatykę do badania widowisk kulturowych. Omawiane będą różnorodne formy tych widowisk (obrzędy przejścia, rytuał, karnawał, ceremonie, święta) oraz przeprowadzona zostanie ich analiza. Istotny będzie kontekst kulturowy każdej z omawianych form – odniesienia do historii, obyczajowości, religii i działań teatralnych, jako do czynników wpływających na charakter i formę widowisk kulturowych .

Zdefiniowane i omówione zostanie znaczenie terminu „widowisko kulturowe”, różnice pomiędzy nim a terminami pokrewnymi; wskazanie różnic między pojęciami pokrewnymi oraz utrwalenie najważniejszych teorii i metody analiz (Erving Goffman, Victor Turner, Jean Duvignaud).

Student pozna podstawowe kategorie opisowe i interpretacyjne, wypracowane przez antropologię widowisk i performatykę.

Głównym zadaniem konwersatorium jest opanowanie umiejętności rozumienia przemian dokonujących się w widowiskach kulturowych. Analiza przeprowadzona zostanie na wybranych przykładach (m.in. święto; rytuał; ceremonie; pogrzeby; gry i zawody; karnawały). Zaproponowane przykłady posiadają odmienną genezę; pochodzą z kręgu życia politycznego, społecznego, jak i prywatnego (performanse władzy, rytuały, ceremonie, zachowania codzienne). Oprócz tematów o charakterze ogólnym dyskutowane są również kwestie szczegółowe, poświęcone różnym typom widowisk. Omówione zostaną różne modele widowisk kulturowych w kontekście uwarunkowań społeczno-kulturowych i historycznych, bądź obyczajowych.

- Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów. Oprac. A.Chałupnik, W. Dudzik, M. Kanabrodzki, L. Kolankiewicz. Wstęp i red. L. Kolankiewicz. Wyd. 2. Warszawa 2010.

Carlson M., Performans, tłum. E. Kubikowska, 2007.

- Caillois R., Żywioł i ład, Warszawa 1973;

- A. van Gennep, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, Warszawa 2006;

- Chrościcki J.A., Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974.

- Duvignaud J.., Dar z niczego. Przekład: Ł. Jurasz-Dudzik. Warszawa 2011

- Dudzik W., Struktura w antystrukturze. Szkice o karnawale i teatrze. Warszawa 2013

- Genet J., Ceremonie żałobne. Przeł. K. Rodowska. Gdańsk 1995.

- Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, Kraków 2000.

- Ficher-Lichte E., Teatr i teatrologia. Podstawowe pytania, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Wrocław 2012;

- Karnawał. Studia historyczno-antropologiczne. Red. W. Dudzik. Warszawa 2011:

- Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowisk kulturowego. Red. John J. MacAloon. Przekład Katarzyna Przyłuska-Urbanowicz. Warszawa 2009 (m.in.: John J. MacAloon, Igrzyska olimpijskie a teoria widowisk w społeczeństwach współczesnych);

Schechner R., Performatyka. Wstęp, Wrocław 2006;

- Schechner R., Przyszłość rytuału, przeł. T. Kubikowski, Warszawa 2000;

- Turner V. , Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działania w społeczeństwie, przeł. W. Usakiewicz. Kraków 2005 (rozdział 5: Pielgrzymki jako procesy społeczne).

- Turner V., Antropologia widowiska, przeł. M. i J. Dziekanowie, Warszawa 2008.

- „Przegląd Kulturoznawczy” 2009, nr 2 (6),

-

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

- scharakteryzować różnice międzykulturowe za pomocą analizy form widowiskowych;

- opisać współczesne i historyczne znaczenia widowisk kulturowych

rozpoznać różne rodzaje widowisk oraz dokonać ich analizy i interpretacji;

- opisać zmiany zachodzące we współczesnej kulturze, ich odbicia w widowiskach kulturowych i powiązać je z ogólniejszymi przemianami społecznymi;

- przygotować i przedstawić prezentację dotyczącą wybranego widowiska kulturowego;

Kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione w semestrze) i aktywność w ich trakcie (udział w dyskusjach);

- umiejętność zrelacjonowania głównych wątków dyskusji w sprawozdaniu;

- wartość merytoryczna referatu oraz sposobu jego przedstawienia – lub – wartość prezentacji oraz sposób jej przedstawienia;

- umiejętność zaprezentowania wiedzy nabytej w ramach przedmiotu

Skala ocen:

5,0 – bardzo dobra znajomość głównych kierunków refleksji nad widowiskami kulturowymi, umiejętność formułowania samodzielnych i pogłębionych opinii

4,5 – jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami

4,0 – możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsze umiejętności, niższa zdolność krytycznego porównania poszczególnych koncepcji, ograniczony sposób formułowania oryginalnych konkluzji

3,5 – zadowalająca znajomość głównych kierunków w badaniach nad widowiskami kulturowymi, zadowalająca umiejętność krytycznego porównania poszczególnych form

3,0 – zadowalająca znajomość głównych kierunków w badaniach nad widowiskami kulturowymi

2,0 – niezadowalająca znajomość głównych kierunków w badaniach nad widowiskami kulturowymi.

nie dotyczy.