Teoria przekładu - specjalizacja translatorska

obowiązkowe

studia slawistyczne

II stopień

Cele modułu kształcenia:

- umiejętność porozumiewania się ze specjalistami, ugruntowanie własnej wiedzy translatologicznej oraz umiejętności tłumaczenia, zdolności krytyczne i samokrytyczne, praca w grupie, umiejętność docenienia różnorodności kulturowej i wielokulturowej,

- umiejętność tłumaczenia tekstów specjalistycznych i literackich, umiejętność analizowania i syntezowania, umiejętność poprawnego wypowiadania się w mowie i piśmie w języku ojczystym, znajomość języka wybranego kraju słowiańskiego, umiejętność rozwiązywania problemów, umiejętność podejmowania decyzji,

- zdolność do samodzielnej pracy, rozumienie miejsca translatologii wśród innych dyscyplin humanistycznych, ugruntowanie świadomości międzykulturowej, umiejętność uczenia się, umiejętności badawcze, umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu sztuki przekładu w praktyce, kreatywność, rozumienie innych kultur i zwyczajów, dbałość o jakość wykonywanych zadań.

I rok

Osiągnięcie efektów uczenia się w zakresie przedmiotu: „Podstawy teorii przekładu”.

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład problemowy.

4

Treści programowe dla przedmiotu:

- zakres, miejsce i znaczenie teorii przekładu w naukach humanistycznych,

- wielojęzyczność i wielokulturowość a problemy przekładu,

- czeska i słowacka szkoła przekładoznawcza, polskie badania przekładoznawcze, ujęcia lingwistyczne,

- teorie przekładu z niemieckojęzycznego obszaru kulturowego, ujęcia hermeneutyczne,

- polisystemowa teoria przekładu,

- językoznawstwo kognitywne w teorii i praktyce przekładu,

- zwrot kulturowy w przekładoznawstwie,

- przekład feministyczny,

- etyka tłumacza, zawód tłumacza w ujęciu historycznym, tłumacze o sobie (Stanisław Barańczak, Karl Dedecius, Ludmiła Marijańska, Lucja Danielewska), koncepcje roli tłumacza Lawrence'a Venutiego i Anthony'ego Pyma.

Zalecana literatura:

E. Balcerzan, Tłumaczenie jako wojna światów, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2010.

A. Gajewska (red.), Myśl feministyczna a przekład, "Przekładaniec. Półrocznik Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ" 2010/2.

M. Heydel, P. Bukowski(red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Wydawnictwo Znak 2009.

A. Legeżyńska, Tłumacz jako drugi autor - dziś [w] Przekład literacki. Teoria - historia - współczesność. Red. A. Nowicka-Jeżowa i Danuta Knysz-Tomaszewska, Warszawa: PWN 1997.

E. Tabakowska, Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków: Universitas 2001.

B. Tokarz, Spotkania. Czasoprzestrzeń przekładu artystycznego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2010.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:

- zreferować i porównać koncepcje przekładu wypracowane na gruncie różnych teorii w naukach humanistycznych,

- wyjaśnić rolę studiów nad przekładem w całokształcie wiedzy o kulturze i komunikacji międzyludzkiej,

- czytać ze zrozumieniem i samodzielnie komentować prace teoretyczne z zakresu studiów nad przekładem w języku polskim,

- przygotować i przedstawić prezentację o tematyce teoretycznej z zakresu studiów nad przekładem,

- docenić znaczenie etyczne pracy translatorskiej oraz jej rolę dla udanej komunikacji w ramach społeczeństw wielokulturowych i cywilizacji zglobalizowanej.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość głównych kierunków teorii przekładu, bardzo dobra umiejętność krytycznego porównania poszczególnych koncepcji translatologicznych, wysoka świadomość kulturotwórczej funkcji przekładu.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie analizy porównawczej.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: niższa zdolność krytycznego porównania poszczególnych koncepcji translatologicznych.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość głównych kierunków teorii przekładu, zadowalająca umiejętność krytycznego porównania poszczególnych koncepcji translatologicznych (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), wysoka świadomość kulturotwórczej funkcji przekładu.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość głównych kierunków teorii przekładu, niska umiejętność krytycznego porównania poszczególnych koncepcji translatologicznych (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), wysoka świadomość kulturotwórczej funkcji przekładu.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość głównych kierunków w badaniach literackich i powiązanych z nimi teorii przekładu oraz wynikające z niej dalsze braki w zakresie efektów kształcenia zdefiniowanych dla przedmiotu.

Kryteria oceniania:

- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej),

- wartość merytoryczna i projekt prezentacji oraz sposób jej przedstawienia,

- umiejętność zaprezentowania na egzaminie wiedzy nabytej w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy.