Tradycje kulturowe literatur Półwyspu Bałkańskiego

obowiązkowe

bałkanistyka

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- zapoznanie z podstawową terminologią związaną z problemem tradycji, uporządkowanie wiedzy dotyczącej miejsca tradycji i literatur Półwyspu Bałkańskiego w szerszym kontekście historyczno-kulturowym,

- przygotowanie do interpretacji najważniejszych tekstów literatur Półwyspu Bałkańskiego, rozpoznawania charakterystycznych tradycji.

III rok

Dyskusja, praca z tekstem, praca w grupach.

3 (1+2)

Treści programowe dla przedmiotu:

- prezentacja na poziomie podstawowym pojęcia tradycji, jej ujęć, najważniejszych metodologii badawczych; ukazanie specyfiki badań tradycji literatur Półwyspu Bałkańskiego,

- przedstawienie na poziomie podstawowym problemu zróżnicowania kontekstów kształtowania się tradycji literatur i kultur Półwyspu Bałkańskiego; ukazanie praktycznego i teoretycznego wymiaru tradycji,

- prezentacja na poziomie podstawowym najważniejszych tradycji historyczno-kulturowych, religijnych, społecznych literatur Półwyspu Bałkańskiego; wskazanie najważniejszych kontekstów kulturowych, narodowych i ponadnarodowych,

- przedstawienie na poziomie podstawowym związków, wpływu i interferencji literatur Półwyspu Bałkańskiego z europejskim dziedzictwem kulturowym oraz religijnym; ukazanie związków z innymi – niesłowiańskimi tradycjami; używanie odpowiedniej terminologii,

- prezentacja na poziomie podstawowym problematyki związanej z epokami, prądami i twórczością najważniejszych przedstawicieli literatur Półwyspu Bałkańskiego,

- przedstawienie kierunków, ujęć i rozwiązań metodologicznych służących opisowi tradycji, rozumienia jej aksjologicznego i kulturowo-społecznego wymiaru.

Zalecana literatura:

Obowiązkowa:

J. Szacki, Tradycja. Przegląd problematyki, Warszawa 1971.

J. Rapacka, Dawna literatura serbska i dawna literatura chorwacka. Zarys dziejów, Warszawa 1993.

Pasterze wiernych Słowian: Święci Cyryl i Metody, wyb., przeł. i oprac. A. Naumow, Kraków 1985.

Apokryfy i legendy starotestamentowe Słowian południowych, wyb. i oprac. G. Minczew, M. Skowronek, Kraków 2006.

F. Gołębski, Stosunki kulturalne na Bałkanach, Warszawa 2001.

M. Todorova, Bałkany wyobrażone, przeł. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008.

Dar Słowa. Ze starej literatury serbskiej, oprac. A. Naumow, przeł. A. Naumow, T. Wątor-Naumow, T. Kotwiczowa, Łódź 1983.

Uzupełniająca:

R. Picchio, Latinitas Slaviae Romanae, w: Między Slavia Latina i Slavia Orthodoxa, red. J. Axer, “Łacina w Polsce” z. 1-2, Warszawa 1995.

R. Elsie, Zarys historii literatury albańskiej, Z. 1-4, przeł. I. Sawicka, Toruń 2004.

T. Dąbek-Wirgowa, Historia literatury bułgarskiej: zarys, Wrocław 1980.

A. Schmemann, Droga prawosławia w historii, przeł. H. Paprocki, Białystok 2001.

J. Leśny, Konstantyn i Metody – Apostołowie Słowian. Dzieło i jego losy, Poznań 1987.

B.Zieliński, Serbska powieść historyczna. Studia nad źródłami, ideami i kierunkami rozwoju, Poznań 1998.

D. Gil, Prawosławie – historia – naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności, Kraków 2005.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- zna definicje pojęcie tradycji, określić ich polisemiczny zakres semantyczny; potrafi posługiwać się podstawową terminologią i metodologią badań tradycji literackich, kulturowych, historycznych, religijnych, społecznych itd.,

- rozumie różnorodność kontekstów kształtowania się tradycji literatur i kultur Półwyspu Bałkańskiego,

- zna najważniejsze tradycje historyczno-kulturowe, religijne i społeczne literatur Półwyspu Bałkańskiego,

- dostrzega związki literatur Półwyspu Bałkańskiego z europejskim dziedzictwem kulturowym oraz religijnym; potrafi ukazać związki z innymi – niesłowiańskimi tradycjami,

- rozumie problematykę związaną z epokami, prądami i twórczością najważniejszych przedstawicieli literatur Półwyspu Bałkańskiego.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość zagadnień związanych z kulturą, historią, geografią Słowiańszczyzny Południowej, bardzo dobra orientacja w dziedzinie sztuki (w ujęciu historycznym jak i współcześnie) oraz religii i duchowości, uzupełniana na bieżąco wiedza z zakresu najnowszych wydarzeń kulturalnych i politycznych mających miejsce na terenie Słowiańszczyzny Południowej, wysoka świadomość roli Słowian Południowych w historii kulturowo-politycznej Europy.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza orientacja w bieżących wydarzeniach oraz znajomość zagadnień geograficzno-historycznym.

dostateczny plus (+dst; zadowalająca znajomość zagadnień związanych z kulturą, historią, geografią Słowiańszczyzny Południowej, zadowalająca orientacja w dziedzinie sztuki (w ujęciu historycznym jak i współcześnie) oraz religii i duchowości, wybiórcza wiedza z zakresu najnowszych wydarzeń kulturalnych i politycznych mających miejsce na terenie Słowiańszczyzny południowej, zadowalająca świadomość roli Słowian Południowych w historii kulturowo-politycznej Europy.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość zagadnień związanych z kulturą, historią, geografią Słowiańszczyzny Południowej, zadowalająca orientacja w dziedzinie sztuki (w ujęciu historycznym jak i współcześnie) oraz religii i duchowości, słaba z zakresu najnowszych wydarzeń kulturalnych i politycznych mających miejsce na terenie Słowiańszczyzny Południowej, słaba świadomość roli Słowian Południowych w historii kulturowo-politycznej Europy.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość zagadnień związanych z kulturą, historią, geografią Słowiańszczyzny Południowej, niezadowalająca orientacja w dziedzinie sztuki (w ujęciu historycznym jak i współcześnie) oraz religii i duchowości, niezadowalająca wiedza z zakresu najnowszych wydarzeń kulturalnych i politycznych mających miejsce na terenie Słowiańszczyzny Południowej, niezadowalająca świadomość roli Słowian Południowych w historii kulturowo-politycznej Europy.