Tradycje kulturowe krajów Europy Środkowej i Południowej - specjalizacja kultury południowo- i zachodniosłowiańskiej

obowiązkowe

studia slawistyczne

II stopień

Cele modułu kształcenia:

a) interpersonalne:

- kształtowanie zdolności krytycznej oceny zjawisk i procesów kulturowych,

- umiejętności interdyscyplinarnego łączenia wiedzy z zakresu teorii kultury, antropologii kulturowej, historii, religioznawstwa,

- formowanie umiejętności prowadzenia dyskusji w grupie/zespole oraz porozumiewania się z ekspertami z dziedziny kulturoznawstwa serbistycznego, kroatystycznego, bułgarystycznego, środkowoeuropejskiego,

- umiejętność docenienia przynależności narodowej i ponadnarodowej, różnorodności kulturowej i wielokulturowej, etnicznej i multietnicznej.

b) instrumentalne:

- umiejętność analizowania i syntezowania,

- wiedza podstawowa i średnio zaawansowana z zakresu kultury krajów Europy Środkowej i Południowej,

- umiejętność wypowiadania się w mowie i piśmie w języku ojczystym oraz czytania w jednym z języków południowosłowiańskich.

c) systemowe:

- umiejętność czytania/studiowania literatury fachowej na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym,

- zdobywanie umiejętności pisania pracy seminaryjnej,

- kształtowanie podstawowej wiedzy na temat kultury Europy Środkowej i Południowej, jej tradycji i specyfiki regionalnej i ponadregionalnej.

II rok

Wiedza na poziomie podstawowym na temat kultury i tradycji europejskiej wyniesiona z zajęć prowadzonych na pierwszym stopniu nauczania.

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, demonstracje dźwiękowe i/lub video, praca w grupach.

6

Podczas zajęć poruszane będą zagadnienia dotyczące szeroko pojętej kultury słowiańskiej (duchowej, materialnej, politycznej, religijnej) w swoich wzajemnych uwarunkowaniach, w kontaktach z bliższymi i dalszymi sąsiadami. Podjęty zostanie problem jej wyróżników podstawowych, specyfiki oraz zasad transformacji w perspektywie historycznej i we współczesności. Ich wpływu na współtworzenie słowiańskiej pamięci zbiorowej.

Treści programowe dla przedmiotu:

- prezentacja na poziomie zaawansowanym kultury i tradycji Europy Środkowej i Południowej oraz ich kontekstów historycznych, geopolitycznych, narodowych, ponadnarodowych, literackich,

- prezentacja na poziomie zaawansowanym repertuaru tradycji w kategoriach wspólnoty, tożsamości, przynależności oraz uwzględnienie kontekstu europejskiego tych tradycji,

- prezentacja na poziomie zaawansowanym tradycji i ich udziału, przejawów w procesie historyczno-kulturowym oraz powiązanie poszczególnych tradycji z analogicznymi zjawiskami w innych kulturach europejskich,

- prezentacja na poziomie zaawansowanym najważniejszych zjawisk i kierunków w kulturze (literaturze) Europy Środkowej i Południowej, reprezentatywnych autorów i tekstów kultury w odniesieniu do wspólnot o charakterze narodowym,

- prezentacja na poziomie zaawansowanym specyfiki kultury, tradycji, dziedzictwa w kontekście ogólnych i konkretnych (wybranych) zjawisk cywilizacyjnych i wydarzeń historycznych oraz konstrukcji/ projektów ideologicznych,

- prezentacja na poziomie zaawansowanym zjawisk kulturowych ich porównywania, formułowania wniosków, wyjaśniania i interpretowania tych zjawisk w kontekście szerokich formacji historycznych, politycznych, geopolitycznych, konfesyjnych, kulturowych.

Zalecana literatura:

Ch. Dawson, Formowanie się chrześcijaństwa, Warszawa 1987.

J. Meyendorf, Teologia bizantyjska, Warszawa 1984.

M. Banniard, Geneza kultury europejskiej, V-VIII w., tł. A. Kuryś, Warszawa 1995.

T. Wasilewski, Bizancjum i Słowianie w IX wieku, Warszawa 1972.

A. Naumow, Wiara i historia, Kraków 1996.

Słowianie i ich konfesje, red. L. Suchanek, Prace Komisji kultury Słowian PAU, t. VI, Kraków 2007.

E. Machut-Mendecka, Archetypy islamu, Warszawa 2005.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi na poziomie zaawansowanym definiować kulturę i opisywać fundamentalne tradycje kulturowe, ich uwarunkowania historyczne, geopolityczne, narodowe, ponadnarodowe, literackie,

- potrafi na poziomie zaawansowanym dokonać przeglądu i charakterystyki najważniejszych tradycji kulturowych, które budują wspólnoty o charakterze narodowym, kształtują ich mentalność, tożsamość i przynależność,

- uzyskuje zaawansowaną wiedzę na temat najważniejszych zjawisk i kierunków w kulturze (literaturze) Europy Środkowej i Południowej, reprezentatywnych autorów i tekstów kultury kształtujących poszczególne systemy wspólnot o charakterze narodowym,

- potrafi kategoryzować, kontekstualizować, zaklasyfikować tradycje i ich przejawy w procesie historyczno-kulturowym oraz powiązać je z analogicznymi zjawiskami w innych kulturach europejskich,

- rozumie specyfikę kultury, tradycji, dziedzictwa w kontekście ogólnych i konkretnych zjawisk cywilizacyjnych i wydarzeń historycznych oraz konstrukcji/ projektów ideologicznych,

- zyskuje umiejętność porównywania zjawisk kulturowych, formułowania wniosków, wyjaśniania i interpretowania tych zjawisk w kontekście szerokich formacji historycznych, politycznych, geopolitycznych, konfesyjnych, kulturowych,

- posiada umiejętność prawidłowego posługiwania się terminologią z zakresu literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, religioznawstwa; zabierania głosu w dyskusji; gromadzenia i wykorzystywania informacji naukowej; rekapitulowania i podsumowywania dyskusji, wyciągania wniosków; pracy w grupie.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość z zakresu kultury krajów Europy Środkowej i Południowej, szerokiego repertuaru tradycji i kontekstów historycznych, geopolitycznych, narodowych, ponadnarodowych, literackich; znakomita umiejętność analizy tekstów, samodzielność myślenia i oceniania faktów, bardzo dobrze napisana praca semestralna i sprawna prezentacja multimedialna.

dobry plus (db plus, 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie poziomu pracy semestralnej.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza umiejętność analizy i interpretacji, słabsza (bardziej odtwórcza) umiejętność formułowania sądów na temat kultury krajów Europy Środkowej i Południowej, praca semestralna napisana poprawnie.

dostateczny plus (dst plus; 3,5): zadowalająca znajomość głównych omawianych tradycji w Europie Środkowej i Południowej oraz ich kontekstów historycznych, geopolitycznych, narodowych, ponadnarodowych, literackich, zadowalająca umiejętność analizy i interpretacji omawianych tekstów kultury, zadowalająca umiejętność formułowania sądów na temat kultury, pomimo usterek akceptowalny poziom pracy semestralnej.

dostateczny (dst; 3,0): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość treści omawianych podczas zajęć, niezadowalający poziom pracy semestralnej na poziomie merytorycznym i stylistycznym.

Kryteria oceniania:

- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusjach, prezentacje indywidualne),

- napisanie pracy semestralnej i przygotowanie prezentacji multimedialnej,

- kolokwium zaliczeniowe i egzamin (obowiązuje wiedza zdobyta podczas konwersatoriów oraz uzyskana na podstawie lektury podstawowej i uzupełniającej),

- obecność na zajęciach (dopuszczalna nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach w semestrze).