Główne tendencje literatury europejskiej w XXI wieku

obowiązkowe

literatura powszechna

II stopień

Cele modułu kształcenia:

- zaznajomienie studenta z ogólną tendencjami w rozwoju literatur minionego ćwierćwiecza w Europie,

- przedstawienie rozwoju literatur narodowych na tle głównych europejskich tendencji w kulturze,

- rozwijanie wiedzy dotyczącej zjawisk kanonicznych i procesu kanonizowania dzieł literackich na przełomie XX/XXI wieku,

- wskazania na miejsce i rolę polskiej literatury w zakresie estetycznego, artystycznego oraz ideowo-filozoficznego rozwoju literatury w Europie,

- kształtowanie postawy rozumienia literackiej wspólnoty kontynentalnej, regionalnej i wielokulturowej.

II rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, metoda badawcza (dociekania naukowego).

4

Treści programowe dla przedmiotu:

- Europa – ogólny obraz literatur regionu, ich zróżnicowania historycznego i dominant artystycznych w XX wieku,

- główne nurty literackie w Europie, ich swoistość i znaczenie,

- postmodernizm (U. Eco, M. Kundera, P. Esterhazy W. Pielewin i in.),

- feminizm i gueer (E. Jelinek, A. Hollinghurst, M. Witkowski, T. Georgiev),

- literatura postkolonialna (S. Rushdie, J. Andruchowycz),

- literatura rozliczeń z historią (W. Jerofiejew i in.),

- literatura Holokaustu i postpamięci (I. Kertesz, A. Lustig, A. Janko),

- literatura mniejszości i migracji (P. Smaus, H. Muller, A. Bodor, M. Kundera, D. Lessing),

- nowy regionalizm literacki, europejski realizm magiczny (G. Grass, C. L. Zafón, D. Lessing),

- literatura New Age (P. Süskind, J. Rowling),

- literatura dokumentu (R. Kapuściński, S. Aleksijewicz),

- liberatura, hiertekstualność literacka (M. Joyce, R. Nowakowski).

Zalecana literatura:

Bassnett, Susan. Literatura porównawcza w XXI wieku. „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” nr 6 (2009), s. 111-119.

Dudek, Joanna. Miłosz wobec Conrada 1948-1959. Kraków 2014.

Fiut, Aleksander. Być (albo nie być) środkowoeuropejczykiem. Kraków 1999.

Iwasiów Inga, Gender dla średnio zaawansowanych. Warszawa 2008.

Jauss, Robert. Historia literatury jako prowokacja. Warszawa 1999.

Kundera, Milan. Sztuka powieści. Esej. Przeł. M. Bieńczyk. Warszawa 1998.

Kundera, Milan. Zachód porwany, albo tragedia Europy Środkowej. Wrocław 1984 i nast.

Literatura Europy. Historia literatury europejskiej. Pod red. Annick Benoit-Dasausoy i Guy’a. Fontaine’a. Gdańsk 2009.

Literatura polska w świecie. Tom I. Zagadnienia recepcji i odbioru. Red. Cudak Romuald. Katowice 2006.

Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów (1890-1990). Przewodnik encyklopedyczny pod red. Haliny Janaszek-Ivaničkowej. T. 1, Katowice 1994; T.2, Katowice 1999.

Narodowy i ponadnarodowy charakter literatury. Studia i rozprawy pod red. Marii Cieśli-Korytowskiej. Kraków 1996.

Pisarski, Mariusz. Xanadu. Hipertekstowe przemiany prozy. Kraków 2013.

Postmodernizm w literaturze i kulturze krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Red. naukowa H. Janaszek-Ivaničková, D. Fokkema. Katowice 1995.

Wichrowska, Elżbieta. Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku. Praca zbiorowa. Warszawa 2012.

Woldan, Alois. Mit Austrii w literaturze polskiej. Kraków 2002.

Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów. Pod red. Marii Bobrownickiej, Lucjana Suchanka, Franciszka Ziejki. Kraków 1997.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi przywołać informacje dotyczące najważniejszych wydarzeń w kulturze europejskiej końca XX i początku XXI wieku,

- umie zreferować główne idee filozoficzne i społeczno-polityczne, które wywarły wpływ na rozwój literatur w Europie przełomu XX-XXI wieku,

- potrafi wskazać ważne tendencje artystyczne w obrębie literatur europejskich, osadzając je we właściwym kontekście kulturowym,

- umie przeprowadzić kwerendę współczesnych dzieł literackich z wykorzystaniem źródeł elektronicznych tradycyjnych i ułożyć listę ważnych lektur,

- potrafi wskazać różnice i podobieństwa między literaturą polską a innymi literaturami krajów Europy, wynikające z odmiennego doświadczenia historycznego i kulturowego,

- potrafi zreferować problematykę wybranych dzieł literackich, które weszły do kanonu literatury europejskiej i światowej.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość i umiejętność porównywania literatur Europy w wybranych aspektach, wysoka świadomość znaczenia literatury w budowaniu tożsamości narodowej oraz regionalnej, bardzo dobre umiejętności analityczne oraz interpretacyjne wykazane podczas omawianie utworów literackich.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie znajomości historii kultury oraz konkretnych przykładów związanych dziejami kultury w Europie.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: niższa zdolność krytycznego rozpoznawania różnic i podobieństw w rozwoju literatur w Europie, słabsza wiedza przedmiotowa oraz umiejętności analityczno-interpretacyjne, zwłaszcza w zakresie porównywania.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość problematyki literackiej w Europie zadowalająca umiejętność porównawczej analizy oraz interpretacji wybranych utworów.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość poruszanej problematyki literackiej w Europie; niezadowalająca wiedza na temat metod i efektów porównywania utworów literackich.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość problematyki przedmiotowej z obszaru wybranych zagadnień literatury europejskiej; niezadowalająca wiedza na temat arcydzieł, postaci głównych twórców kultury w Europie oraz wynikające z niej dalsze braki w zakresie efektów umiejętności analizowania, interpretowania oraz porównywania dzieł literackich.

Kryteria oceniania:

- uczestnictwo w zajęciach,

- umiejętność analizy, interpretacji oraz porównywania nabyta w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy.