Polski język migowy

fakultatywne

Cele modułu kształcenia:

- przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu lingwistyki migowej,

- zwiększenie świadomości na temat funkcjonowania głuchych w Polsce i trudnościach komunikacyjnych tych osób w słyszącej większości,

- przekazanie wiedzy z zakresu gramatyki migowej,

- rozwinięcie sprawności komunikacyjnej w polskim języku migowym.

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, gra dydaktyczna/symulacyjna, metoda ćwiczeniowa, metody aktywizujące, praca w grupach.

2

Treści programowe dla przedmiotu:

- niesłyszący, niedosłyszący, słabosłyszący, głuchy, głuchoniemy, CODA... Głuchota w aspekcie medycznym, prawnym i społecznym, stereotyp Głuchego,

- głuchy czy głuchy? Głuchota w ujęciu kulturowym: funkcjonowanie głuchych w społeczeństwie – perspektywa historyczna i współczesna, zróżnicowanie środowiska głuchych (Głuchy, głuchy, CODA), wyznaczniki kultury Głuchych,

- alternatywne metody komunikacji: komunikacja oparta na kanale fonicznym i wizualno-przestrzennym, sposoby wykorzystywania alternatywnych metod komunikacji (komunikacja niewerbalna a języki migowe i Makaton),

- PJM, SJM i polszczyzna – język czy języki? Wskazanie podobieństw i różnic między pjm, sjm a polszczyzną, pjm a sjm – język naturalny czy sztuczny? pjm a polszczyzna – wybrane elementy systemowe w perspektywie porównawczej,

- daktylografia,

- autoprezentacja: savoir-vivre w kontakcie z Głuchym, sposoby nawiązania kontaktu, przedstawienie się, podstawowe informacje o sobie,

- wprowadzenie słownictwa z wybranych pól semantycznych: rodzina, charakter, praca, czas wolny, szkoła, dom, ubiór, wygląd zewnętrzny, jedzenie,

- gramatyka przestrzeni: klasyfikatory, czasowniki kierunkowe, liczebniki inkorporowane.

Zalecana literatura:

Lane H., Maska dobroczynności. Deprecjacja społeczności głuchych, tłum. R. Gałkowski, Warszawa 1996.

Woźnicka E.(red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych, Łódź 2007.

Sacks O., Zobaczyć głos. Podróż do świata ciszy, przeł. A. Małaczyński, Poznań 1998.

Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących, red. M. Świdziński, T. Gałkowski, Warszawa 2003.

Mrozik M., Ci, którzy mówią inaczej. Głusi jako obcy w polskim społeczeństwie słyszących [w:] Inny i Obcy w kulturze, cz. I: Widziane, oglądane, czytane – oblicza Obcego, Warszawa 2008, s. 227-240.

Bouvet D., Mowa dziecka. Wychowanie dwujęzykowe dziecka niesłyszącego, tłum. R. Gałkowski, 1996.

Szczepankowski B., Wyrównywanie szans osób niesłyszących. Optymalizacja komunikacji językowej, Siedlce 1998.

Świdziński M, Jak Głusi przyswajają język: o językach migowych i miganych [w:] Język migowy we współczesnym szkolnictwie na świecie i w Polsce, Malbork 2007, s. 16-24.

Świdziński M., Języki migowe [w:] Podstawy neurologopedii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska, Opole 2005, s. 679-692.

Stan badań nad Polskim Językiem Migowym, red. K. Michalewski, M. Świdziński, Łódź 2008.

Edukacja niesłyszących. Publikacja pokonferencyjna, Łódź 2011.

Jura M., Polszczyzna Głuchych [w:] Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, Toruń 2011, 37-50.

Ladd P., Understanding Deaf Culture: In Search of Deafhood, Multilingual Matters, 2003.

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi zdefiniować pojęcia: głuchy, Głuchy, niesłyszący, CODA, SODA, Kultura Głuchych,

- potrafi wskazać różnice między polskim językiem migowym a systemem językowo-migowym,

- zna alternatywne metody komunikacji,

- zna alfabet palcowy (daktylografię),

- zna podstawowe znaki polskiego języka migowego z zakresu pierwszego kontaktu, potrafi nawiązać kontakt z Głuchym i przedstawić się w polskim języku migowym,

- zna leksykę migową z zakresu pól semantycznych: rodzina, charakter, praca, czas wolny, szkoła, dom, ubiór, wygląd zewnętrzny, jedzenie,

- zna najważniejsze zagadnienia z gramatyki języka migowego: klasyfikatory, przestrzeń, znaki kierunkowe, liczebniki inkorporowane.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość głównych pojęć z zakresu lingwistyki migowej i surdoglottodydaktyki, bardzo dobra znajomość znaków daktylograficznych i leksyki z wybranych pól semantycznych, bardzo dobra umiejętność wykorzystania przestrzeni jako elementu gramatyki języka migowego wraz z bardzo dobrym opanowaniem wybranych zagadnień gramatyki migowej.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresie migania znaków daktylograficznych i leksyki.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza znajomość głównych terminów z zakresu lingwistyki migowej, słabsza znajomość znaków daktylograficznych i leksyki z wybranych pól semantycznych, niższe kompetencje w zakresie komunikacji w polskim języku migowym.

dostateczny plus (+dst; 3,5): więcej niż dostateczna znajomość głównych terminów z zakresu lingwistyki migowej, nieznaczne braki w zakresie sprawności komunikacyjnej w polskim języku migowym, dostateczne opanowanie leksyki i elementów gramatyki pjm.

dostateczny (dst; 3,0): dostateczna znajomość głównych terminów z zakresu lingwistyki migowej, braki w zakresie sprawności komunikacyjnej w polskim języku migowym, dostateczne opanowanie leksyki i elementów gramatyki pjm.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość głównych terminów z zakresu lingwistyki migowej, niedostateczne opanowanie leksyki migowej z wybranych pól semantycznych, jak również znaków daktylograficznych, niska sprawność komunikacji w pjm głównie w zakresie wykorzystania przestrzeni i elementów gramatyki języka migowego.

Kryteria oceniania:

- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej),

- jakość wykonania prac domowych,

- umiejętność zaprezentowania podczas zaliczenia zdobytej wiedzy i kompetencji komunikacyjnych w polskim języku migowym.