Laboratoria natury: teoria i działanie

fakultatywne

filologia polska

- zaznajomienie z podstawowymi koncepcjami i pojęciami z zakresu ekokrytyki; opanowanie wiedzy metodologicznej z zakresu ekokrytyki

- kształcenie umiejętności porozumiewania się z ekspertami z różnorodnych dziedzin; opanowanie elementarnych pojęć z zakresu ekologii, ekonomii, socjologii i prawa;

- kształcenie umiejętności przekazywania wiedzy zróżnicowanym nieprofesjonalnym odbiorcom;

- kształcenie umiejętności analizowania i syntezowania tekstów z różnych dziedzin oraz umiejętności pisania recenzji publikacji naukowej i popularnonaukowej

- kształcenie umiejętności translacji artystycznej, wykorzystywania różnych form sztuki do przekazywania treści ekokrytycznych;

- kształcenie umiejętności przygotowywania konspektów zajęć z zakresu ekokrytyki

- nie

- brak

Biblioteka Uniwersytecka UAM oraz biblioteki wydziałowe (WFPiK, WNS); Biblioteka Raczyńskich; Biblioteka PTPN; zasoby i źródła internetowe; materiały dostarczone przez prowadzącego.

wykład, konwersatorium, warsztat, dyskusja, praca indywidualna, praca w grupie

73 h / 2 ECTS

Ćwiczenia skupiają się na prezentacji podstawowych koncepcji i pojęć z zakresu ekokrytyki oraz

kształceniu umiejętności analizowania tekstów z różnych dziedzin i pisania recenzji publikacji naukowej i popularnonaukowej.

Ćwiczenia skupiają się na prezentacji podstawowych koncepcji i pojęć z zakresu ekokrytyki (z zakresu metodologii badań literackich – ekokrytyki, animal studies – oraz filozofii, socjologii, nauk społecznych, prawa, ekonomii, nauk przyrodniczych). Przedmiot akcentuje powiązania pomiędzy literaturą, kulturą, historią, życiem społecznym (tu: socjologią, prawem, ekonomią) a ekologią. W trakcie ćwiczeń szczególna uwaga zostaje poświęcona kształceniu umiejętności analizowania tekstów z różnych dziedzin i pisania recenzji publikacji naukowej i popularnonaukowej.

Tematyka zajęć:

- Nowoczesne i ponowoczesne koncepcje natury;

- Ekologia jako globalne wyzwanie społeczne, ekonomiczne i polityczne;

- Podmiotowość zwierząt jako kłopot i wyzwanie dla prawa;

- Natura jako wyzwanie (w) refleksji religijnej / teologicznej;

- Ekokrytyka: natura i literatura (budowa syntezy historycznoliterackiej, uwzględniającej różne sposoby reprezentacji natury);

- Pułapki reprezentacji zwierząt i natury w kinematografii i sztuce krytycznej.

Na wybrane zajęcia zapraszani są eksperci w danej dziedzinie.

Anna Barcz, Dorota Łagodzka (red.), Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2015.

Anna Barcz, Magdalena Dąbrowska (red.), Zwierzęta, gender i kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna, E-naukowiec, 2014.

Anna Barcz, Przyroda – bliska czy daleka? Ekokrytyka i nowe sposoby poetyki odpowiedzialności za przyrodę w literaturze, „Anthropos?” 2012, nr 18-19 [online].

Anna Barcz, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, 2016.

Bruno Latour, Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, tłum. A. Czarnecka, wstęp Maciej Gdula, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.

Ekologia. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. Michał Sutowski, Joanna Tokarz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.

Nicholas Stern, Globalny ład. Zmiany klimatu a powstanie nowej epoki postępu i dostatku, tłum. A. Orzechowska-Barcz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2010.

Dorota Probucka, Prawa zwierząt, Univesritas, 2015.

Jarosław Urbański, Społeczeństwo bez mięsa. Socjologiczne i ekonomiczne uwarunkowania wegetarianizmu, współautorka: Ilona Rabizo, redakcja naukowa i posłowie: Andrzej W. Nowak, Wydawnictwo A+, 2016.

Julia Fiedorczuk, Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki, Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2015.

Julia Fierodczuk, Gerardo Beltran, Ekopoetyka. Ekologiczna obrona poezji, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego (Warszawa), Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, 2015.

Michel Marder, Czy rośliny powinny mieć prawa?, tłum. K. Kornas, „Znak” 2016, nr 733.

Monika Bakke, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2010.

Przemysław Czapliński, Literatura i życie. Perspektywy biopoetyki, w: Anna Legeżyńska, Ryszard Nycz (red.), Literatura – Teoria – Życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej, Instytut Badań Literackich PAN, 2012.

Stanisław Zięba, Historia myśli ekologicznej, Wyd. KUL, 2004.

Tomasz Pietrzykowski, Spór o prawa zwierząt, Sonia Draga, 2007.

Urszula Zarosa, Status moralny zwierząt, PWN, 2016.

Po zakończeniu przedmiotu student potrafi:

- zdefiniować, porównać i wiązać ze sobą rozmaite pojęcia z zakresu metodologii badań literackich (ekokrytyki, animal studies), filozofii, socjologii, nauk społecznych, prawa, ekonomii, nauk przyrodniczych, stosując terminologię poprawnie i zgodnie z przeznaczeniem;

- scharakteryzować i zinterpretować powiązania pomiędzy literaturą, kulturą, historią, życiem społecznym (tu: socjologią, prawem, ekonomią) a ekologią;

- zreferować i porównać wybrane filozoficzne koncepcje natury (ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji nowoczesnych i ponowoczesnych);

- zbudować syntezę historycznoliteracką, uwzględniającą różne sposoby reprezentacji natury;

- operować informacją naukową z zakresu ekokrytyki i ekologii (w tym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje) oraz zastosować ją w konkretnym kontekście;

- zaprojektować scenariusz zajęć obejmujących ekokrytyczne sposoby czytania;

- napisać recenzję wybranej książki z literatury pięknej (z perspektywy ekokrytyki) oraz książki popularnonaukowej o tematyce ekologicznej;

- samodzielnie przygotować prezentację stanowiska, merytoryczną argumentację; wziąć udział w dyskusji; moderować dyskusję.

Warunkiem uzyskania zaliczenia są: 1) obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach; 2) moderacja jednego spotkania z zaproszonym na zajęcia gościem / ekspertem; 3) wykonanie jednego z zadań:a) przygotowanie mikro-recenzji wybranej książki o tematyce ekologicznej / ekokrytycznej; b) opracowanie scenariusza zabawy dla grupy dziecięcej lub konspektu zajęć dydaktycznych (szkolnych) uwzględniających ekokrytyczne czytanie literatury c) przygotowanie pracy artystycznej uwzględniającej ekokrytyczne czytanie literatury; d) przekład fragmentu tekstu naukowego.

Skala ocen

5,0 – bardzo dobra znajomość zagadnień i zjawisk powiązanych tematycznie z przedmiotem zajęć; bardzo dobra znajomość wybranych filozoficznych koncepcji natury (ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji nowoczesnych i ponowoczesnych);umiejętność różnego definiowania natury i ekologii; wysoka świadomość powiązań zachodzących pomiędzy ekokrytyką a podstawowymi zagadnieniami socjologicznymi, ekonomicznymi i prawnymi; znajomość historii literatury nowoczesnej (związane z naturą / środowiskiem nurty, wątki i dzieła w literaturze XIX-XXI wieku); znajomość podstawowych pojęć z zakresu socjologii, ekonomii, ekologii politycznej, prawa; bardzo dobra znajomość metodologii badań literackich (ekokrytyka; ekopoetyka; zookrytyka; animal studies; biopoetyka); bardzo dobra umiejętność krytycznej analizy omawianych tekstów; umiejętność budowania syntezy historycznoliterackiej, uwzględniającej różne sposoby reprezentacji natury; umiejętność aplikowania koncepcji ekokrytycznych do analizy i interpretacji dzieł literackich; umiejętność aplikowania wiedzy z innych dziedzin (nauk ścisłych, ekonomicznych, społecznych) do interpretacji literackiej; umiejętność kompilowania zdobytej wiedzy, budowania transdyscyplinarnych ujęć uogólniających; umiejętność projektowania zajęć obejmujących ekokrytyczne sposoby czytania; umiejętność pisania tekstu recenzenckiego w oparciu o wyznaczony model; dotrzymanie warunków zaliczenia przedmiotu.

4,5 – jak wyżej, z dopuszczalnymi nieznacznymi brakami, zwłaszcza w zakresie znajomości powiązań zachodzących pomiędzy ekokrytyką a podstawowymi zagadnieniami socjologicznymi, ekonomicznymi i prawnymi, umiejętności aplikowania wiedzy z innych dziedzin (nauk ścisłych, ekonomicznych, społecznych) do interpretacji literackiej; dopuszczalne ubytki w znajomości historii literatury nowoczesnej oraz znajomości podstawowych pojęć z zakresu socjologii, ekonomii, ekologii politycznej, prawa; dotrzymanie warunków zaliczenia przedmiotu.

4,0 – możliwy szerszy zakres braków w znajomości i umiejętności wykorzystania powiązań między ekokrytyką a zagadnieniami socjologicznymi, ekonomicznymi, prawnymi; dopuszczalne większe ubytki w znajomość historii literatury nowoczesnej; dotrzymanie warunków zaliczenia przedmiotu.

3,5 – zadowalająca znajomość zagadnień i zjawisk powiązanych tematycznie z przedmiotem zajęć; znajomość wybranych filozoficznych koncepcji natury (ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji nowoczesnych i ponowoczesnych);umiejętność różnego definiowania natury i ekologii; zadowalająca świadomość powiązań zachodzących pomiędzy ekokrytyką a podstawowymi zagadnieniami socjologicznymi, ekonomicznymi i prawnymi; znajomość historii literatury nowoczesnej; dostateczna znajomość podstawowych pojęć z zakresu socjologii, ekonomii, ekologii politycznej, prawa; dostateczna znajomość metodologii badań literackich (ekokrytyka; ekopoetyka; zookrytyka; animal studies; biopoetyka); umiejętność pobieżnej analizy omawianych tekstów; umiejętność budowania syntezy historycznoliterackiej, uwzględniającej różne sposoby reprezentacji natury; umiejętność aplikowania koncepcji ekokrytycznych do analizy i interpretacji dzieł literackich; umiejętność projektowania zajęć obejmujących ekokrytyczne sposoby czytania lub/i umiejętność pisania tekstu recenzenckiego w oparciu o wyznaczony model; dotrzymanie warunków zaliczenia przedmiotu.

3,0 – jak wyżej, z dopuszczalnymi większymi brakami w zakresie świadomości powiązań zachodzących pomiędzy ekokrytyką a podstawowymi zagadnieniami socjologicznymi, ekonomicznymi i prawnymi oraz znajomości podstawowych pojęć z zakresu socjologii, ekonomii, ekologii politycznej, prawa; umiejętność niepełnej analizy omawianych tekstów; umiejętność projektowania zajęć obejmujących ekokrytyczne sposoby czytania lub/i umiejętność pisania tekstu recenzenckiego w oparciu o wyznaczony model (dopuszczalne nieznaczne braki w zakresie tych umiejętności); dotrzymanie warunków zaliczenia przedmiotu.

2,0 – niezadowalająca znajomość zagadnień i zjawisk powiązanych tematycznie z przedmiotem zajęć; nieznajomość wybranych filozoficznych koncepcji natury; brak umiejętności różnego definiowania natury i ekologii; niedostrzeganie powiązań zachodzących pomiędzy ekokrytyką a podstawowymi zagadnieniami socjologicznymi, ekonomicznymi i prawnymi; niezadowalająca znajomość historii literatury nowoczesnej; nieznajomość podstawowych pojęć z zakresu socjologii, ekonomii, ekologii politycznej, prawa; brak umiejętności analizy omawianych tekstów; brak umiejętności projektowania zajęć obejmujących ekokrytyczne sposoby czytania lub/i umiejętność pisania tekstu recenzenckiego w oparciu o wyznaczony model; niedotrzymanie warunków zaliczenia przedmiotu.

- brak