Europejskie i rodzime konteksty kultury chorwackiej

obowiązkowe

studia slawistyczne, specjalność: studia kroatystyczne

II stopień

Cele modułu kształcenia:

Kształtowanie zdolności krytycznej oceny zjawisk i procesów literackich, umiejętności interdyscyplinarnego łączenia wiedzy z zakresu teorii literatury, historii, historii literatury powszechnej, formowanie umiejętności prowadzenia dyskusji w grupie/zespole oraz porozumiewania się z ekspertami z dziedziny literaturoznawstwa chorwackiego, umiejętność docenienia różnorodności kulturowej i wielokulturowej.

II rok

Wiedza na poziomie podstawowym na temat historii kultury i literatury Chorwacji oraz zjawisk z zakresu historii powszechnej.

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, praca z tekstem, metoda badawcza (dociekania naukowego).

5

Treści programowe dla przedmiotu:

- zaprezentowanie w pogłębionym zakresie kultury chorwackiej w ujęciu chronologicznym i typologicznym; ukazanie najważniejszych zjawisk i kierunków rozwoju,

- zaprezentowanie na poziomie zaawansowanym poszczególnych tradycji budujących kulturę chorwacką; ukazanie najważniejszych elementów tych tradycji,

- przedstawienie na poziomie poszerzonym lokacji kultury chorwackiej i jej odniesień wobec wschodniego i zachodniego kręgu cywilizacyjnego,

ukazanie związków kultury chorwackiej z różnych okresów jej rozwoju z analogicznymi okresami kultury europejskiej, wyeksponowanie płaszczyzn identyfikacji i zróżnicowania,

- przedstawienie omawianych tradycji i kontekstów kulturowych na tle wydarzeń historycznych, politycznych i społecznych w Europie Środkowej i na Bałkanach,

- prezentacja omawianych zjawisk i kontekstów kultury chorwackiej w interdyscyplinarnych powiązaniach z innymi obszarami kultury i sztuki.

Zalecana literatura:

F. Znaniecki, Nauki o kulturze, przeł. J. Szacki, Warszawa 1971.

M. Kula, Wybór tradycji, Warszawa 2003.

Sujecka, Przestrzeń jako metafora w dialogu pojęć między Bałkanami i Europą. Czy Europa jest metaforą dla Bałkanów?, „Studia Litteraria Polono-Slavica” 2008, nr 8, 2008, numer tematyczny: Metafory w dyskursie humanistycznym, w mówieniu publicznym i w mowie potocznej, red. J. Sujecka, s. 177–188.

G. Szwat-Gyłybowa, Stereotyp Turka w piśmiennictwie bułgarskim XIX stulecia a grzechy europejskiego orientalizmu, (w:) Kategoria narodu w kulturach słowiańskich, pod red. T. Dąbek-Wirgowej i A.Z. Makowieckiego, Warszawa 1993, s. 71–76.

Etnogeneza, historia i kultura ludów bałkańskich w starożytności, red. W. Pająkowski, L. Mrozewicz, Poznań 1990.

B. Uspienski, Religia i semiotyka, Gdańsk 2001.

Semantyka Rosji na Bałkanach, Colloquia Balkanica, t. 1, red. J. Sujecka, Warszawa 2011.

M. Czerwiński, Chorwacja między Europą a Bałkanami. Analiza dyskursu prasowego, w: W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacje tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku, red. M. Dąbrowska-Partyka, Kraków 2005, s. 97–116.

M. Dąbrowska-Partyka, Chorwacja w Europie – Europa w Chorwacji. Przewartościowania w obrębie kanonu literatury chorwackiej, [w:] W poszukiwaniu nowego kanonu…, s. 351–370

Kola, Europa w dyskursie polskim, serbskim i chorwackim. Rekonfiguracje krytyczne, Toruń 2011.

Wielkie mity narodowe Słowian, red. A. Gawarecka, A. Naumow, B. Zieliński, Poznań 2001.

Kultura po przejściach, osoby z przeszłością, t.1. Polski dyskurs postzależnościowy – Konteksty i perspektywy badawcze, Kraków 2011.

Bałkany w XX i XXI wieku: historia, polityka, kultura, red. H. Stys i Sz. Sochacki. Toruń 2009.

Jezernik, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, tłum. P. Oczko, Kraków 2007.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- potrafi na poziomie poszerzonym definiować i opisywać podstawowe zjawiska, tradycje i konteksty kultury chorwackiej; potrafi je zaprezentować i przedstawić w ujęciu genetycznym i typologicznym,

- potrafi w sposób kompleksowy te zjawiska, tradycje i konteksty powiązać, wyjaśnić, i zakwalifikować, opisać i wyróżnić ich podstawowe wyznaczniki,

- umie odnajdywać kulturowe odniesienia tekstów literackich i ujmować je za pomocą narzędzi komparatystyki literackiej,

- umie kategoryzować, kontekstualizować, zaklasyfikować określone zjawiska kultury chorwackiej i powiązać je z analogicznymi zjawiskami w innych kulturach europejskich,

potrafi budować ujęcia uogólniające, rozwijać, wyjaśniać i rekonstruować zjawiska kultury w odniesieniu do wschodniego i zachodniego kręgu cywilizacyjnego,

- zyskuje umiejętność wyjaśniania i interpretowania zjawisk literackich w kontekście szerokich formacji historycznoliterackich, historycznych, politycznych, kulturowych, ideologicznych,

- potrafi analizować, interpretować i samodzielnie oceniać teksty kultury, korzystając z najnowszych ustaleń slawistyki literaturoznawczej.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość najważniejszych tradycji, zjawisk w kulturze (literaturze) bałkańskiej oraz jej wschodnich i zachodnich kontekstów, znakomita umiejętność analizy tekstów, samodzielność myślenia i oceniania faktów.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza umiejętność analizy i interpretacji, słabsza (bardziej odtwórcza) umiejętność formułowania sądów na temat kultury i literatury.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość najważniejszych tradycji, zjawisk w kulturze (literaturze) bałkańskiej oraz jej wschodnich i zachodnich kontekstów, zadowalająca umiejętność analizy i interpretacji omawianych tekstów, zadowalająca umiejętność formułowania sądów na temat kultury i literatury.

dostateczny (dst; 3,0): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość treści omawianych podczas zajęć, niedostateczny poziom wiedzy w zakresie znajomość najważniejszych tradycji, zjawisk w kulturze (literaturze) bałkańskiej oraz jej wschodnich i zachodnich kontekstów.