Analiza dzieła operowego - międzywydziałowa spec. operologiczna

obowiązkowe

filologia polska

II stopień

Cele modułu kształcenia:

- zaznajomienie studentów z ważnymi dziełami operowymi wraz z umiejętnością odniesienia ich do ogólnego kontekstu przemian historycznych i kulturowych w teatrze operowym XVII, XVIII, XIX i XX wieku,

- opanowanie i doskonalenie przez studentów umiejętności analityczno-interpretacyjnych, które pozwolą im dotrzeć do warstwy sensów omawianych dzieł operowych, uchwycić ich wymiary estetyczne oraz ułatwią ustalenie ich rangi w obrębie historii opery i teatru operowego, co z kolei umożliwi dalsze samodzielne poszukiwania interpretacyjne,

- kształcenie umiejętności samodzielnych wypowiedzi ustnych na temat dzieł operowych (z możliwością przygotowania prezentacji, również multimedialnej, na wybrany i zgodny z programem zajęć temat),

- kształtowanie świadomości komparatystycznej oraz interdyscyplinarnej, umożliwiającej połączenie historii opery i teatru operowego z historią innych sztuk (np. teatru dramatycznego, literatury, malarstwa).

I rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, praca z tekstem, metoda badawcza (dociekania naukowego), metoda projektu, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

8 (3+5)

Treści programowe dla przedmiotu:

- kluczowe idee filozoficzne, literackie, estetyczne i kulturowe kształtujące proces przemian w historii opery XVII-XX wieku (np. romantyczna korespondencja sztuk, operowy szekspiryzm, muzyczny ekspresjonizm, XX-wieczny formalizm etc.),

- związki opery z historią literatury,

- związki opery z historią muzyki (np. usytuowanie omawianych dzieł operowych w kontekście przemian paradygmatów muzycznych lub studiów nad myślą o muzyce),

- ewolucja form dramatyczno-muzycznych w XVII-XX wieku,

- muzyczna adaptacja tekstu literackiego – dramatycznego, epickiego lub lirycznego, oraz proces kształtowania libretta operowego,

- język muzyczny w operze (np. semantyka tonacji, motywy przewodnie etc.),

- relacje między komponentami widowiska operowego – słowem, muzyką i inscenizacją teatralną,

- przygotowywanie projektu, pracy ustnej lub multimedialnej, poświęconej wybranym zagadnieniom ideowym lub estetycznym opery i teatru operowego.

Zalecana literatura:

E. Fubini, Historia estetyki muzycznej, przeł. Z. Skowron, Kraków 1997.

B. Horowicz, Teatr operowy. Historia opery. Realizacje sceniczne. Perspektywy, Warszawa 1963.

P. Kamiński, Tysiąc i jedna opera, t. 1-2, Kraków 2008.

K. Kozłowski, O libretcie operowym, przemianach w jego rozumieniu i jedności dramatu muzycznego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” V(XXV), Poznań 1998 oraz w: tegoż, Opera i dramat muzyczny. Szkice, Poznań 2006.

Bliżej opery. Twórcy – dzieła – konteksty, red. Jarosław Mianowski, Ryszard Daniel Golianek, Toruń 2010.

Powyższa literatura ma charakter orientacyjny. Zestaw lektur dla danej grupy studenckiej ustala osoba prowadząca zajęcia. Wszystkie wykorzystane w trakcie zajęć teksty znajdują się w Bibliotece Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM oraz Bibliotece Uniwersyteckiej UAM.

Po zakończeniu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia EU student/ka:

- potrafi: wskazać wybrane arcydzieła operowe i omówić ich tematykę oraz kształt estetyczny z użyciem terminologii z zakresu badań nad literaturą, teatrem operowym i formami dramatyczno-muzycznymi, a także jest gotów popularyzować wiedzę na ich temat,

- analizować i interpretować reprezentatywne dla historii opery dzieła dramatyczno-muzyczne, wykorzystując do tego znajomość kontekstu historycznego i kulturowego oraz wiedzę o wybranych metodologiach badań nad operą i teatrem operowym oraz odczuwać odpowiedzialność za zachowanie dziedzictwa kulturowego,

- rozpoznać i scharakteryzować kluczowe idee filozoficzne i estetyczne kształtujące operę i teatr operowy,

- wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje dotyczące opery i teatru operowego oraz stosować umiejętności badawcze i praktyczne (formułowanie i analiza problemów, dobór metod i narzędzi, opracowanie, prezentacja i wdrożenie wyników) w celu wykorzystania ich w pracy zawodowej, w związku ze specjalizacją uzyskaną w ramach II stopnia kształcenia

- przygotować i zaprezentować projekt, wystąpienie ustne lub multimedialne na wybrany temat dotyczący opery XVII, XVIII, XIX lub XX wieku – w ramach wystąpienia student potrafi wykorzystać poglądy różnych badaczy i na ich tle formułować własne wnioski, wykazując się świadomością roli wiedzy o operze w budowaniu tożsamości zbiorowej,

- uczestniczyć w życiu kulturalnym i samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość wybranych arcydzieł operowych, bardzo dobra umiejętność referowania ich problematyki z użyciem elementarnej terminologii, bardzo dobra znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia opery i teatru operowego, bardzo wysoka sprawność analityczno-interpretacyjna, bardzo dobra umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami w zakresie analizy i interpretacji dzieła operowego oraz umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: nieco niższa znajomość wybranych arcydzieł opery i teatru operowego, nieco niższa umiejętność referowania ich problematyki, nieco niższa znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia opery i teatru operowego.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość wybranych arcydzieł operowych, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), zadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia opery i teatru operowego, zadowalająca sprawność analityczno-interpretacyjna i umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość wybranych arcydzieł operowych, zadowalająca umiejętność referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii (wymagająca np. zadawania pytań pomocniczych przez osobę egzaminującą), słaba znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia opery i teatru operowego, słaba sprawność analityczno-interpretacyjna oraz niska umiejętność operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość wybranych arcydzieł operowych, brak umiejętności referowania ich problematyki z użyciem podstawowej terminologii literaturoznawczej, niezadowalająca znajomość ważnych idei filozoficznych i estetycznych stymulujących przekształcenia opery i teatru operowego, brak sprawności analityczno-interpretacyjnej, brak umiejętności operowania różnymi formami wypowiedzi naukowej.

Kryteria oceniania:

- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej);

- wartość merytoryczna i projekt prezentacji oraz sposób jej przedstawienia;

- sprawność analityczno-interpretacyjna

- umiejętność zaprezentowania projektu wiedzy, pracy ustnej lub multimedialnej opartej na wiedzy nabytej w ramach przedmiotu oraz poziom tej wiedzy.