Chemia metaloorganiczna

Chemia metaloorganiczna należy do najszybciej rozwijających się dziedzin chemii. Definicją Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) związki metaloorganiczne to takie, w których występuje wiązanie metal-węgiel (z wyjątkiem typowych połączeń nieorganicznych jak węgliki i cyjanki metali), a w roli metalu może występować każdy pierwiastek o elektroujemności mniejszej od atomu węgla. Atrakcyjność związków metaloorganicznych wynika z różnorodnych właściwości determinujących wielostronne zastosowanie. Do nich należą: wysoka reaktywność i selektywność w określonych przemianach chemicznych, występowanie w różnorodnych postaciach zawierających różne rodzaje pierwiastków (od metaloidów przez metale grup głównych do metali przejściowych), możliwość izolacji czystych metali i ich związków poprzez bezpośredni rozkład, możliwość tworzenia polimerów gdzie metal występuje w łańcuchu głównym lub/i w bocznym, w których zachowane są własności polimeru i związku metaloorganicznego.

Studenci po zapoznaniu się z specjalistyczną aparaturą oraz technikami prowadzenia eksperymentów w atmosferze obojętnej samodzielnie wykonują cykl ćwiczeń praktycznych przewidzianych programem pracowni. Zagadnienia chemii związków metaloorganicznych podzielone zostały na dwa bloki: Blok A - Synteza związków metaloorganicznych pierwiastków grup głównych; Blok B - Synteza związków metaloorganicznych pierwiastków przejściowych.

Tematem ćwiczeń Bloku A jest zapoznanie studentów z metodami syntezy, budową, właściwościami chemicznymi, a także reaktywnością jonowych oraz kowalencyjnych połączeń metaloorganicznych pierwiastków bloków s i p. W przypadku Bloku B ćwiczenia opierają się na kompleksowych połączeniach metaloorganicznych pierwiastków przejściowych. Przykłady związków metali bloku d ilustrują metody syntezy tego typu połączeń, np. z wykorzystaniem metaloorganicznych pochodnych grup głównych jak również możliwości występowania różnego typu wiązań pomiędzy metalami i ligandami organicznymi.

1. C. Elschenbroich "Organometallics", Wiley-VCH, 2008.

2. F. Pruchnik, "Chemia metaloorganiczna - pierwiastki przejściowe", PWN, Warszawa 1991.

3. F. Pruchnik, "Preparatyka związków metaloorganicznych - metale przejściowe", PWN, Warszawa 1993.

4. I. Omae, "Application of Organometallic Compounds", J. Wiley and Sons, 1998.