Przedmiot fakultatywny: Dylematy resocjalizacji przestępców niepoprawnych i więźniów dożywotnich. Pomiędzy poprawą a eliminacją

fakultatywne

Pedagogika

I stopień

1. Przekazanie podstawowych informacji na temat specyfiki funkcjonowania wybranych grup przestępców (skazani z orzeczeniem osobowości nieprawidłowej, odbywający kare dożywotniego pozbawienia wolności, stwarzający szczególne zagrożenie dla zakładu karnego i społeczeństwa, recydywiści) w zakładzie karnym.

2. Zapoznanie studenta ze specyfiką pracy penitencjarnej z omawianymi grupami sprawców przestępstw (w tym z formami terapii, środkami oddziaływania penitencjarnego, metodami pracy).

3. Przekazanie podstawowej wiedzy na temat prawnych, psychologicznych i pedagogicznych przyczyn popełniania omawianych przestępstw.

4. Zapoznanie studenta z zagrożeniami wpływającymi na pracę penitencjarną ze sprawcami omawianych przestępstw oraz dyskusja wokół tego zagadnienia zmierzająca do zaproponowania potencjalnych rozwiązań.

5. Omówienie indywidualnych przypadków sprawców przestępstw oraz form pracy penitencjarnej z nimi.

Głównym celem zajęć jest pochylenie się nad zagadnieniem więźnia niepoprawnego, poprzez odwołanie się do aspektów prawnych, pedagogicznych i psychologicznych teorii poprawy oraz analizy przypadków osób skazanych za przestępstwa o charakterze seksualnym, więźniów stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego, wielokrotnych recydywistów, zabójców (osób skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności) oraz więźniów z orzeczeniem osobowości nieprowidłowej.

Szczegołowe treści poruszane w trakcie zajęć:

1. Idea więźnia niepoprawnego – wprowadzenie do zagadnienia, ujęcie historyczne, rozwój idei na przestrzeni lat i w różnych państwach.

2. Aspekty prawne postepowania z więźniem niepoprawnym, pedagogiczne i psychologiczne teorie i założenia dotyczące możliwości poprawy człowieka.

3. Wybrane aspekty funkcjonowania w izolacji więziennej i sposoby postępowania (w systemie penitencjarnym Polski i wybranych krajów europejskich) kilku grup sprawców spośród:

a. zabójców skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności lub

najsurowszą karę w wybranych krajach

b. skazanych stanowiących poważne zagrożenie społeczne albo poważne

zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego

c. recydywistów

d. skazanych za przestępstwa o charakterze seksualnym

e. więźniów z orzeczeniem osobowości nieprawidłowej.

4. Analiza założeń idei więźnia niepoprawnego w perspektywie omawianych grup skazanych.

1. Janiszewska – Talago, Wykonywanie kar długoterminowego pozbawienia wolności, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1980.

2. Kowalczyk M., Przestępcy seksualni: zabójcy, gwałciciele, pedofile i ich resocjalizacja, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.

3. Lasocik Z., Zabójca zawodowy i na zlecenie, Zakamycze, Kraków 2003.

4. Pastwa – Wojciechowska B., Naruszanie norm prawnych w psychopatii: analiza kryminologiczno – psychologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004.

5. Pastwa – Wojciechowska B., Psychopaci – sprawcy przestępstw seksualnych, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.

6. Pospiszyl K., Przestępstwa seksualne: geneza, postacie, resocjalizacja oraz zabezpieczenia przed powrotnością, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

7. Przybyliński S., Więźniowie „niebezpieczni” – ukryty świat penitencjarny, IMPULS, Kraków 2012.

8. Gardocka T. (red.), Kary długoterminowe. Polityka karna. Wykonywanie. Warunkowe zwolnienie, Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego w Warszawie, Warszawa 2006.

9. Zalewski W. (red.), Długoterminowe kary pozbawienia wolności : w teorii i w praktyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015.

10. Zalewski W., Przestępca „niepoprawny” – jako problem polityki kryminalnej, Arche, Gdańsk 2010.

11. Zimbardo P., Efekt lucyfera, Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

Po zakończeniu modułu student:

1. zna terminologię dotyczącą wybranych typów przestępstw w prawie karnym na poziomie podstawowym

2. potrafi wymienić przyczyny popełniania wybranych przestępstw z uwzględnieniem wybranych teorii pedagogicznych

3. potrafi wymienić różne metody pracy penitencjarnej ze sprawcami przestępstw

4. posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii dotyczących pracy z prezentowanymi przypadkami.

5. potrafi wybrać i skonstruować właściwy dla pracy penitencjarnej plan postępowania ze sprawcą przestępstwa, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego osiągania postawionych celów.

Kryteria oceniania:

5.0 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z pewnymi niedociągnięciami

4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

3.5 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami

3.0 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami

2.0 – niezadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

Metody oceniania: praca indywidualna, dyskusja.