Wstęp do językoznawstwa

obowiązkowe

filologia rosyjska z lingwistyką stosowaną

I stopień

- wprowadzenie i zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami związanymi z językiem i językoznawstwem, a także nauką o komunikacji, paradygmatami badawczymi, znajomość klasyfikacji języków;

- przekazanie wiedzy o języku jako głównym przedmiocie językoznawstwa, nabycie umiejętności odróżniania funkcji języka, umiejętność rozróżniania systemów znaków jedno- i dwuklasowych, znajomość teorii aktów komunikacyjnych, komunikacji niewerbalnej;

- wyrobienie umiejętności rozróżniania podstawowych i złożonych jednostek języka, zapoznanie z podstawowymi jednostkami fonologii i morfologii;

- zapoznanie się z pośrednimi płaszczyznami języka (słowotwórstwem, frazeologią, morfonologią);

- przygotowanie do analizy gramatycznej jednostek języka, znajomość sposobów wyrażania znaczenia gramatycznego;

- wyrobienie umiejętności rozpoznawania w praktyce kategorii gramatycznych na płaszczyźnie morfologicznej;

- zapoznanie się z leksykalno-semantycznym systemem języka, umiejętność rozróżniania i określania typów znaczeń leksemów, znajomość podstawowych relacji semantycznych pomiędzy wyrazami;

- umiejętność rozpoznawania struktur parataktycznych i hipotaktycznych, znajomość struktury zdania i jej podstawowych członów;

- umiejętność korzystania ze źródeł bibliograficznych, wyszukiwania materiałów badawczych;

- rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć.

I rok

1. Język jako przedmiot badań językoznawstwa, Pojęcie znaku językowego, systemy jedno- i dwuklasowe, język naturalny.

2. Pojęcie systemu fonologicznego, Fonologia a fonetyka, podstawowe jednostki systemu fonologicznego, prozodyczne cechy składniowe.

3. Sposoby wyrażania znaczenia gramatycznego, forma gramatyczna, pojęcie kategorii gramatycznej.

4. Płaszczyzny pośrednie języka, przedmiot słowotwórstwa, typy łączliwości wyrazów, frazeologia jak językowy obraz świata

5. System leksykalno-semantyczny języka, podstawowe jednostki, relacje semantyczne między leksemami, pojęcie pola semantycznego.

6. Przedmiot badań składni, stosunki paradygmatyczne i syntagmatyczne, modalność i predykacja, główne człony zdania.

7. Główne paradygmaty badawcze, językoznawstwo teoretyczne i stosowane, związki językoznawstwa z innymi naukami.

8. Najnowsze teorie zdania, aktualne rozczłonkowanie zdania

9. Językoznawstwo szczegółowe i ogólne.

10. Klasyfikacja języków, przegląd języków europejskich, języki słowiańskie a inne grupy języków indoeuropejskich.

Cz. Lachur, Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004;

R. Grzegorczykowa, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007;

T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 2004;

I. Bobrowski, Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998;

Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001;

I. Kurcz, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2005.

A. Furdal, Językoznawstwo otwarte, Wrocław 1990.

E. Łuczyński, J. Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne, Gdańsk 1999.

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

- zna podstawowe zagadnienia opisu języka i szeroki zakres terminów związanych z językoznawstwem, zna kryteria klasyfikacji języków, potrafi scharakteryzować główne paradygmaty badawcze;

- rozumie i w praktyce wykorzystuje funkcje języka, rozpoznaje znaki werbalne i niewerbalne jako elementy aktu komunikacji, prawidłowo posługuje się terminami z zakresu teorii komunikacji;

- analizuje elementy języka w zależności od ich formalnej złożoności, jak również z uwzględnieniem takich płaszczyzn języka jak słowotwórstwo, frazeologia, morfonologia;

- przeprowadza analizę gramatyczną jednostek języka;

- prawidłowo rozpoznaje jednostki leksykalne, potrafi opisać system leksykalno-semantyczny języka, wymienia typy znaczeń leksemów, relacji semantycznych;

- orientuje się w podstawowych zagadnieniach związanych ze składnią języka rosyjskiego, wyróżnia człony zdania i ich funkcje;

- umiejętnie rozróżnia związki hipotaktyczne i parataktyczne;

- zna najnowsze teorie dotyczące zdania, potrafi ogólnie opisać zdanie z punktu widzenia struktury;

- umiejętnie potrafi korzystać ze źródeł bibliograficznych w języku polskim i rosyjskim;

- opracowuje referat na temat językoznawstwa szczegółowego lub ogólnego;

- stosuje nabyte umiejętności i wiedzę w wzbogacaniu własnych wypowiedzi ustnych.

Kryteria oceniania:

- obecność aktywny udział na zajęciach;

- systematyczne przygotowanie do zajęć;

- wykonywanie ustnych i pisemnych prac domowych;

- zaliczenie śródsemestralnych prac kontrolnych, sprawdzających stopień opanowania materiału z zakresu zajęć;

- kolokwium zaliczeniowe.

Metody oceniania:

• Metody kształtujące:

bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie zajęć oraz w domu.

• Metody podsumowujące:

ostateczna, końcowa ocena polegająca na umiejętności zaprezentowania wiedzy nabytej w ramach przedmiotu podczas kolokwium zaliczeniowego.

Obowiązująca skala ocen:

5 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

3.5 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami

3.0 – wystarczająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami

2.0 – niewystarczająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne