Niemcy i ich sąsiedzi w historii od XVIII w.

obowiązkowe

I stopień

Przekazanie i ugruntowanie wiedzy z zakresu historii i kultury Niemiec, ze szczególnym uwzględnieniem relacji polsko-niemieckich na tle dziejów Europy od końca XVIII wieku; przekazanie i rozszerzenie wiedzy o kulturze i skomplikowanej przeszłości regionu nadgranicznego i miasta, w którym znajduje się uczelnia – dzięki analizie wybranych zabytków architektonicznych Frankfurtu n. Odrą i Słubic ćwiczenie umiejętności „odczytywania“ istotnych faktów historycznych w otaczającej tkance urbanistycznej i architektonicznej, a tym samym uwrażliwienie na materialne świadectwa historii; zwrócenie uwagi na specyficzną terminologię i język jednej z dyscyplin humanistyki (historia sztuki); uwrażliwienie na problem właściwego rozumienia historycznego kontekstu zjawisk kulturowych; ćwiczenie umiejętności analizowania i syntezowania zjawisk kulturowych i historycznych powstałych w relacjach polsko-niemieckich, wypracowanie umiejętności dostrzegania i doceniania różnorodności kulturowej i wielokulturowej; kształtowanie postawy otwartości wobec inności.

II rok

Wprowadzenie: konstrukcje tożsamości a wiedza o przeszłości – co wiemy o historii miasta, w którym studiujemy? Dzieje relacji polsko-brandenburskich do końca XVII w. – krótkie powtórzenie; Historia budowlana Frankfurtu do wojny trzydziestoletniej (1618-1648);

Uniwersytet Krajowy Viadrina – znaczenie uczelni dla miasta; dawne budynki uniwersyteckie i zabytkowe siedziby współczesne; Odbudowa Frankfurtu po zniszczeniach wojny trzydziestoletniej;

Rozwój królestwa pruskiego – okres panowania „Wielkiego Elektora” Fryderyka Wilhelma (1640-1688) do koronacji Fryderyka I (1688-1701);

Rozwój królestwa pruskiego: panowanie Fryderyka Wilhelma I. (1713-1740) i Fryderyka II „Wielkiego“ (1740-1786): dokonania w polityce wewnętrznej i zagrożenia polityki zewnętrznej; absolutyzm oświecony na niemieckim obszarze językowym

Europa ok. roku 1800: cz. 1

Przebieg i skutki Rewolucji Francuskiej dla niemieckiego obszaru językowego;

Rozwój urbanistyczny Frankfurtu do końca XVIII w.

Europa ok. roku 1800: cz. 2

Wojny napoleońskie i ich skutki dla Europy;

Rozbiory Polski;

Kongres Wiedeński 1814/1815 i jego następstwa;

„Długi wiek XIX”, cz. 1 (1800-1815/1830-1848)

Biedermajer – między Kongresem Wiedeńskim a Wiosną Ludów;

Powstanie listopadowe 1830/31 i jego skutki dla Polaków w poszczególnych zaborach;

Rozwój urbanistyczny Frankfurtu w 1. poł. XIX w. ;

Spacer po Frankfurcie – Stare Miasto i jego najważniejsze zabytki: Kościół Pokoju, apteka „Pod Orłem”, kościół Mariacki, ratusz, Muzeum Kleista, dawna loża masońska, gmach uniwersytetu, park i kościół św. Gertrudy, gmach poczty, pomnik upamiętniający synagogę;

„Długi wiek XIX”, cz. 2 (1848-1867)

Przebieg i skutki Wiosny Ludów na obszarze niemieckojęzycznym;

Proces jednoczenia Niemiec;

Powstanie styczniowe 1863/64, jego następstwa dla Polaków ;

„Długi wiek XIX”, cz. 3 (1871-1900)

Cesarstwo Niemieckie i polityka Kanclerza Otto von Bismarcka;

Rozbudowa Frankfurtu w 2. poł. XIX w. (architektura eklektyzmu: kamienice mieszczańskie, architektura industrialna, świątynie i budynki szkolne);

Europa ok. roku 1900 i w okresie 1900-1914

Cesarstwo Niemieckie w dobie imperializmu Wilhelma II.

Wielkie projekty urbanistyczno-architektoniczne Frankfurtu na pocz. XX w. ;

I wojna światowa – jej przebieg w Europie oraz skutki polityczne, społeczne i gospodarcze dla państw niemieckich;

Odrodzona Polska – kształtowanie się granic i trudny czas 1918-21;

Europa w okresie międzywojennym cz. 1.

Republika Weimarska;

Sytuacja polityczna-społeczna Polski;

Inwestycje budowlane we Frankfurcie w latach 1918-1925

Büchner, Christiane: Das Land Brandenburg – kleine politische Landeskunde, Potsdam 1999;

Davies, Norman: Europa. Rozprawa historyka z historią. Kraków Wyd. Znak 1998;

Dehio-Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler, t. 13, Brandenburg, red. G. Vinken, München 2000;

Gramlich, Sybille/Küttner, Irmelin (oprac.): Denkmaltopographie Bundesrepublik Deutschland. Denkmale in Brandenburg, t. 3. Stadt Frankfurt (Oder), Worms 2002;

Griesa, Siegfried/Knefelkamp, Ulrich: Frankfurt an der Oder 1253-2003, Berlin 2003;

Knefelkamp, Ulrich/Kilian, Monika: Frankfurt (Oder) – Słubice. Sieben Spaziergänge durch die Stadtgeschichte, Scrîpvaz-Verlag; Berlin 2003;

Paluszyński, Tomasz: Historia Niemiec i państw niemieckich. Zarys dziejów politycznych. Poznań 2006;

Słubice. Geschichte – Topografie – Entwicklung / Słubice. Historia – topografia – rozwój, red.: Sebastian Preiss, Uta Hengelhaupt i in., Gorzów Wlkp., Wyd. "Landisberch nova", [2003];

Targiel, Ralf-Rüdiger: Frankfurt/Oder – so wie es war, Düsseldorf 1994;

Terra Transoderana. Zwischen Neumark und Ziemia Lubuska, Bernd Vogenbeck i in. (oprac.), Berlin, Be.bra - Verlag, 2008;

Tür an Tür. Polen – Deutschland. 1000 Jahre Kunst und Geschichte, Małgorzata Omilanowska (red.) [Katalog anlässlich der Ausstellung in Martin-Gropius-Bau, 23. September 2011 - 09. Januar 2012], Köln, DuMont Verlag 2011;

Worch, Thomas: Das Oderbruch entdecken. Streifzüge durch eine Grenzregion, Berlin: Trescher-Verlag 2003;

Zalewski, Paul/Drejer, Joanna (red.): Deutsch-polnisches Kulturerbe und die Zivilgesellschaft im heutigen Polen. Erfahrungen, Trends, Chancen. Polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe a spoleczenstwo obywatelskie w dzisiejszej Polsce. Doświadczenia, trendy, szanse. Warszawa 2012.

Ma co najmniej elementarną wiedzę o powiązaniach nauk filologicznych z innymi naukami humanistycznymi oraz z innymi naukami;

Ma świadomość kompleksowej natury języka, jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń, a także powiązania z językami klasycznymi;

Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje z różnych źródeł;

Potrafi merytorycznie i fachowo argumentować oraz formułować wnioski z wykorzystaniem poglądów innych autorów w języku/językach wybranej specjalności;

Ma świadomość wartości dziedzictwa kulturowego obszaru językowego specjalności oraz cywilizacji ludzkiej;

Wykazuje się otwartością i tolerancją wobec innych kultur.

esej; referat z prezentacją multimedialną