Filozofia języka

Językoznawstwo Komputerowe

Przedmiotem zajęć jest nabycie przez słuchaczy kompetencji humanistycznej, tj. wiedzy oraz umiejętności interpretacyjnych – w ramach kształtowania ogólnej kultury intelektualnej – w zakresie głównych trendów filozoficznych i przemian obrazu świata w europejskim kręgu kulturowym. Student poznaje spektrum literatury przedmiotu, główne trendy filozoficzne, zaznajamia się z tradycją i współczesnością filozofii języka. Kształtuje zdolność krytycznego myślenia.Pojmuje znaczenie filozofii dla kształtowania się tożsamości i kultury europejskiej.

W ramach przedmiotu przedstawione zostają najważniejsze trendy filozoficzne, ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka.

Treści kształcenia:

Periodyzacja i podstawowe działy filozofii. Początki filozofii europejskiej. Program racjonalnego poznawania świata.

Początki pragmalingwistyki. Język jako narzędzie sugestii, perswazji, przekonywania.

Wstęp do epistemologii. Definicje prawdy. Język jako nośnik prawdy.

Język przedmiotem dociekań starożytnych szkół filozoficznych

Eleaci, Sokrates, Platon, Arystoteles: poszukiwanie znaczenia pojęć, idee, kategorie, zagadnienie bytu. Argumenty dialektyczne Eubulidesa. Kanonika Epikura i trzy kryteria prawdziwości: wrażenia zmysłowe, pojęcia, czucia; język dźwiękową ekspresją postrzeżeń i doznań.

Semantyka moralności. Analiza ocen i norm. Język jako nośnik wartości.

Omówienie głównych nurtów filozofii europejskiego średniowiecza.

Filozofia nauki (program nowej metody naukowej F.Bacona).

Filozofia europejska XVI/XVII wieku.

R. Descartes i kartezjanizm. Filozofia mowy, myślenia, języka.

Filozofia czasów Oświecenia: empiryzm brytyjski; Kant(yzm) a filozofia języka. Filozofia języka XVIII/XIX wieku. W. von Humboldt – aprioryczna filozofia języka.

Główne nurty filozofii XIX i XX wieku.

Językowy symbolizm. Językowy relatywizm. Językowy uniwersalizm. Językowy determinizm.

Filozofia lingwistyczna XX wieku. Brytyjska szkoła analityczna. Szkoła lwowsko-warszawska. L. Wittgenstein: Traktat logiczno-filozoficzny a Dociekania filozoficzne - nowa koncepcja znaczenia, "gra językowa". Teoria czynności językowych. Zagadnienie odpowiedzialności.

Podstawowa:

Platon, Obrona Sokratesa; Eutyfron, (fragment: XI C – XIII B 7); Państwo (ks. VII fragmenty: I-VI); Kratylos

Arystoteles, Metafizyka (ks. IV § 1-2)

R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii

L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, cz. 1, § 1-43

L. Wittgenstein, Traktat logiczno-filozoficzny.

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii

J. Legowicz, Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu

J. Legowicz, Historia filozofii średniowiecznej

M. Hempoliński, Brytyjska filozofia analityczna

M. Ossowska, Podstawy nauki o moralności;

J. Austin, Mówienie i poznawanie s. 311-334, 550-665

Dodatkowa:

Epikur, List do Herodota (Diogenes Laertios)

R. Descartes, Rozprawa o metodzie,

J. Bartmiński, Językowe podstawy obrazu świata cz. I-II

J. Bartmiński, Stereotypy mieszkają w języku

J. Puzynina, Język wartości, r. VI

J. Filek, Filozofia odpowiedzialności XX w

T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku.

Filozofia XX wieku (seria Myśli i Ludzie, wyd. 1990 lub 2002), red. Z. Kuderowicz

J. Antas, O kłamstwie i kłamaniu

K. Handke, Semantyka milczenia

D. Galasiński, Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Potrafi wskazać wpływ filozofii greckiej na kształt kultury europejskiej

Umie przedstawić główne stanowiska filozoficzne

Posiada znajomość podstawowych zagadnień z zakresu filozofii języka

Umie czytać ze zrozumieniem teksty z zakresu filozofii języka oraz poddawać je interpretacji w ramach przewidzianych przedmiotem

Potrafi przywołać najsławniejsze dzieła filozoficzne

Potrafi samodzielnie analizować wybrane problemy filozoficzne

Ma wykształconą zdolność analitycznego i krytycznego myślenia

Potrafi wytłumaczyć na czym polega: koncepcja gry językowej, ujęcie języka jako nośnika prawdy, czy jako środka sugestii, perswazji, przekonywania

Potrafi pracować w grupie.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zdanie kolokwium zaliczeniowego (minimum 61%), końcowa ocena : <61% - ndst, 61-70% dst, 71-75% dst+, 76-85% db, 86-90% db+, 91%< bdb)