Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia języka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 09-FILJEZ-JK-22
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Filozofia języka
Jednostka: Instytut Językoznawstwa
Grupy: Filologia, specjalność językoznawstwo komputerowe, studia stacjonarne, I stopnia, semestr 2
Moodle - przedmioty Szkoły Nauk o Języku i Literaturze
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: język polski
Kierunek studiów:

Językoznawstwo Komputerowe

Cele kształcenia:

Przedmiotem zajęć jest nabycie przez słuchaczy kompetencji humanistycznej, tj. wiedzy oraz umiejętności interpretacyjnych – w ramach kształtowania ogólnej kultury intelektualnej – w zakresie głównych trendów filozoficznych i przemian obrazu świata w europejskim kręgu kulturowym. Student poznaje spektrum literatury przedmiotu, główne trendy filozoficzne, zaznajamia się z tradycją i współczesnością filozofii języka. Kształtuje zdolność krytycznego myślenia.Pojmuje znaczenie filozofii dla kształtowania się tożsamości i kultury europejskiej.

Skrócony opis:

W ramach przedmiotu przedstawione zostają najważniejsze trendy filozoficzne, ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka.

Pełny opis:

Treści kształcenia:

Periodyzacja i podstawowe działy filozofii. Początki filozofii europejskiej. Program racjonalnego poznawania świata.

Początki pragmalingwistyki. Język jako narzędzie sugestii, perswazji, przekonywania.

Wstęp do epistemologii. Definicje prawdy. Język jako nośnik prawdy.

Język przedmiotem dociekań starożytnych szkół filozoficznych

Eleaci, Sokrates, Platon, Arystoteles: poszukiwanie znaczenia pojęć, idee, kategorie, zagadnienie bytu. Argumenty dialektyczne Eubulidesa. Kanonika Epikura i trzy kryteria prawdziwości: wrażenia zmysłowe, pojęcia, czucia; język dźwiękową ekspresją postrzeżeń i doznań.

Semantyka moralności. Analiza ocen i norm. Język jako nośnik wartości.

Omówienie głównych nurtów filozofii europejskiego średniowiecza.

Filozofia nauki (program nowej metody naukowej F.Bacona).

Filozofia europejska XVI/XVII wieku.

R. Descartes i kartezjanizm. Filozofia mowy, myślenia, języka.

Filozofia czasów Oświecenia: empiryzm brytyjski; Kant(yzm) a filozofia języka. Filozofia języka XVIII/XIX wieku. W. von Humboldt – aprioryczna filozofia języka.

Główne nurty filozofii XIX i XX wieku.

Językowy symbolizm. Językowy relatywizm. Językowy uniwersalizm. Językowy determinizm.

Filozofia lingwistyczna XX wieku. Brytyjska szkoła analityczna. Szkoła lwowsko-warszawska. L. Wittgenstein: Traktat logiczno-filozoficzny a Dociekania filozoficzne - nowa koncepcja znaczenia, "gra językowa". Teoria czynności językowych. Zagadnienie odpowiedzialności.

Literatura:

Podstawowa:

Platon, Obrona Sokratesa; Eutyfron, (fragment: XI C – XIII B 7); Państwo (ks. VII fragmenty: I-VI); Kratylos

Arystoteles, Metafizyka (ks. IV § 1-2)

R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii

L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, cz. 1, § 1-43

L. Wittgenstein, Traktat logiczno-filozoficzny.

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii

J. Legowicz, Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu

J. Legowicz, Historia filozofii średniowiecznej

M. Hempoliński, Brytyjska filozofia analityczna

M. Ossowska, Podstawy nauki o moralności;

J. Austin, Mówienie i poznawanie s. 311-334, 550-665

Dodatkowa:

Epikur, List do Herodota (Diogenes Laertios)

R. Descartes, Rozprawa o metodzie,

J. Bartmiński, Językowe podstawy obrazu świata cz. I-II

J. Bartmiński, Stereotypy mieszkają w języku

J. Puzynina, Język wartości, r. VI

J. Filek, Filozofia odpowiedzialności XX w

T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku.

Filozofia XX wieku (seria Myśli i Ludzie, wyd. 1990 lub 2002), red. Z. Kuderowicz

J. Antas, O kłamstwie i kłamaniu

K. Handke, Semantyka milczenia

D. Galasiński, Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:

Potrafi wskazać wpływ filozofii greckiej na kształt kultury europejskiej

Umie przedstawić główne stanowiska filozoficzne

Posiada znajomość podstawowych zagadnień z zakresu filozofii języka

Umie czytać ze zrozumieniem teksty z zakresu filozofii języka oraz poddawać je interpretacji w ramach przewidzianych przedmiotem

Potrafi przywołać najsławniejsze dzieła filozoficzne

Potrafi samodzielnie analizować wybrane problemy filozoficzne

Ma wykształconą zdolność analitycznego i krytycznego myślenia

Potrafi wytłumaczyć na czym polega: koncepcja gry językowej, ujęcie języka jako nośnika prawdy, czy jako środka sugestii, perswazji, przekonywania

Potrafi pracować w grupie.

Metody i kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zdanie kolokwium zaliczeniowego (minimum 61%), końcowa ocena : <61% - ndst, 61-70% dst, 71-75% dst+, 76-85% db, 86-90% db+, 91%< bdb)

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2023-02-27 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ul. Wieniawskiego 1
61-712 Poznań
tel: +48 61 829 4000
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-5 (2025-06-04)