Społeczeństwo obywatelskie w sferze publicznej

fakultatywne

socjologia

I stopień

Cele zajęć:

1. Określenie miejsca i roli socjologii w konceptualizacji społeczeństwa obywatelskiego

2. Zastosowanie pojęć i kategorii socjologicznych w opisie i wyjaśnianiu zjawisk oraz procesów związanych z funkcjonowaniem społeczeństwa obywatelskiego

3. Osadzenie problematyki sektora obywatelskiego w koncepcjach rynku i usług publicznych

4. Dostarczenie informacji na temat roli sektora obywatelskiego w rozwiązywaniu problemów społecznych

5. Zastosowanie pojęć i kategorii socjologicznych w opisie i wyjaśnianiu zjawisk oraz procesów związanych z funkcjonowaniem sfery usług publicznych

6. Prezentacja instrumentarium socjologii przydatnego w analizie potencjału, zasobów i ocenie funkcjonowania organizacji obywatelskich w sferze usług publicznych

I rok

Wykład oparty na socjologicznej koncepcji społeczeństwa obywatelskiego jako istotnego komponentu sfery publicznej. Zajęcia dostarczają informacji o istocie sfery publicznej i korelatach społeczeństwa obywatelskiego (wolontariat, samoorganizacja społeczna, partycypacja społeczna, III sektor), jego walorach i barierach funkcjonowania.

Omawiane są zagadnienia roli organizacji obywatelskich w budowaniu/ochronie demokracji i wolności, w zaspokajaniu potrzeb społecznych, w kształtowaniu polityki w ogóle i polityk szczegółowych w ogólności.

1. Publiczne – czyli czyje?

2. Idea społeczeństwa obywatelskiego we współczesnej demokracji -tradycje samoorganizacji społeczeństwa

3. Wolontariat – istota i cechy zjawiska

4. Państwo-władze publiczne-trzeci sektor: między balkonem a barykadą

5. Prawne aspekty funkcjonowania sektora obywatelskiego w Polsce -stan i zasoby organizacji pozarządowych

6. Usługi publiczne: między monopolem państwowym a rynkiem

7. Organizacje pozarządowe – partner w systemie instytucji sektora publicznego

8. Międzysektorowe formy rozwiązywania problemów społecznych: ubóstwo, marginalizacja i wykluczenie społeczne, bezrobocie i bezdomność, problemy zdrowotne, niepełnosprawność, uzależnienia, dewiacje i patologia społeczna

9. Konsumenci o usługach publicznych – świat i Polska

10. Przyszłość usług publicznych – między ograniczeniami a koniecznością zmian

11. Miejsce i rola organizacji pozarządowych w kształtowaniu i realizacji polityki społecznej

Literatura podstawowa:

1. Trzeci sektor dla zaawansowanych. Nowoczesne państwo i organizacje pozarządowe. Stowarzyszenie KLON/JAWOR, Warszawa 2008.

2. Marek Rymsza (red.). Organizacje pozarządowe. Dialog obywatelski. Polityka państwa. Instytut Spraw Publicznych. Warszawa 2007.

3. Herbst J., Oblicza społeczeństwa obywatelskiego. Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Warszawa 2005.

4. Warowicki M. Woźniak Z., (red) Aktywność obywatelska w rozwoju społeczności lokalnej, Warszawa 2001.

Literatura uzupełniająca:

1. CZASOPISMO: III Trzeci Sektor. Kwartalnik o Problematyce Społeczeństwa Obywatelskiego (ukazuje się od roku 2004).

2. Kromolicka B., (red), Wolontariat w obszarze humanistycznych wyzwań opiekuńczych, Akapit, Toruń 2005.

3. Mirosław Warowicki, Zbigniew Woźniak (red.), Aktywność obywatelska w rozwoju społeczności lokalnej. MUNICIPIUM. Warszawa 2001.

4. Piotr Gliński, Barbara Lewenstein, Andrzej Siciński (red.). Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: Trzeci sektor. Wydawnictwo IFiS PAN. Warszawa 2002.

Po zaliczeniu przedmiotu student:

1. Zna podstawowe pojęcia socjologiczne stosowane w opisie społeczeństwa obywatelskiego

2. Scharakteryzuje podstawowe kategorie usług publicznych

3. Wyliczy i opisze warunki konieczne powstawania organizacji dobrowolnych w sferze publicznej

4. Opisuje i wyjaśnia społeczny kontekst sektora obywatelskiego

5. Rozpoznaje i opisuje podstawowe kategorie problemów społecznych

6. Opisuje funkcjonowanie instytucji publicznych w obszarze usług socjalnych

7. Stosuje kategorie analizy socjologicznej w procesie inwentaryzacji determinant efektywności sektora obywatelskiego w rozwiązywaniu problemów społecznych

8. Potrafi zinterpretować dane statystyczne informujące o zasobach sektora obywatelskiego

9. Potrafi korzystać z zasobów socjologii w opisie i wyjaśnianiu relacji sektor publiczny – organizacje pozarządowe

10. Potrafi wykorzystać zdobyte informacje w konstruowaniu programu badawczego na temat relacji sektor publiczny–sektor obywatelski w rozwiązywaniu problemów społeczności

zaliczenie z oceną - kolokwium pisemne

Brak