Estetyka

obowiązkowe

Filozofia

I stopień

Zapoznanie z estetyką jako dziedziną filozoficzną, dla której sztuka ma szczególne znaczenie

Przekazanie wiedzy o problemach estetycznych w ujęciu historycznym

Zapoznanie z istotnymi rozróżnieniami teoretycznymi w estetyce oraz najważniejszymi pojęciami estetycznymi w wymiarze historycznym

Przekazanie uszczegółowionej wiedzy estetycznej w oparciu o wybrane tematycznie, najważniejsze poznawczo kwestie

Zapoznanie z kluczowymi terminami estetycznymi oraz koncepcjami estetycznymi

Poszerzenie kultury estetyczno-filozoficznej

II rok

Estetyka jako dziedzina filozoficzna

Problemy estetyczne w ujęciu historycznym

Istotne pojęcia estetyczne w wymiarze historycznym

Najważniejsze koncepcje estetyczne

Zakres zainteresowań estetyki w ujęciu historycznym i funkcje sztuki. Terminologia i zakres estetyki, estetyka jako nauka, metody badawcze, główne działy estetyki: teoria wartości estetycznych, teoria dzieł sztuki, teoria piękna pozaartystycznego, teoria przeżycia estetycznego i wartościowania estetycznego, teoria twórczości estetycznej, historia estetyki.

Piękno – z dziejów pojęcia piękna, rożne rozumienie piękna, piękno w sensie metafizycznym i transcendentalność piękna, piękno i rzeczywistość, konteksty kulturowe współczesnego podejścia do piękna, dziedziny piękna, piękno natury, piękno dnia codziennego, piękno potoczne a artystyczne piękno wyspecjalizowane.

Dzieło sztuki – dzieje pojęcia sztuki, teorie dzieła sztuki, wytwory człowieka w aspekcie wartości artystycznej/estetycznej, różnorodność dzieł sztuki i klasyfikacja dzieł sztuki, istota dzieła sztuki, sposób istnienia dzieła sztuki, struktura dzieła sztuki, historia sztuki.

Twórca – profesja/zawód artysty, osobowość twórcza, typologia osobowości twórczych, zilustrowanie zjawiska „bycia artystą” w odwołaniu stylistycznych epok i okresów historycznych, teorie twórczości artystycznej.

Odbiorca - złożoność sytuacji estetycznej, wielość i różnorodność „bycia odbiorcą”, motywy obcowania ze sztuką i wrażliwość estetyczna, odbiorca we współczesnym systemie kulturowym, „a priori estetyczne” i postawa estetyczna. Typy odbiorców i typy przeżyć estetycznych, teorie przeżycia estetycznego oraz historyczne egzemplifikacje. Aksjologiczny wymiar estetyki: wartości estetyczne,sposób istnienia wartości estetycznej, wartości estetyczne i wartości artystyczne, kategorie wartości estetycznych, teorie wartości estetycznej.

Koncepcje estetyczne od starożytności po współczesność. Estetyka wobec zmian artystycznych – różne stanowiska, filozofia sztuki, krytyka artystyczna.

A. Wykład:

- Władysław Tatarkiewicz, Historia estetyki, t. I, II, III

- Maria Gołaszewska, Zarys estetyki,

- Antoni B. Stepień, Propedeutyka estetyki,

- Umberto Eco, Historia piękna,

- Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć,

- Krystyna Wilkoszewska (red.), Estetyki filozoficzne XX wieku,

- Enrico Fubini, Historia estetyki muzycznej,

- Carl Dahlhaus, Estetyka muzyki,

- Francois Soulanges, Estetyka fotografii,

- Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik

B. Zajęcia laboratoryjne:

- Roman Ingarden, Przeżycie estetyczne i przedmiot estetyczny oraz Wartości artystyczne i wartości estetyczne w: R. Ingarden, Przeżycie, dzieło, wartość, Wyd. Literackie, Kraków 1966, s. 11-17 i 137-161;

- Roman Ingarden, O budowie obrazu, w: R. Ingarden, Studia z estetyki, tom II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966 s. 5-115;

- Walter Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, w: W. Benjamin, Twórca jako wytwórca, Wyd. Poznańskie, Poznań 1975, s. 66-105;

- Paul Ricoeur, Metafora i symbol, w: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja, PIW, Warszawa 1989, s. 123-155;

- Martin Heidegger, Źródło dzieła sztuki, w: M. Heidegger, Drogi lasu, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997, s. 7-65;

- Katarzyna Rosner, Metoda strukturalna w badaniach nad sztuką i kulturą, w: Studia Estetyczne 1982, s. 61-76;

- Terence Hawkes, Strukturalizm i semiotyka, PWN, Warszawa 1988.

Student:

Rozumie rolę i znaczenie badań estetycznych w obszarze nauk filozoficznych oraz zdaje sobie sprawę z bliskich związków estetyki ze sztuką.

Dysponuje wiedzą o historii estetyki oraz istotnych problemach estetycznych.

Rozumie teoretyczne rozróżnienia estetyczne oraz istotne pojęcia estetyczne.

Dysponuje wiedzą o najważniejszych nurtach estetycznych i ich przedstawicielach.

Potrafi posługiwać się kluczowymi terminami estetycznymi i charakteryzować najważniejsze koncepcje estetyczne.

Posiada umiejętność czytania ze zrozumieniem tekstów estetycznych oraz stosowania wiedzy estetycznej w interpretacjach dzieł sztuki.

Wykład: Egzamin pisemny

Zajęcia laboratoryjne: Esej, Kolokwium ustne