Zaburzenia komunikacji językowej - jąkanie - spec. logopedyczna

obowiązkowe

filologia polska

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- przekazanie wiedzy dotyczącej teorii zaburzeń płynności mowy (etiologii, symptomów, definicji pojęć podstawowych),

- wykształcenie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozy jąkania, ze szczególnym uwzględnieniem jąkania wczesnodziecięcego.

II rok

Wiedza na temat funkcjonowania systemu językowego oraz dyslalii, umiejętność dokonywania klasyfikacji zaburzeń komunikacji językowej.

Elementy wykłady informacyjnego, metoda ćwiczeniowa, praca zespołowa, metoda projektu.

1

1. Jąkanie – problemy terminologiczne i klasyfikacje.

2. Przyczyny jąkania.

3. Problemy językowe, fizjologiczne, psychologiczne i społeczne osób jąkających się.

4. Jąkanie wczesnodziecięce – przyczyny i diagnoza, model wieloczynnikowy.

5. Jąkanie wczesnodziecięce – terapia pośrednia i bezpośrednia. Podejście interakcyjne.

6. Podstawowe metody diagnostyczne w przypadku jąkania.

7. Procedury postępowania logopedycznego w przypadku jąkania.

• A. Bochniarz, Niejawne strategie w terapii jąkania, Wydawnictwo Domestenes, Żory 2003.

• A. Bochniarz, Nie tylko o jąkaniu, Wydawnictwo Vocatio, Warszawa 1997.

• R. Byrne, Pomówmy o zacinaniu, Warszawa 1989.

• M. Chęciek, Jąkanie. Diagnoza- terapia-program, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2012.

• M. Chęciek, E. Bijak, D. Kamińska, Jąkanie. Skuteczne techniki płynnego mówienia, cz. 1 i 2. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2014.

• A. Chmela, N. Reardon, L. Scott, Jak skutecznie pracować nad postawami i emocjami w terapii jąkania, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.

• C. W. Dell, Terapia jąkania u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Podręcznik dla logopedów, Kraków 2008.

• A. Faber, H. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać żeby dzieci do nas mówiły, Wydawnictwo Media Rodzina.

• E. de Geus, Czasami po prostu się jąkam, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2013.

• B. Guitar, T.J. Peters, Dobór metod terapii jąkania. Przewodnik dla logopedów, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.

• C. Gray, Nowe historyjki społeczne, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2014.

• J. Góral- Półrola, Jąkanie. Analiza procesu komunikacji słownej, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2016.

• D. L. Holte, Głos odzyskany. Poradnik dla rodziców dzieci jąkających się, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2016.

• M. Janeczko, H. Lewandowska, Terapia jąkania prowadzona metodą kompleksową, w: Materiały dydaktyczne dla logopedów, red. J. Wójtowiczowa. Wyd. UW, Warszawa 1987, s. 9-54.

• E. Kelman, A. Nicholas, Praktyczna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2013.

• Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki (t. 1 i 2), red. T. Gałkowski i G. Jastrzębowska, Opole 2003.

• Patologia mowy, red. Z. Tarkowski, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2017.

• P. Schneider, G. Schartmann, Kto-kto-kto robi hu-hu-hu?, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.

• P. Schneider, Moje dziecko się jąka. Co mogę zrobić? Poradnik dla rodziców i opiekunów dzieci jąkających się, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2017.

• L. Scott, Jak mówić w szkole o jąkaniu? Podręcznik dla nauczycieli i logopedów, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2012.

• I. Sikorska, Bufory stresu. Jak rozwijać odporność psychiczną dziecka, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2015.

• E. Szeląg, Neurobiologiczne korzenie jąkania, „Biuletyn PSTM” 1996, t. 4, s. 71-82.

• A. Szerszeńska, Jąkanie to nie wyrok. Poradnik dla rodziców dzieci jąkających się, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2015.

• Z. Tarkowski, Jąkanie. Księga pytań i odpowiedzi, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2010.

• Z. Tarkowski, Jąkanie. Zagadnienia etiologii, diagnozy, terapii i prognozy, Warszawa 1987.

• Z. Tarkowski, Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa 1997.

• Z. Tarkowski, Jąkanie, Warszawa 1999.

• K. Węsierska, Opieka logopedyczna w przedszkolu. Profilaktyka – diagnoza – terapia, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2013.

• K. Węsierska, 2015, Współwystępowanie zaburzeń płynności mowy i wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym, w: Diagnoza i terapia zaburzeń realizacji fonemów, red. D. Pluta Wojciechowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 131–142.

• K. Węsierska, B. Jeziorczak, Czy moje dziecko się jąka? Przewodnik dla rodziców małych dzieci, które mają problem z płynnym mówieniem, Wydawnictwo Centrum Logopedyczne, Katowice 2011.

• K. Węsierska, A. Laszczyńska, M. Pakura, 2017, Wczesna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym w Polsce – w opiniach logopedów i rodziców dzieci jąkających się, „Forum Logopedyczne”, nr 25, s. 81–96.

• M. Vanryckeghem, G.J. Butten, Kiddy CAT. Test do badania postaw związanych z komunikowaniem się jąkających się dzieci w wieku przedszkolnym. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2015.

• Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka. Tom 1, red. K. Węsierska, Wydawnictwo Komlogo – Uniwersytet Śląski, Katowice 2015.

• Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, red. L. Jankowska-Szafarska, B. Suligowska, R. Kara, K. Kupiec, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2017.

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia słuchacz potrafi:

1) wymienić klasyfikacje jąkania

2) wskazać na przyczyny powstawania jąkania i jąkania wczesnodziecięcego

3) przeprowadzić diagnozę i terapię jąkania wczesnodziecięcego

4) scharakteryzować wybrane metody diagnostyczne w przypadku jąkania

5) wykorzystać procedurę postępowania logopedycznego

6) wskazać problemy językowe i społeczne osób jąkających się

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość zagadnień z zakresu poruszanej tematyki, umiejętność oceniania zagrożenia autyzmem i różnicowania autyzm – Zespół Aspergera – alalia; bardzo dobre umiejętności charakterystyki poziomu funkcjonowania poznawczego oraz językowego osób z ASD, bardzo dobre umiejętności budowania Indywidualnego Systemu do Porozumiewania się dziecka z ASD, bardzo dobre przygotowanie prezentacji.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z niewielkimi niedociągnięciami.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość literatury przedmiotu, dobra orientacja w treściach przedmiotu, projekt świadczący o zaangażowaniu studenta.

dostateczny plus (+dst; 3,5): słaba znajomość literatury przedmiotu, projekt zawierający wiele niedociągnięć.

dostateczny (dst; 3,0): znaczne braki w podstawowej wiedzy z zakresu omawianych zagadnień, liczne błędy w projekcie.

niedostateczny (ndst; 2,0): brak znajomości omawianych zagadnień i nabycia nowych umiejętności.

Kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność w trakcie semestru),

- poziom aktywności w trakcie zajęć (udział w dyskusji i w pracy zespołowej),

- wartość merytoryczna przygotowanego projektu,

- test zaliczeniowy.

Tak, 80 godz.