Współczesne kultury narodowe w Europie Środkowej i Południowej - specjalizacja kultury południowo- i zachodniosłowiańskiej

obowiązkowe

studia slawistyczne

II stopień

Cele modułu kształcenia:

a) interpersonalne:

- umiejętności interdyscyplinarne,

- umiejętność docenienia różnorodności kulturowej i wielokulturowej.

b) instrumentalne:

- umiejętność analizowania i syntezowania,

- wiedza ogólna,

- umiejętność rozwiązywania problemów.

c) systemowe:

- umiejętność uczenia się,

- zdolność do samodzielnej pracy,

- umiejętności badawcze,

- rozumienie innych kultur i zwyczajów.

I rok

Wiedza na poziomie podstawowym na temat kultur narodowych w Europie Środkowej i Południowej.

Wykład konwersatoryjny, dyskusja, metoda analizy przypadków, demonstracje dźwiękowe i/lub video.

4

Treści programowe dla przedmiotu:

- współczesne przestrzenie kulturowe w Europie Środkowej i Południowej (zarys historii, tradycje narodowe, specyfika procesu historycznoliterackiego),

- proces kształtowania się kultur narodowych w Europie Środkowej i Południowej (okres odrodzenia narodowego; narodziny tożsamości narodowej; teorie narodu: potoczna koncepcja narodu, koncepcja biologiczna, polityczna, kulturowa, antropologiczna; naród a grupa etniczna),

- prezentacja pojęć: Europa Środkowa, Bałkany,

- polska współczesna kultura narodowa,

- czeska współczesna kultura narodowa,

- słoweńska współczesna kultura narodowa,

- chorwacka współczesna kultura narodowa,

- bośniacka współczesna kultura narodowa,

- serbska współczesna kultura narodowa,

- bułgarska współczesna kultura narodowa,

- macedońska współczesna kultura narodowa.

Zalecana literatura:

A. Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2005.

Kultury narodowe na pograniczach, red. J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska, Białystok 2006.

Symbioza kultur słowiańskich i niesłowiańskich w Europie Środkowej, red. M. Bobrownicka, Kraków 1996.

F. Gołembski, Stosunki kulturalne na Bałkanach, Warszawa 2001.

M. Todorova , Bałkany wyobrażone, przeł. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008.

M. Bobrownicka, Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków 1995.

Słowacja w obliczu Europy. Sonda, pod red. H. Janaszek-Ivaničkovej, Katowice 2000.

W cudzych oczach. Z problematyki świadomości narodowej we współczesnych literaturach zachodnio- i południowosłowiańskich, pod red. H. Janaszek-Ivaničkovej, E. Madanego.

Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy. Transformacja, t. I, pod red. H. Janaszek-Ivaničkovej, Warszawa 2005.

Postmodernizm w literaturze i kulturze krajów Europy Środkowo-Wschodniej, pod red. pod red. H. Janaszek-Ivaničkovej, D. Fokkema, Katowice 1995.

W. Gałązka , Oswajanie skorpionów. Szkice o literaturze bułgarskiej, Kraków 1992.

Z. Darasz, Problemy autoidentyfikacji kulturowej narodowej w literaturze słoweńskiej, Katowice 1995.

J. Magnuszewski, Literatura polska w kręgu literatur słowiańskich, Wrocław 1993.

Przemiany w świadomości i kulturze duchowej narodów Jugosławii po 1991, red. E. Szczęśniak-Kajzar, Kraków 1999.

Śródziemnomorze – Europa Środkowa – Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich, red. M. Dąbrowska-Partyka, Kraków 2002.

Żeglarze pamięci: antologia współczesnej literatury macedońskiej, pod red. V. Čepiševskiej, L. Miodyńskiego, B. Zielińskiego, Poznań 2009.

Kraj kilimem przykryty: współczesna literatura Bośni i Hercegowiny, pod red. B. Zielińskiego, Toruń 2004.

Problemy tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich, red. Joanna Goszczyńska, t. 1, Warszawa 2003.

Hrabal, Kundera, Havel… antologia czeskiego eseju, oprac. J. Baluch, Kraków 2001.

Człowiek o wielu imionach. Antologia prozy bułgarskiej przełomu XX i XXI wieku, wyb. i red. G. Simeonova-Konach, Warszawa 2007.

Transformacja w kulturze i literaturze polskiej 1989-2004: praca zbiorowa, pod red. B. Bakuły, Poznań 2007.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- posiada zaawansowaną wiedzę na temat teorii kultury, jej głównych pojęć, kierunków, szkół i przedstawicieli; posiada zaawansowaną wiedzę o analogiach i różnicach kulturowych i religijnych krajów Półwyspu Bałkańskiego i Europy Środkowej; potrafi formułować i wyrażać własne pogłębione, uargumentowane i uzasadnione opinie na temat wydarzeń kulturalnych i społeczno-politycznych,

- zna na poziomie rozszerzonym terminologię używaną w naukach humanistycznych, rozumie jej źródła oraz zastosowania; posiada umiejętność samodzielnego wzmacniania argumentacji własnego stanowiska poprzez przywołanie poglądów osób będących autorytetami w zakresie danego problemu; jest wrażliwy na tradycję i dziedzictwo kulturowe Słowiańszczyzny oraz ma świadomość odpowiedzialności za nie,

- posiada zaawansowaną wiedzę o specyfice kulturowej Słowiańszczyzny; potrafi syntetycznie i analitycznie zinterpretować wzorcowe zachowania charakterystyczne dla wspólnoty narodowej i kulturowej; potrafi samodzielnie przedstawić ustną wypowiedź w języku polskim, dotyczącą zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem różnorodnych źródeł i dokonując wyboru metody badawczej,

- wykazuje zaawansowaną wiedzę na temat symboliki związanej z kulturą narodową, zna jej źródła, genezę, semantykę oraz wzajemne relacje poszczególnych składników pola symbolicznego,

- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i syntetyzować wiedzę filologiczną i slawistyczną przy użyciu różnych źródeł i narzędzi badawczych,

- posiada zaawansowaną wiedzę na temat specyfiki krajów słowiańskich Półwyspu Bałkańskiego i Europy Środkowej, ich historii i wzajemnych stosunków;

potrafi dokonywać pogłębionej obserwacji i interpretacji faktów literackich w ujęciu diachronicznym i synchronicznym; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności ludzkiej; posiada umiejętność nawiązywania kontaktów interpersonalnych z przedstawicielami różnych kultur i tradycji. Jest otwarty na wymianę informacji i doświadczeń,

- posiada zaawansowaną wiedzę w zakresie najnowszych nurtów i tendencji literackich w literaturach słowiańskich;

potrafi na poziomie zaawansowanym posługiwać się terminologią używaną w naukach filologicznych oraz opisać za jej pomocą wybrane problemy badawcze; potrafi wykorzystać zaawansowaną wiedzę teoretyczną z zakresu filologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania zachowań kulturowych,

- posiada pogłębioną wiedzę na temat współczesnej sytuacji geopolitycznej kraju specjalności; posiada pogłębioną wiedzę o kraju i kulturze kraju specjalności; ma świadomość uwarunkowań historycznych i kulturowych twórczości literackiej; posiada umiejętność samodzielnego zastosowania zdobywanej wiedzy w pracy zawodowej (przede wszystkim w ośrodkach kultury, ośrodkach informacji turystycznej, szkołach językowych, wydawnictwach, placówkach dyplomatycznych i w mediach).

Kryteria oceniania:

- egzamin ustny (obowiązuje wiedza zdobyta podczas wykładów oraz uzyskana na podstawie lektury podręczników),

- dodatkowo: obecność na zajęciach (dopuszczalna jest nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach),

- aktywność w trakcie zajęć.