Tekstologia i edytorstwo naukowe - spec. wydawnicza

obowiązkowe

filologia polska

I stopień

Cele modułu kształcenia:

- wykształcenie umiejętności porozumiewania się z ekspertami z danej dziedziny oraz umiejętności docenienia różnorodności kulturowej i wielokulturowej,

- zapoznanie się z podstawowymi pojęciami tekstologii i edytorstwa naukowego,

- zaznajomienie się ze specyfiką pracy nad rękopiśmiennymi i drukowanymi przekazami tekstu,

- zdobycie wiadomości na temat kompendiów wiedzy o edytorstwie, wzorcowych edycjach krytycznych, zasadach transliteracji i transkrypcji tekstu, sporządzania aparatu krytycznego, komentarzy filologicznych,

- zdobycie umiejętności docierania do istotnych cech struktury językowej, artystycznej i znaczeniowej dzieł literackich, dostrzegania wagi rozwiązań tekstologicznych dla właściwego i pełnego rozumienia utworu,

- poznanie metod pracy edytora naukowego nad tekstami współczesnymi i dawnymi, zasadami krytyki tekstu i sposobami naukowego wydawania tekstów.

I rok

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, praca z tekstem.

2

Treści programowe dla przedmiotu:

- zarys historii tekstologii i edytorstwa naukowego; miejsce tekstologii w obrębie wiedzy o literaturze,

- pojęcie tekstu i jego odmiany,

- tekstologia a edytorstwo naukowe; cechy swoiste edycji krytycznej i jej odmiany,

- rodzaje przekazu tekstu; przekazy autentyczne i nieautentyczne; różne warianty przekazu tekstu; krytyka tekstu,

- warianty tekstu; problem oceny przekazów, ich znaczenie dla ustalenia tekstu; metoda stemmatyczna; źródła i rodzaje skażeń tekstu,

- praca nad tekstem, technika kolacjonowania przekazów,

- transliteracja, transkrypcja i modernizacja tekstu; transkrypcja a granice interpretacji,

- poprawianie błędów i skażeń tekstu, ich najważniejsze źródła i odmiany; emendacje i koniektury oraz granice ich dopuszczalności,

- metody budowania aparatu krytycznego; aparat krytyczny i jego główne składniki (omówienie celu, zawartości i zakresu objaśnień w edycji krytycznej); edytorskie osobliwości i potknięcia,

- dochodzenie autorstwa tekstu,

- typy i rodzaje wydań naukowych i ich konstrukcja; redakcyjne przygotowanie tekstu,

- multimedia a wydawanie tekstów staropolskich; podręczny warsztat edytora naukowego; edytorstwo naukowe w Polsce od schyłku XIX w. po czasy współczesne,

- paleografia i brachyrafia (historia pisma, kroje pisma, skróty),

- elementy kodykologii (materiał, forma i treść kodeksu rękopiśmiennego).

Zalecana literatura:

Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Warszawa 2009.

Budrowska K., „Tekst kanoniczny”, „intencja twórcza” i inne kłopoty. Z zagadnień terminologicznych tekstologii i edytorstwa naukowego. „Pamiętnik Literacki”, R. XCVII 2006, z. 3, s. 109-121.

Długosz-Kędziora M., Wach M., Zarys edytorstwa, Sandomierz 1997.

Domański J., Tekst jako uobecnienie. Szkic z dziejów myśli o piśmie i książce. Kęty 2002.

Dunin J.: Wstęp do edytorstwa. Cz. 1. Łódź 2005.

Garbal Ł., Edytorstwo. Jak wydawać współczesne teksty literackie. Warszawa 2011.

Goliński Z., Edytorstwo – tekstologia. Przekroje. Wrocław 1969.

Z. Goliński, Edytorstwo naukowe tekstów literackich. Stan obecny i potrzeby, [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów..., red. T. Michałowska i in., Warszawa 1996.

Górski K., Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich. Wyd. 3 uzup. i popr. Toruń 2011.

Grześkowiak R., Barokowy tekst i jego twórcy. Studia o edycji i atrybucji poezji „wieku rękopisów”. Gdańsk 2003.

Juda M., Pismo drukowane w Polsce XV–XVII wieku, Lublin 2001.

Karpiński, Tekst staropolski. Studia i szkice o literaturze dawnej w rękopisach. Warszawa 2003.

Kocot A., Artyści „czarnej sztuki”. Typografia druków Floriana Unglera i Macieja Wirzbięty, Kraków 2015.

Loth R., Podstawowepojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego. Warszawa 2006.

Lutomierski M. Ł., Bizior-Dombrowska M., Z warsztatu edytora dzieł romantyków.Toruń 2008.

Markiewicz H., Kto jest autorem?... Przygody polskich filologów. Kraków 2005.

Pelc J., Teoria edytorstwa w konfrontacji z praktyką. Podstawy krytycznego wydania w teorii oraz w praktyce edytorów literackich tekstów polskich z XVI i XVII wieku. „Przegląd Humanistyczny”, R. XXXIV: 1990, nr 12, s. 23-33.

Reynolds L. D., Wilson N. G., Skrybowie i uczeni. O tym w jaki sposób antyczne teksty literackie przetrwały do naszych czasów. Przeł. P. Majewski. Warszawa 2008.

Starnawski J., Praca wydawcy naukowego. Wyd. 2 posz., Wrocław 1992.

Tazbir J.: Edytorskie potknięcia. Gdańsk 1997.

Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt. Wrocław 1955.

Zysk J., Strzyżewski M., Lutomierski M. Ł., Rozmaitości warsztatowe. Toruń 2010.

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:

- posługiwać się zaawansowaną terminologią z zakresu tekstologii oraz edytorstwa naukowego,

- rozróżnić i scharakteryzować poszczególne etapy pracy edytora naukowego nad tekstem i jego przekazami, potrafi dostrzegać różne przypadki i odmienne sposoby postępowania tekstologicznego,

- posiada zaawansowaną wiedzę na temat kompendiów wiedzy o edytorstwie oraz wzorcowych edycjach krytycznych,

- prowadzić dialog ze specjalistami z dziedziny tekstologii i edytorstwa naukowego, określić cechy edycji krytycznej i rozróżnić jej odmiany,

- wykorzystać zdobytą wiedzę do samodzielnej pracy nad edycją naukową tekstu,

- posiada podstawową wiedzę na temat historii pisma i jego krojów (z elementami brachygrafii),

- posiada podstawową wiedzę z zakresu kodykologii.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość głównych pojęć i metod badawczych tekstologii i edytorstwa naukowego; bardzo dobra umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; wysoka świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień.

dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami, zwłaszcza w zakresie ogólnoteoretycznej świadomości omawianych zagadnień.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość głównych pojęć i metod badawczych tekstologii i edytorstwa naukowego; dobra umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; znaczna świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień.

dostateczny plus (+dst; 3,5): dobra znajomość głównych pojęć i metod badawczych tekstologii i edytorstwa naukowego; dobra umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; niska świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość głównych pojęć i metod badawczych tekstologii i edytorstwa naukowego; zadowalająca umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; niska świadomość ogólnoteoretyczna omawianych zagadnień.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość głównych pojęć i metod badawczych tekstologii i edytorstwa naukowego; niezadowalająca umiejętność krytycznego porównania poszczególnych propozycji metodologicznych; brak ogólnoteoretycznej świadomości omawianych zagadnień.